ใจความสำคัญ
-
การระบายน้ำทางช่องท้อง (เยื่อบุช่องท้อง) อาจไม่ดีไปกว่าการผ่าตัดช่องท้อง (การเปิดหน้าท้อง) ในการรักษาทารกคลอดก่อนกำหนดที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยมากซึ่งมีอาการอักเสบรุนแรงหรือมีรูในลำไส้
-
ทารกคลอดก่อนกำหนดจำนวนมากที่ได้รับการเจาะช่องท้องมักจะต้องได้รับการผ่าตัดช่องท้องอยู่ดี
-
ทารกคลอดก่อนกำหนดที่ได้รับการระบายช่องท้องมีแนวโน้มที่จะมีความเสี่ยงในการมีภาวะสมองพิการมากกว่าทารกที่รับการผ่าตัดช่องท้อง
ปัญหาลำไส้มีอะไรบ้าง
ลำไส้ทำหน้าที่ย่อยอาหารและดูดซึมสารอาหาร เมื่ออาหารถูกย่อยและดูดซึมสารอาหารแล้ว ลำไส้จะช่วยกำจัดของเสียจากอาหาร (โดยการขับถ่าย) ออกจากร่างกายของเรา ปัญหาลำไส้ในทารกคลอดก่อนกำหนด ได้แก่ ภาวะลำไส้เน่าและลำไส้ทะลุเอง โรคลำไส้อักเสบแบบเนื้อตายเป็นภาวะที่ลำไส้มีการอักเสบและบางครั้งมีรูเกิดขึ้น ในกรณีที่ลำไส้ทะลุเอง ลำไส้ก็จะมีรูเกิดขึ้นด้วยแต่จะไม่มีการอักเสบ
โรคลำไส้เน่าและลำไส้ทะลุได้รับการรักษาอย่างไร
วิธีหนึ่งในการรักษาคือการผ่าตัดเปิดหน้าท้องเพื่อเอาส่วนที่เสียหายหรือตายของลำไส้ออก เมื่อเอาส่วนที่ตายหรือเสียหายของลำไส้ออกไปแล้ว ลำไส้ควรจะหายและกลับมาแข็งแรงอีกครั้ง
การรักษาอีกวิธีหนึ่งคือการใส่ท่อระบายน้ำเข้าไปในช่องท้อง (การระบายช่องท้อง) เพื่อเอาอากาศและของเหลวที่สะสมเนื่องจากภาวะลำไส้อักเสบเน่าตายหรือลำไส้ทะลุเองออกไป เมื่ออากาศและของเหลวถูกระบายออกจากช่องท้องแล้ว คาดว่าลำไส้จะรักษาตัวและรูจะปิดเอง
เหตุใดการรักษาโรคลำไส้เน่าแบบผ่าตัดหรือลำไส้ทะลุเองจึงมีความสำคัญ
ภาวะทั้งสองอย่างนี้เป็นอันตรายต่อทารกโดยทำให้เชื้อโรคแพร่กระจายจากลำไส้เข้าไปในช่องท้องและกระแสเลือดและทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง นอกจากนี้ยังสามารถลดความสามารถของลำไส้ในการย่อยและดูดซึมสารอาหารจากนมได้อย่างมาก
เราต้องการค้นหาอะไร
เราต้องการทราบว่าการรักษาแบบใด ระหว่างการระบายช่องท้องหรือการเปิดหน้าท้อง จะดีกว่าในการลดผลลัพธ์เชิงลบในทารกคลอดก่อนกำหนด (เกิดก่อนอายุครรภ์ 37 สัปดาห์) ที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยมาก (น้อยกว่า 1500 กรัม) ที่มีภาวะลำไส้อักเสบเฉียบพลันหรือลำไส้ทะลุเอง เราต้องการทราบว่าจะมีผลลัพธ์เชิงลบหรือไม่เมื่อทารกมีอายุถึง 18 ถึง 24 เดือน ผลลัพธ์เชิงลบรวมถึง:
-
ความบกพร่องทางพัฒนาการทางระบบประสาทโดยรวม (ความบกพร่องในการเรียนรู้ สมองพิการ ความผิดปกติของการเคลื่อนไหว (ความยากลำบากในการประสานงานร่างกาย) สูญเสียการมองเห็นหรือการได้ยิน)
-
ความบกพร่องทางพัฒนาการทางระบบประสาทโดยเฉพาะ (ทางจิตใจหรือทางกาย)
-
ความจำเป็นในการต้องทำผ่าตัด (การเปิดหน้าท้อง)
-
– การเสียชีวิต
นอกจากนี้ เรายังอยากทราบว่าทารกมีแนวโน้มที่จะเสียชีวิตก่อนออกจากโรงพยาบาลหรือไม่
เราทำอะไรบ้าง
เราได้ค้นหาการศึกษาที่เปรียบเทียบการระบายช่องท้องกับการเปิดหน้าท้องในทารกคลอดก่อนกำหนดที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยกว่า 1500 กรัม เพื่อดูว่าวิธีใดวิธีหนึ่งจะทำให้เกิดผลลัพธ์เชิงลบน้อยกว่ากัน เราสรุปผลการศึกษาและประเมินความเชื่อมั่นของเราต่อหลักฐานโดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น วิธีการศึกษาและจำนวนทารกที่ศึกษา
เราพบอะไร
เราพบ 3 การศึกษาที่มีทารกเข้าร่วม 496 คน การศึกษาทั้งหมดรวมถึงทารกที่มีหรือมีอาการของภาวะลำไส้อักเสบเน่าตายแบบมีรูทะลุหรือลำไส้ทะลุเอง การศึกษาทั้งหมดเปรียบเทียบการระบายน้ำช่องท้องกับการเปิดหน้าท้อง
ผลลัพธ์หลัก
ในทารกที่ได้รับการรักษาภาวะลำไส้เน่าตายแบบผ่าตัดหรือลำไส้ทะลุเอง การระบายของเหลวในช่องท้องเมื่อเทียบกับการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง:
-
ผลลัพธ์ที่น่าจะเป็นไปได้คือ มีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในเรื่องการเสียชีวิต (1 การศึกษา ทารก 308 ราย) หรือความบกพร่องทางจิตใจในกลุ่มผู้รอดชีวิต (1 การศึกษา ทารก 206 ราย) เมื่ออายุ 18 ถึง 24 เดือน
-
ส่งผลให้การวินิจฉัยภาวะสมองพิการระดับปานกลางถึงรุนแรงเพิ่มมากขึ้น (1 การศึกษา ทารก 210 คน)
-
มีแนวโน้มว่าจะมีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในอัตราการเสียชีวิตก่อนออกจากโรงพยาบาล (2 การศึกษา ทารก 378 ราย)
-
นอกจากนี้ ทารกในกลุ่มการระบายน้ำช่องท้องมีแนวโน้มที่จะต้องได้รับการผ่าตัดเปิดหน้าท้องตามมาในระหว่างการเข้าพักในโรงพยาบาลครั้งแรก
ข้อจำกัดของหลักฐานมีอะไรบ้าง
เราพบเพียง 3 การศึกษาเท่านั้น และจำนวนทารกที่ศึกษาก็มีน้อย ดังนั้นความเชื่อมั่นของเราต่อผลลัพธ์เหล่านี้จึงอยู่ในระดับปานกลาง
หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน
เราค้นหาการศึกษาจนถึงวันที่ 17 ธันวาคม 2024
อ่านบทคัดย่อฉบับเต็ม
วัตถุประสงค์
เพื่อประเมินประโยชน์และอันตรายของการระบายน้ำช่องท้องเมื่อเทียบกับการเปิดหน้าท้องเป็นการรักษาเบื้องต้นสำหรับ NEC หรือ SIP ในทารกคลอดก่อนกำหนดที่มีน้ำหนักตัวน้อยมาก
วิธีการสืบค้น
เราได้ค้นหา CENTRAL, MEDLINE, Embase, CINAHL และทะเบียนการทดลองอีกสองแห่ง ร่วมกับการตรวจสอบข้อมูลอ้างอิง การค้นหาการอ้างอิง และการติดต่อกับผู้ประพันธ์การศึกษา เพื่อต้นหาการศึกษาที่รวมอยู่ในการทบทวนวรรณกรรม วันที่ค้นหาล่าสุดคือเดือนธันวาคม 2024
ข้อสรุปของผู้วิจัย
การระบายน้ำช่องท้อง เมื่อเปรียบเทียบกับการเปิดหน้าท้อง มักจะส่งผลให้มีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในอัตราการเสียชีวิตหรือผลลัพธ์ด้านพัฒนาการทางระบบประสาทโดยรวมเมื่ออายุ 18 ถึง 24 เดือน และอัตราการเสียชีวิตก่อนออกจากโรงพยาบาลในทารกคลอดก่อนกำหนดที่มีน้ำหนักตัวน้อยที่มีภาวะ surgical NEC หรือ SIP อย่างไรก็ตาม การระบายน้ำช่องท้องอาจส่งผลให้ความเสี่ยงต่อสมองพิการระดับปานกลางถึงรุนแรงเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ ทารกในกลุ่มการระบายน้ำช่องท้องมีแนวโน้มที่จะต้องได้รับการผ่าตัดเปิดหน้าท้องตามมาในระหว่างการเข้าพักในโรงพยาบาลครั้งแรก ในกรณีที่ไม่มี RCT ที่สำคัญใดๆ ที่กำลังดำเนินการอยู่ แพทย์อาจต้องใช้หลักฐานที่มีอยู่ในการตัดสินใจการจัดการ
แหล่งทุน
การทบทวนวรรณกรรม Cochrane นี้ไม่ได้รับเงินทุนสนับสนุนโดยเฉพาะ
การลงทะเบียน
สามารถดูโปรโตคอลได้ที่ doi.org/10.1002/14651858.CD006182
การทบทวนวรรณกรรมที่ตีพิมพ์ในปี 2011 สามารถเข้าถึงได้ผ่าน doi.org/10.1002/14651858.CD006182.pub2
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ สาขาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อวันที 18 กรกฎาคม 2025 Edit โดย ศ. พ.ญ. ผกากรอง ลุมพิกานนท์ 18 กันยายน 2025