پیام‌های کلیدی

• شواهد در مورد تاثیرات داروی ریتوکسیماب بر شدت نشانه (بیماری)، توانایی انجام فعالیت‌های روزانه و آسیب‌های جدی در بزرگسالان مبتلا به میاستنی گراویس (myasthenia gravis; MG) بسیار نامشخص است.

• درمان با ریتوکسیماب تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در توانایی کاهش دوز استروئید به کمتر از 10 میلی‌گرم در روز ایجاد می‌کند، اما احتمالا منجر به کاهش زیادی در عود بیماری می‌شود که نه ماه یا بیشتر پس‌از درمان، نیاز به درمان نجات‌بخش (مانند درمان با ایمونوگلوبولین داخل وریدی یا تعویض پلاسما) داشته باشد.

• برای درک بهتر تاثیرات ریتوکسیماب در درمان انواع میاستنی گراویس، انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است.

میاستنی گراویس چیست، و چگونه درمان می‌شود؟

میاستنی گراویس یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن، آنتی‌بادی‌هایی (پروتئین‌هایی که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند تا معمولا بدن را از عفونت‌ها محافظت کنند) را تولید می‌کند که بر عملکرد اتصال میان اعصاب و عضلات تاثیر می‌گذارند. این بدان معناست که پیام‌ها برای رسیدن به عضلات با مشکل مواجه شده، و منجر به ضعف عضلات می‌شوند. بیماران ممکن است دچار طیف وسیعی از نشانه‌ها از جمله دوبینی، افتادگی پلک‌ها، مشکلات در صحبت کردن، جویدن یا بلع، تنگی نفس، یا ضعف اندام، شوند. بسیاری از بیماران برای کنترل این نشانه‌ها به داروهایی نیاز دارند که پاسخ سیستم ایمنی را کاهش دهند. ریتوکسیماب درمانی است که به‌طور چشمگیری تعداد سلول‌های B (یکی از اجزای سیستم ایمنی) را کاهش می‌دهد.

ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟

ما خواستیم بدانیم که مصرف ریتوکسیماب بهتر از عدم درمان، دارونما (placebo) (قرص ساختگی) یا یک درمان جایگزین بود یا خیر. هم‌چنین هدف آن بود که بدانیم این روش درمانی با چه عوارض جانبی همراه بود.

ما چه‌کاری را انجام دادیم؟

ما به دنبال مطالعاتی بودیم که ریتوکسیماب را با عدم درمان، با دارونما، یا با درمان‌های جایگزین برای بزرگسالان مبتلا به میاستنی گراویس مقایسه کردند. مطالعات می‌بایست به‌صورت تصادفی انتخاب می‌کردند که کدام افراد دارو را دریافت کردند و اطمینان حاصل شود که افراد از درمانی که دریافت کردند، اطلاعی نداشتند. نتایج مطالعه را مقایسه و خلاصه کرده، و میزان اطمینان خود را به شواهد رتبه‌بندی کردیم.

ما به چه نتایجی رسیدیم؟

ما دو مطالعه را شامل 99 نفر در سوئد و ایالات متحده آمریکا پیدا کردیم.

• در طولانی‌مدت (بیش از نه ماه)، ریتوکسیماب ممکن است شدت نشانه‌ها را کاهش داده و توانایی عملکردی بیمار را بهبود بخشد، اما شواهد بسیار نامطمئن است.

• ریتوکسیماب تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در احتمال کاهش دوز استروئید به 10 میلی‌گرم یا کمتر در روز ایجاد می‌کند.

• ریتوکسیماب احتمالا منجر به کاهش قابل توجه در عود بیماری می‌شود که نیاز به درمان نجات‌بخش نه ماه یا بیشتر پس‌از درمان داشته باشد. بر اساس نتایج حاصل از 98 بیمار، ما تخمین می‌زنیم که 220 نفر از هر 1000 بیمار مصرف‌کننده ریتوکسیماب، در مقایسه با 490 نفر از هر 1000 بیماری که دارونما دریافت کردند، دچار عود بیماری می‌شوند که نیاز به درمان نجات‌بخش خواهند داشت.

• ریتوکسیماب ممکن است عوارض جانبی جدی را کاهش دهد، اما شواهد بسیار نامطمئن است (298 نفر از هر 1000 بیمار مصرف‌کننده ریتوکسیماب در مقایسه با 367 نفر از هر 1000 بیماری که دارونما دریافت می‌کنند، ممکن است دچار عوارض جانبی جدی شوند).

محدودیت‌های شواهد چه هستند؟

مطالعات کافی برای اطمینان پیدا کردن به یافته‌های ما وجود ندارد. مطالعات عمدتا افرادی را بررسی کردند که آنتی‌بادی‌هایی علیه گیرنده استیل‌کولین (AChR) داشتند، و افرادی را وارد نکردند که آنتی‌بادی‌هایی علیه کیناز اختصاصی عضله (MuSK) داشتند. میاستنی MuSK به دلیل نوع سلول‌های ایمنی که آنتی‌بادی‌ها را تولید می‌کنند، بیشتر از میاستنی AChR به ریتوکسیماب پاسخ می‌دهد.

شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟

هر دو مطالعه در سال 2022 منتشر شدند. جست‌وجو تا نوامبر 2024 به‌روز است.