ใจความสำคัญ
-
เมื่อผู้หญิงกำลังจะคลอดบุตรและปากมดลูกเปิดเต็มที่แล้ว แต่ศีรษะของทารกหันไปในทิศทางที่ผิด (ไปทางด้านหน้าหรือด้านข้างของมารดา) ปัจจุบันยังไม่ชัดเจนว่าการหมุนศีรษะของทารกด้วยมือ (manual rotation) เพื่อให้ทารกหันไปทางด้านหลังมารดา (ตำแหน่งปกติ) จะช่วยลดความจำเป็นในการผ่าคลอด การดูดสูญญากาศ หรือใช้คีมคีบคลอดหรือไม่
-
จำเป็นต้องมีการศึกษาที่มีการออกแบบที่ดีขึ้นเพื่อทำความเข้าใจให้ดียิ่งขึ้นว่าการหมุนด้วยมือมีประสิทธิภาพและปลอดภัยหรือไม่
การหมุนด้วยมือคืออะไร
การหมุนด้วยมือเป็นขั้นตอนที่แพทย์หรือพยาบาลผดุงครรภ์จะใช้มือหรือใช้นิ้วหมุนศีรษะของทารกอย่างเบามือไปยังตำแหน่งปกติ (หันไปทางด้านหลังของมารดา) ในระหว่างการคลอดบุตร โดยปกติมักทำเมื่อปากมดลูกของผู้หญิงเปิดเต็มที่แล้ว
เหตุใดสิ่งนี้จึงสำคัญสำหรับสตรีที่กำลังคลอดบุตรซึ่งทารกหันไปทางที่ผิด
เมื่อศีรษะของทารกไม่ได้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมในระหว่างการคลอด – หันไปทางด้านหน้าของมารดา (occiput posterior, OP) หรือด้านข้าง (occiput transverse, OT) แทนที่จะเป็นตำแหน่งปกติหันไปทางด้านหลังของมารดา (occiput anterior, OA) – อาจทำให้มีความเสี่ยงที่การคลอดบุตรจะก้าวหน้าไม่ดี มีภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออกในมารดา ได้รับบาดเจ็บสาหัสที่พื้นเชิงกราน และจำเป็นต้องใช้เครื่องดูดสูญญากาศ คีมคีบ หรือการผ่าตัดคลอด การหมุนศีรษะของทารกไปในท่า OA อาจช่วยหลีกเลี่ยงการทำหัตถการเหล่านี้ได้
สิ่งที่เราต้องการทราบคืออะไร
เราต้องการทราบว่าการหมุนด้วยมือจะดีกว่าการไม่ทำอะไรเลย (หรือการดูแลตามปกติ) ในการป้องกันการคลอดบุตรด้วยการทำหัตถการ (การดูดสูญญากาศ คีมคีบ หรือการผ่าคลอด) ในสตรีที่มีทารกอยู่ในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสมระหว่างการคลอดบุตรหรือไม่
เราสนใจผลของการหมุนด้วยมือต่อผลลัพธ์อื่นๆ ได้แก่ การเสียชีวิตของมารดาและทารกในครรภ์ การฉีกขาดอย่างรุนแรงบริเวณฝีเย็บระหว่างการคลอด (ระดับที่สามหรือสี่) และภาวะเลือดออกอย่างรุนแรงหลังคลอด (เสียเลือด 500 มล. และมากกว่า)
เราทำอะไรบ้าง
เราได้ค้นหาการศึกษาที่ดูว่าการหมุนด้วยมือทำให้เกิดประโยชน์หรือโทษต่อสตรีและทารกเมื่อเปรียบเทียบกับขั้นตอนหลอกหรือการดูแลตามปกติ เราเปรียบเทียบและสรุปผลลัพธ์และให้คะแนนความเชื่อมั่นของเราต่อหลักฐานโดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น วิธีการศึกษาและขนาด
เราพบอะไร
เราพบ 6 การศึกษา ที่รวมสตรีมีครรภ์และทารกจำนวน 1,002 ราย การศึกษาทั้งหมดดำเนินการในประเทศที่มีรายได้สูง ผู้หญิงทุกคนครบกำหนดคลอด (อย่างน้อย 37 สัปดาห์ขึ้นไป) ปากมดลูกเปิดเต็มที่ และส่วนใหญ่ได้รับการบรรเทาอาการปวดโดยการฉีดยาชาเข้าไขสันหลัง
ผลลัพธ์หลัก
เมื่อเปรียบเทียบกับการไม่หมุนด้วยมือ การหมุนด้วยมืออาจส่งผลให้เกิดความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในอัตรา การคลอดบุตรด้วยการทำหัตถการโดยรวม ไม่มีการเสียชีวิตของมารดาหรือทารกในครรภ์ในทั้งสองกลุ่ม
การหมุนด้วยมืออาจไม่ช่วยลดโอกาสการคลอดบุตรโดยการผ่าตัดคลอดหรือการใช้เครื่องมือ (คีมหรือเครื่องดูดสูญญากาศ) นอกจากนี้ ยังมีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในจำนวนผู้หญิงที่ประสบภาวะแทรกซ้อน เช่น การฉีกขาดของฝีเย็บระดับ 3 หรือ 4 หรือมีเลือดออกมากหลังคลอด
มีอีก 1 การศึกษาที่กำลังดำเนินการอยู่ (รับผู้หญิง 46 คน) อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องมีการศึกษาที่ใหญ่กว่านี้มากเพื่อตรวจจับความแตกต่างที่มีความหมาย การศึกษาในอนาคตยังจำเป็นสำหรับประเทศที่มีรายได้น้อยและปานกลางด้วย
ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร
เรามีความเชื่อมั่นในหลักฐานอย่างจำกัด ส่วนใหญ่เป็นเพราะความกังวลเกี่ยวกับการออกแบบการศึกษา (โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ใน 3 จาก 6 การศึกษา ผู้หญิงรู้ว่าตนได้รับการรักษาใด) และเพราะว่าจำนวนผู้หญิงทั้งหมดที่รวมอยู่ในงานศึกษามีจำนวนน้อย
หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน
หลักฐานมีอยู่ในปัจจุบันถึงเดือนมีนาคม 2024
อ่านบทคัดย่อฉบับเต็ม
วัตถุประสงค์
เพื่อประเมินผลของการหมุนด้วยมือเพื่อป้องกันเมื่อเทียบกับการไม่หมุนด้วยมือสำหรับสตรีที่ทารกมีท่าผิดปกติที่เจ็บครรภ์คลอดต่อวิธีการคลอดบุตรและผลลัพธ์ต่อมารดาและทารกแรกเกิด
วิธีการสืบค้น
เราได้ค้นหา CENTRAL, MEDLINE, 3 ฐานข้อมูลอื่น และ 3 ทะเบียนการทดลองในเดือนมีนาคม 2024 เราได้ตรวจสอบรายการอ้างอิงของการศึกษาที่สืบค้นมา
ข้อสรุปของผู้วิจัย
ในปัจจุบัน เรายังไม่เชื่อมั่นว่าการหมุนตัวด้วยมือเพื่อป้องกันแต่แรกของการคลอดระยะที่สองจะป้องกันการคลอดที่ต้องใช้หัตถการสำหรับสตรีที่มีทารกอยู่ในท่าผิดปกติได้หรือไม่ จำเป็นต้องมีการทดลองที่ได้รับการออกแบบอย่างเหมาะสมเพิ่มเติมเพื่อพิจารณาประสิทธิผลของการหมุนด้วยมือในบริบทที่มีรายได้ต่ำ ปานกลางและมีรายได้สูง
แหล่งทุน
การทบทวนวรรณกรรม Cochrane นี้ไม่ได้รับเงินทุนสนับสนุนโดยเฉพาะ
การลงทะเบียน
โปรโตคอลสำหรับการทบทวน Cochrane นี้สามารถดูได้ที่: https://doi.org/10.1002/14651858.CD009298
ฉบับก่อนหน้าของ Cochrane review นี้มีอยู่ที่: https://doi.org/10.1002/14651858.CD009298.pub2
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ สาขาวิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันที่ 28 กรกฎาคม 2025 Edit โดย ศ. พ.ญ. ผกากรอง ลุมพิกานนท์ 17 กันยายน 2025 final review โดย รศ. นพ. เจน โสธรวิทย์ 12 ตุลาคม 2025