บุหรี่ไฟฟ้าคืออะไร
บุหรี่ไฟฟ้า (e-cigarettes) เป็นอุปกรณ์พกพาที่ทำงานโดยให้ความร้อนกับของเหลวที่มักจะมีนิโคตินและสารปรุงแต่งรส บุหรี่ไฟฟ้าให้ผู้ใช้สูดนิโคตินในไอระเหยแทนที่จะสูดควัน เนื่องจากบุหรี่ไฟฟ้าไม่เผาไหม้ใบยาสูบ โดยทั่วไปจึงไม่ทำให้ผู้ใช้ได้รับสารเคมีในระดับเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคในผู้ที่ใช้บุหรี่แบบธรรมดา
การใช้บุหรี่ไฟฟ้าเรียกกันทั่วไปว่า 'vaping' หลายคนใช้บุหรี่ไฟฟ้าเพื่อช่วยเลิกบุหรี่ ในการทบทวนวรรณกรรมนี้เราเน้นที่บุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินเป็นหลัก
เหตุใดเราจึงทำการทบทวน Cochrane นี้
การเลิกสูบบุหรี่ช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคหลายชนิด หลายคนพบว่าการเลิกบุหรี่เป็นเรื่องยาก เราต้องการค้นหาว่าการใช้บุหรี่ไฟฟ้าสามารถช่วยให้ผู้คนเลิกสูบบุหรี่ได้หรือไม่ และผู้ที่ใช้บุหรี่ไฟฟ้าเพื่อจุดประสงค์นี้ประสบกับผลที่ไม่พึงประสงค์หรือไม่
เราทำอะไร
เราค้นหาการศึกษาเกี่ยวกับการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในการเลิกสูบบุหรี่
เรามองหาการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม ซึ่งการรักษาที่จะได้รับจะถูกตัดสินโดยการสุ่ม การศึกษาประเภทนี้มักจะให้หลักฐานที่เชื่อถือได้มากที่สุดเกี่ยวกับผลการรักษา นอกจากนี้เรายังมองหาการศึกษาที่ทุกคนได้รับบุหรี่ไฟฟ้า นอกจากนี้เรายังรวมการศึกษาที่ให้บุหรี่ไฟฟ้ากับผู้ที่สูบบุหรี่และติดตามสุขภาพของพวกเขาแม้ว่าจะไม่มีกลุ่มแบบสุ่ม เนื่องจากการศึกษาประเภทดังกล่าวสามารถช่วยให้เราเข้าใจถึงผลกระทบต่อสุขภาพได้
เราสนใจในสิ่งต่อไปนี้
· มีกี่คนที่เลิกสูบบุหรี่ที่อย่างน้อย 6 เดือน และ
·มีกี่คนที่ได้รับผลที่ไม่พึงประสงค์ที่รายงานอย่างน้อย 1 สัปดาห์ของการใช้
วันที่สืบค้น
เราได้รวมหลักฐานที่เผยแพร่จนถึงวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2024
สิ่งที่เราค้นพบ
เราพบการศึกษา 90 ฉบับ ซึ่งรวมถึงผู้ใหญ่จำนวน 29,044 คนที่สูบบุหรี่ การศึกษาได้เปรียบเทียบบุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินกับ:
· การบำบัดทดแทนนิโคติน เช่น แผ่นแปะหรือหมากฝรั่ง
· varenicline (ยาที่ช่วยให้คนเลิกสูบบุหรี่);
· บุหรี่ไฟฟ้าที่ไม่มีนิโคติน
· ยาสูบที่ให้ความร้อน (ผลิตภัณฑ์ที่ออกแบบมาเพื่อให้ความร้อนยาสูบจนมีอุณหภูมิสูงเพียงพอที่จะปล่อยไอออกมา โดยไม่ทำให้ยาสูบไหม้หรือเกิดควัน ซึ่งต่างจากบุหรี่ไฟฟ้า ตรงที่ใช้ความร้อนให้กับใบยาสูบ/แผ่นยาสูบแทนที่จะเป็นของเหลว)
· บุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินประเภทอื่นๆ (เช่น อุปกรณ์ฝัก อุปกรณ์ที่ใหม่กว่า)
· การสนับสนุนด้านพฤติกรรม เช่น คำแนะนำหรือคำปรึกษา หรือ
· ไม่มีการช่วยการเลิกบุหรี่
การศึกษาส่วนใหญ่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกา (การศึกษา 39 ฉบับ) สหราชอาณาจักร (การศึกษา 20 ฉบับ) และอิตาลี (การศึกษา 9 ฉบับ)
ผลของการทบทวนวรรณกรรมคืออะไร
ผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินมีแนวโน้มที่จะหยุดสูบบุหรี่เป็นเวลาอย่างน้อยหกเดือนมากกว่าการใช้การบำบัดทดแทนนิโคติน (การศึกษา 7 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 2544 คน) หรือบุหรี่ไฟฟ้าที่ไม่มีนิโคติน (การศึกษา 6 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 1613 คน)
บุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินอาจช่วยให้เลิกบุหรี่ได้มากกว่าการไม่มีการสนับสนุนหรือการสนับสนุนด้านพฤติกรรมเพียงอย่างเดียว (การศึกษา 11 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 6819 คน)
ทุกๆ 100 คนที่ใช้บุหรี่ไฟฟ้านิที่มีโคตินเพื่อเลิกสูบบุหรี่ จะมี 8 ถึง 10 คนที่อาจเลิกบุหรี่ได้สำเร็จ เมื่อเทียบกับเพียง 6 ใน 100 คนที่ใช้การบำบัดทดแทนนิโคติน, 7 ใน 100 คนใช้บุหรี่ไฟฟ้าที่ไม่มีนิโคติน หรือ 4 ใน 100 คนไม่มีการสนับสนุนหรือมีการสนับสนุนด้านพฤติกรรมเท่านั้น
เราไม่เชื่อมั่นว่าผลที่ไม่พึงประสงค์จากการใช้บุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคติน เมื่อเทียบกับการใช้บุหรี่ไฟฟ้าที่ไม่มีนิโคติน การใช้นิโคตินทดแทน การไม่ได้รับการช่วยหรือ การช่วยด้านพฤติกรรมเท่านั้น มีความแตกต่างกันหรือไม่ มีหลักฐานบางอย่างที่แสดงว่าผลที่ไม่พึงประสงค์ที่ไม่ร้ายแรงพบได้บ่อยในกลุ่มที่ได้รับบุหรี่ไฟฟ้านิที่มีโคติน เมื่อเทียบกับการไม่สนับสนุนหรือสนับสนุนพฤติกรรมเท่านั้น มีรายงานผลที่ไม่พึงประสงค์จำนวนน้อย รวมถึงผลที่ไม่พึงประสงค์ร้ายแรงในการศึกษาเปรียบเทียบบุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินกับการบำบัดทดแทนนิโคติน อาจไม่มีความแตกต่างในจำนวนผลที่ไม่พึงประสงค์ที่ไม่ร้ายแรงในผู้ที่ใช้บุหรี่ไฟฟ้านิที่มีโคตินเมื่อเทียบกับบุหรี่ไฟฟ้านิที่ไม่มีโคติน
ผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ที่รายงานบ่อยที่สุดจากบุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคติน คือ การระคายเคืองคอหรือปาก ปวดศีรษะ ไอ และรู้สึกป่วย สิ่งเหล่านี้ดูคล้ายกับที่คนเหล่านั้นประสบเมื่อใช้ NRT ผลเหล่านี้ลดลงเมื่อเวลาผ่านไป เมื่อยังคงใช้บุหรี่ไฟฟ้านิโคตินต่อไป
ผลลัพธ์เหล่านี้เชื่อถือได้แค่ไหน
ผลการศึกษาของเราอิงจากการศึกษาจำนวนน้อยสำหรับผลลัพธ์ส่วนใหญ่ และสำหรับบางผลลัพธ์ ข้อมูลนั้นแตกต่างกันอย่างมาก
เรามั่นใจพอสมควรว่าบุหรี่ไฟฟ้านิที่มีโคตินช่วยให้คนเลิกบุหรี่ได้มากว่าการบำบัดทดแทนนิโคติน บุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินอาจช่วยให้เลิกสูบบุหรี่ได้มากกว่าบุหรี่ไฟฟ้าที่ไม่มีนิโคติน แต่ยังจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อยืนยันเรื่องนี้
การศึกษาที่เปรียบเทียบบุหรี่ไฟฟ้านิที่มีโคตินกับพฤติกรรมที่มีการสนับสนุนหรือไม่มีเลยพบว่าอัตราการเลิกบุหรี่ในผู้ที่ใช้บุหรี่ไฟฟ้านิที่มีโคตินสูงขึ้น แต่ให้ข้อมูลบางอย่างที่มีความเชื่อมั่นน้อยลงเนื่องจากปัญหาเกี่ยวกับการออกแบบการศึกษา
ผลลัพธ์ส่วนใหญ่ของเราสำหรับผลที่ไม่ต้องการอาจเปลี่ยนแปลงเมื่อมีหลักฐานมากขึ้น
ใจความสำคัญ
บุหรี่ไฟฟ้านิที่มีโคตินอาจช่วยให้คนเลิกสูบบุหรี่ได้อย่างน้อย 6 เดือน หลักฐานแสดงให้เห็นว่า บุหรี่ไฟฟ้านิที่มีโคตินได้ผลดีกว่าการบำบัดด้วยสารนิโคตินทดแทน และอาจดีกว่าบุหรี่ไฟฟ้าที่ไม่มีนิโคติน
อาจทำงานได้ดีกว่าไม่สนับสนุนหรือสนับสนุนพฤติกรรมเพียงอย่างเดียวและอาจไม่เกี่ยวข้องกับผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง
อย่างไรก็ตาม เราต้องการหลักฐานเพิ่มเติมเพื่อความมั่นใจเกี่ยวกับผลของบุหรี่ไฟฟ้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลของบุหรี่ไฟฟ้าชนิดใหม่ที่มีการส่งนิโคตินได้ดีกว่าบุหรี่ไฟฟ้าประเภทเก่า เนื่องจากการใช้นิโคตินที่ดีกว่าอาจช่วยให้ผู้คนเลิกสูบบุหรี่ได้มากขึ้น
Read the full abstract
บุหรี่ไฟฟ้า (EC) คืออุปกรณ์สูบบุหรี่ไฟฟ้าแบบพกพาที่สร้างละอองโดยการให้ความร้อนกับน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้า ผู้ที่สูบบุหรี่ ผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพ และหน่วยงานกำกับดูแลต้องการทราบว่า ECs สามารถช่วยให้คนเลิกบุหรี่ได้หรือไม่ และปลอดภัยต่อการใช้เพื่อจุดประสงค์นี้หรือไม่ นี่คือการปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรมโดยเป็นส่วนหนึ่งของการทบทวนอย่างเป็นระบบประเภท living systematic review
วัตถุประสงค์
เพื่อตรวจสอบความปลอดภัย ความทนทาน และประสิทธิผลของการใช้บุหรี่ไฟฟ้า (EC) เพื่อช่วยให้ผู้ที่สูบบุหรี่สามารถเลิกบุหรี่ได้ในระยะยาว เมื่อเปรียบเทียบกับบุหรี่ไฟฟ้าที่ไม่มีนิโคติน การรักษาเพื่อการเลิกบุหรี่แบบอื่นและการไม่รักษา
วิธีการสืบค้น
เราได้ค้นหา Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL), MEDLINE, Embase และ PsycINFO จนถึงวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2024 และค้นหา Cochrane Tobacco Addiction Group's Specialized Register จนถึงวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2023 ตรวจสอบข้อมูลอ้างอิงและติดต่อผู้ประพันธ์การศึกษา
เกณฑ์การคัดเลือก
เราได้รวมการทดลองสุ่มผู้สูบบุหรี่เข้าสู่กลุ่ม EC หรือกลุ่มควบคุม นอกจากนี้เรายังรวมการศึกษาที่ไม่มีการควบคุมซึ่งผู้เข้าร่วมทั้งหมดได้รับวิธีการของ EC การศึกษาต้องรายงานผลลัพธ์ที่เข้าเกณฑ์
การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล
เราปฏิบัติตามวิธีมาตรฐานของ Cochrane สำหรับการคัดกรองและการคัดลอกข้อมูล เราใช้เครื่องมือ ความเสี่ยงของการมีอคติ (RoB 1) และ GRADE เพื่อประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐาน ผลลัพธ์ที่สำคัญยิ่งคือการเลิกสูบบุหรี่หลังจากผ่านไปอย่างน้อย 6 เดือน เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ (AEs) และเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง (SAEs) ผลลัพธ์ที่สำคัญคือ biomarkers (ดัขนีชี้วัดทางชีววิทยา) สารพิษ/สารก่อมะเร็ง และการใช้ EC ในระยะยาว เราใช้ fixed-effect Mantel-Haenszel model เพื่อคำนวณ risk ratios (RR) ด้วยช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) สำหรับผลลัพธ์แบบสองขั้ว สำหรับผลลัพธ์ที่เป็นข้อมูลต่อเนื่อง เราคำนวณ mean differences ตามความเหมาะสม เราได้รวมข้อมูลไว้ โดยวิธีการ pairwise และ network meta-analyses (NMA)
ผลการวิจัย
เรารวมการศึกษา 90 ฉบับที่เสร็จสมบูรณ์แล้ว (มีการศึกษาใหม่ 2 ฉบับในการอัปเดตนี้) ซึ่งประกอบด้วยผู้เข้าร่วม 29,044 ราย โดย 49 การศึกษาเป็นการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม (RCT) จากการศึกษาที่รวมอยู่ เราให้คะแนนการศึกษา 10 ฉบับ (ทั้งหมด ให้ข้อมูลในการเปรียบเทียบหลักของเรายกเว้น 1 ฉบับ) ว่า ความเสี่ยงของการมีอคติ โดยรวมต่ำ การศึกษา 61 ฉบับมีความเสี่ยงของการมีอคติโดยรวมสูง (รวมถึงการศึกษาทั้งหมดที่ไม่ได้สุ่ม) และการศึกษาที่เหลือว่ามีความเสี่ยงไม่ชัดเจน
EC ที่มีนิโคติน ทำให้มีอัตราการเลิกบุหรี่เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับการบำบัดด้วยการทดแทนนิโคติน (NRT) (หลักฐานความเชื่อมั่นสูง) (RR 1.59, 95% CI 1.30 ถึง 1.93; I 2 = 0%; การศึกษา 7 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 2544 ราย) ในเชิงตัวเลขรวม นี่อาจแปลว่ามีคนสามรถเลิกบุหรี่เพิ่ม 4 คน ใน 100 คน (95% CI 2 ถึง 6) อัตราการเกิด AEs น่าจะใกล้เคียงกันระหว่างกลุ่ม (หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง (จำกัดโดยความไม่แม่นยำ)) (RR 1.03, 95% CI 0.91 ถึง 1.17; I 2 = 0%; การศึกษา 5 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 2052 ราย) SAEs หาได้ยาก และมีหลักฐานไม่เพียงพอที่จะตัดสินว่าอัตราที่แตกต่างกันระหว่างกลุ่มเนื่องจากความไม่แม่นยำที่ร้ายแรงมาก (RR 1.20, 95% CI 0.90 ถึง 1.60; I 2 = 32%; การศึกษา 6 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 2761 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
EC ที่มีนิโคตินอาจทำให้มีอัตราการเลิกบุหรี่เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับ EC ที่ไม่มีนิโคติน (หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง จำกัดโดยความไม่แม่นยำ) (RR 1.46, 95% CI 1.09 ถึง 1.96; I 2 = 4%; การศึกษา 6 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 1613 ราย) ในเชิงตัวเลขรวม สิ่งนี้อาจนำไปสู่การเลิกบุหรี่เพิ่มเติม 3 คนต่อ 100 คน (95% CI 1 ถึง 7 คนขึ้นไป) อาจมีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในอัตราของ AEs ระหว่างกลุ่มเหล่านี้ (หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง) (RR 1.01, 95% CI 0.91 ถึง 1.11; I 2 = 0%; การศึกษา 5 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 840 ราย) มีหลักฐานไม่เพียงพอที่จะตัดสินว่าอัตราการเกิดหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ร้ายแรงแตกต่างกันระหว่างกลุ่มหรือไม่ เนื่องจากความไม่แม่นยำที่ร้ายแรงมาก (RR 1.00, 95% CI 0.56 ถึง 1.79; I 2 = 0%; การศึกษา 9 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 1412 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
เมื่อเปรียบเทียบกับการสนับสนุนด้านพฤติกรรมเพียงอย่างเดียว/ไม่มีการสนับสนุน อัตราการเลิกบุหรี่อาจสูงกว่าสำหรับผู้เข้าร่วมที่ได้รับการสุ่มให้ใช้นิโคติน EC (หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำเนื่องจากปัญหาความเสี่ยงของการมีอคติ) (RR 1.96, 95% CI 1.66 ถึง 2.32; I 2 = 0%; การศึกษา 11 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 6819 คน) ในเชิงตัวเลขรวม หมายความว่ามีผู้เลิกบุหรี่เพิ่มขึ้น 4 รายต่อ 100 ราย (95% CI 3 ถึง 5 หรือมากกว่า) มีหลักฐานบางประการที่ระบุว่า AEs (ที่ไม่ร้ายแรง) อาจพบได้บ่อยในผู้ที่ได้รับการสุ่มให้รับนิโคติน EC (RR 1.18, 95% CI 1.10 ถึง 1.27; I 2 = 6%; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ; การศึกษา 6 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 2351 คน) และหลักฐานไม่เพียงพอที่จะระบุว่าอัตราของ SAEs แตกต่างกันระหว่างกลุ่มหรือไม่ (RR 0.93, 95% CI 0.68 ถึง 1.28; I 2 = 0%; การศึกษา 12 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 4561 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก)
ผลลัพธ์จาก NMA สอดคล้องกับผลลัพธ์จาก pairwise meta-analyses สำหรับผลลัพธ์ที่สำคัญทั้งหมด มีการไม่สอดคล้องกันในเครือข่าย AE ซึ่งได้รับการอธิบายโดยการศึกษานอกกรอบเพียงการศึกษาเดียวที่มีหลักฐานทางตรงเพียงฉบับเดียวสำหรับโหนดหนึ่ง
ข้อมูลจากการศึกษาที่ไม่สุ่มสอดคล้องกับข้อมูล RCT เหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงค์ที่รายงานบ่อยที่สุดคือการระคายเคืองในลำคอ/ปาก ปวดศีรษะ ไอ และคลื่นไส้ ซึ่งมักจะหายไปเมื่อใช้ต่อไป มีการศึกษาน้อยมากที่รายงานข้อมูลเกี่ยวกับผลลัพธ์หรือการเปรียบเทียบอื่นๆ ดังนั้นหลักฐานสำหรับสิ่งเหล่านี้จึงมีจำกัด โดย CI มักครอบคลุมทั้งอันตรายและประโยชน์ที่สำคัญทางคลินิก
ข้อสรุปของผู้วิจัย
มีหลักฐานความเชื่อมั่นสูงว่า บุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินเพิ่มอัตราการเลิกบุหรี่เมื่อเทียบกับ NRT และมีหลักฐานความเชื่อมั่นปานกลางบ่งชี้ว่า บุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินเพิ่มอัตราการเลิกบุหรี่เมื่อเปรียบเทียบกับบุหรี่ไฟฟ้าที่ไม่มีนิโคติน หลักฐานที่เปรียบเทียบบุหรี่ไฟฟ้าที่มีนิโคตินกับการดูแลตามปกติหรือไม่ได้รับการรักษาก็ชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ แต่มีความเชื่อมั่นน้อยกว่าเนื่องจาก ความเสี่ยงของการมีอคติ ที่มีอยู่ในการออกแบบการศึกษา ช่วงความเชื่อมั่นนั้น โดยส่วนใหญ่แล้วจะกว้างสำหรับข้อมูลเกี่ยวกับ AEs, SAEs และ safety markers อื่นๆ โดยไม่มีหลักฐานของความแตกต่างของ AEs ระหว่าง EC ที่มีนิโคตินและที่ไม่มีนิโคติน หรือระหว่าง EC ที่มีนิโคตินกับ NRT แต่มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำสำหรับ AEs ที่เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับการสนับสนุนทางพฤติกรรม/ไม่มีการสนับสนุน อุบัติการณ์โดยรวมของเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ร้ายแรงต่ำในทุกกลุ่มการศึกษา เราไม่ได้ตรวจพบหลักฐานของอันตรายร้ายแรงจาก EC ที่มี นิโคติน แต่จำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในระยะเวลานานขึ้นเพื่อประเมินความปลอดภัยของ EC ให้ครบถ้วน ผลการศึกษาที่เรารวมไว้ได้ทดสอบ EC ที่มีนิโคตินที่ได้รับการควบคุม ผลิตภัณฑ์ที่ผิดกฎหมายและ/หรือผลิตภัณฑ์ที่มีสารออกฤทธิ์อื่น ๆ (เช่น tetrahydrocannabinol (THC)) อาจมีโปรไฟล์อันตรายที่แตกต่างกัน
ข้อจำกัดหลักของหลักฐานยังคงเป็นเรื่องความไม่แม่นยำของผลการศึกษา เนื่องจากจำนวนของการศึกษาแบบ RCTs มีจำนวนน้อยซึ่งมักมีอัตราการเกิดเหตุการณ์ต่ำ มี RCTs เพิ่มเติมอยู่ระหว่างดำเนินการ เพื่อให้แน่ใจว่าการทบทวนยังคงให้ข้อมูลที่เป็นปัจจุบันแก่ผู้มีอำนาจตัดสินใจ การทบทวนวรรณกรรมนี้เป็นการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบประเภท living systematic review เราดำเนินการค้นหาทุกเดือน โดยมีการอัปเดตการทบทวนวรรณกรรมเมื่อมีหลักฐานใหม่ที่เกี่ยวข้อง โปรดดู Cochrane Database of Systematic Reviews สำหรับสถานะปัจจุบันของการทบทวนวรรณกรรม
แปลโดย ศ. นพ. ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 11 มีนาคม 2025 Edit โดย พ.ญ. ผกากรอง ลุมพิกานนท์ 24 เมษายน 2025