پیامهای کلیدی
-
بهطور کلی، هیچیک از مداخلات، پایبندی به درمان تنبلی چشم یا آمبلیوپی (amblyopia) (بهویژه بستن چشم با چشمبند) را در کودکان، بهطور قابل اعتمادی بهبود نبخشیدند. مداخلات بررسیشده هیچ شواهدی را دال بر بهبودی در بینایی یا درک عمق (قضاوت در مورد فاصله اشیا یا «دید سهبعدی») نیز نشان ندادند.
-
موانع دسترسی به درمانها یا قرار ویزیتها میتوانند بر چگونگی انجام درمان تنبلی چشم توسط کودکان و مراقبان آنها تاثیر بگذارند.
-
روشهای ساختاریافتهتری برای پیگیری پایبندی به درمان و همچنین منسجمتر کردن نتایج گزارشدهی در مورد پیگیری برنامههای درمانی، بینایی و درک، عمق مورد نیاز است.
تنبلی چشم چیست؟
تنبلی چشم یک اصطلاح فنی برای کاهش بینایی ناشی از رشد غیرطبیعی بینایی در اوایل زندگی است. این امر منجر به عدم دید خوب با یک چشم یا، در موارد کمتر، هر دو چشم، حتی با عینک طبی یا لنزهای تماسی مناسب، میشود. این حالت گاهی توسط والدین و مراقبان به عنوان «چشم تنبل (lazy eye)» شناخته میشود.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
پایبندی به درمان به این معنی است که میزان درمان تکمیلشده چقدر با میزان تجویزشده درمان توسط ارائهدهنده خدمات مراقبت سلامت مطابقت دارد. پایبندی به درمان میتواند بهصورت ذهنی (مثلا از طریق یادداشت روزانه) یا عینی (مثلا با حس کردن تماس دما با پوست) اندازهگیری شود. نمونههایی از موانع پایبندی به درمان شامل آگاهی از درمان، زمان، حملونقل، و در دسترس بودن یا هزینه درمان یا ویزیتهای پزشکی، هستند. هدف ما آن بود که بدانیم روشهای مورد استفاده برای افزایش پایبندی به درمان تنبلی چشم موفقیتآمیز بودند و باعث بروز عوارض شدند یا خیر. در موارد تنبلی چشم در یک چشم، درمان اغلب شامل بستن (پوشاندن یا مسدود کردن) چشم دارای دید بهتر است. این وضعیت میتواند برای کودکان و مراقبان آنها سخت باشد. روشها یا مداخلات بررسیشده عبارت بودند از مداخلات رفتاری، دیجیتالی (یعنی تکنولوژیکی یا الکترونیکی، مانند انجام یک بازی ویدیویی یا تماشای یک نمایش)، و رویکردهای مختلف بستن چشم بودند.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
در جستوجوی مطالعاتی بودیم که موارد زیر را بررسی کردند: 1) یک مداخله رفتاری یا ترکیبی از آنها، مانند کارتونهای آموزشی و یادآورهای پیامکی؛ 2) مداخلات محرک دیجیتالی، مانند فیلم یا بازیهای ویدیویی؛ یا 3) استفاده از انواع مختلف پچها، مانند عینکهای کرکرهای یا مواد مختلف پچها، در مقایسه با استاندارد مراقبت یا عدم انجام مداخله (یعنی هیچ روشی برای بهبود پایبندی به درمان استفاده نشد).
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما دریافتیم که بیشتر روشهایی که محققان برای افزایش پایبندی به درمان استفاده کردند، تفاوتی با یکدیگر نداشتند. شواهد نامشخص بودند، و بنابراین ما نتوانستیم نتیجهگیری کنیم که چه رویکردی بهتر از دیگری بود.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
مطالعات کمی از ابزار عینی (objective tools) برای سنجش پایبندی به درمان استفاده کردند. تنوع گستردهای در گزارشدهی از چندین ویژگی و پیامدها، از جمله شدت تنبلی چشم، روش نظارت بر پایبندی به درمان و مدت زمان پیگیری، وجود داشت که بر میزان اطمینان ما به شواهد تاثیر گذاشت. پیامدهای مرتبط با پایبندی به درمان در هر مطالعه گزارش نشدند و اهمیت بالینی تغییرات نسبی برای این پیامدها ممکن است بسته به بیمار متفاوت باشد. مطالعات کمی به ارزیابی یا ارائه گزارش از عوارض و عوامل مرتبط با عدالت در درمان، مانند وضعیت اجتماعیاقتصادی یا تحصیلات مراقب، بدون انجام استانداردسازی در قالب گزارشدهی، پرداختند.
شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا تاریخ جستوجو در 24 می 2024 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
اهداف
ارزیابی اثربخشی و آسیبهای ناشی از مداخلات رفتاری مختلف برای بهبود پایبندی عینی (objective adherence) کودکان به درمانهای آمبلیوپی.
روشهای جستوجو
ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase.com؛ LILACS؛ ClinicalTrials.gov و ICTRP را جستوجو کردیم. در جستوجوهای الکترونیکی برای یافتن کارآزماییها، از هیچ محدودیتی برای زمان انتشار یا زبان نگارش مقاله استفاده نکردیم. تاریخ آخرین جستوجو، 24 می 2024 بود. ما کتابشناختیهای (bibliography) کارآزماییهای واردشده و هرگونه مرورهای سیستماتیک مرتبط را نیز جستوجو کردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بر اساس نتایج مرور ما، دادههای موجود از قطعیت بسیار پائین برخوردار بودند. ما نتوانستیم در مورد هرگونه تفاوت در پایبندی به درمانهای آمبلیوپی، که بهصورت عینی اندازهگیری شدند، در کودکانی که از مداخلات رفتاری، دیجیتالی، یا رویکردهای مختلف بستن چشم استفاده کردند، در مقایسه با کودکانی که هیچ مداخله یا مراقبت استانداردی را دریافت نکردند، نتیجهگیری کنیم. بهطور مشابه، ما نتوانستیم در مورد هرگونه تفاوت در بهبودی در logMAR VA و حدت دید سهبعدی ناشی از این مداخلات، نتیجهگیری کنیم. هیچ دادهای برای هیچ آسیب جدی در دسترس نبود، اما برخی از دادههای مربوط به آسیبهای غیرجدی ذکر شدند.
حمایت مالی
این مرور کاکرین، منبع حمایت مالی اختصاصی نداشت.
ثبت
پروتکل: doi.org/10.1002/14651858.CD015820
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
