پیامهای کلیدی
-
زمانیکه مادری در حال زایمان است و دهانه رحم کاملا باز شده، اما سر نوزاد در جهت اشتباه (به سمت جلو یا پهلو مادر) قرار دارد، مشخص نیست چرخاندن سر نوزاد با دست (چرخش با دست (manual rotation)) بهطوری که رو به پشت مادر قرار گیرد (وضعیت معمول)، به کاهش نیاز به انجام زایمان سزارین، استفاده از وکیوم یا فورسپس، کمک میکند یا خیر.
-
برای درک بهتر اینکه چرخش با دست موثر و بیخطر است یا خیر، انجام مطالعات بیشتر با طراحی خوب مورد نیاز است.
چرخش با دست چیست؟
چرخش با دست روشی است که در آن پزشک یا ماما با استفاده از دست یا انگشتان خود، سر نوزاد را به آرامی حین زایمان (معمولا زمانیکه دهانه رحم زن کاملا باز شده باشد) به حالت معمول (رو به پشت مادر) میچرخاند.
چرا این موضوع برای زنانی که در حال زایمان هستند و نوزادشان در وضعیت نامناسبی قرار دارد، مهم است؟
وقتی سر نوزاد حین زایمان در موقعیت ایدهآل قرار نگیرد - رو به جلوی مادر (پسسری خلفی، OP) یا به پهلو (پسسری عرضی، OT)، به جای موقعیت معمول رو به پشت مادر (پسسری قدامی، OA) - میتواند خطر پیشرفت نامناسب زایمان، عوارضی مانند خونریزی مادر، آسیب شدید به کف لگن و نیاز به استفاده از وکیوم، فورسپس یا زایمان سزارین را افزایش دهد. چرخاندن سر نوزاد به حالت OA ممکن است به جلوگیری از بروز این مداخلات کمک کند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
هدف ما آن بود که بدانیم چرخش با دست در پیشگیری از انجام زایمانها با کمک یک عامل (operative delivery) (وکیوم، فورسپس یا زایمان سزارین) در زنانی که نوزادانشان در طول زایمان در موقعیت نامناسبی قرار دارند، بهتر از انجام ندادن هیچ کاری (یا مراقبتهای معمول) است یا خیر.
ما به بررسی تاثیر چرخش با دست بر پیامدهای دیگر، از جمله: مرگومیر مادر و پریناتال، پارگیهای جدی پرینه در حین زایمان (درجه سوم یا چهارم) و خونریزی شدید پساز زایمان (از دست دادن خون به میزان 500 میلیلیتر یا بیشتر) علاقهمند بودیم.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که بررسی کردند چرخش با دست در مقایسه با یک روش ساختگی (ظاهری) یا مراقبت معمول، باعث ایجاد مزایا یا معایبی برای زنان و نوزادانشان شد یا خیر. نتایج آنها را مقایسه و خلاصه کرده، و سطح اعتماد خود را به شواهد، بر اساس عواملی مانند روشهای انجام و حجم نمونه مطالعه، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما شش مطالعه را پیدا کردیم که شامل 1002 زن باردار و نوزادان آنها بود. مطالعات در کشورهایی با سطح درآمد بالا انجام شدند. همه این زنان بارداری ترم (حداقل 37 هفته یا بیشتر) داشتند، دهانه رحم کاملا متسع شده بود، و اکثر آنها تسکین درد اپیدورال دریافت کردند.
نتایج اصلی
چرخش با دست در مقایسه با انجام ندادن این روش، ممکن است منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در میزان کلی زایمان با کمک یک عامل شود. در هیچیک از دو گروه، مرگومیر مادر یا نوزادان گزارش نشد.
چرخش با دست ممکن است احتمال زایمان سزارین یا زایمان با ابزار (فورسپس یا وکیوم) را کاهش ندهد. همچنین، تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در تعداد زنانی که دچار عوارضی از جمله پارگیهای درجه سه یا چهار پرینه یا خونریزی شدید پساز زایمان شدند، وجود داشت.
یک مطالعه دیگر در حال انجام است (با 46 زن). بااینحال، برای تشخیص تفاوتهای معنادار، انجام مطالعات بسیار بزرگتری مورد نیاز خواهد بود. انجام مطالعات آینده در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط مورد نیاز است.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
ما به شواهد اطمینان محدودی داریم، عمدتا به دلیل نگرانیها در مورد طراحی مطالعه (بهطور خاص، در سه مورد از شش مطالعه، زنان میدانستند که چه درمانی را دریافت کردند) و به این دلیل که تعداد کلی زنان شرکتکننده در مطالعات اندک بود.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
این شواهد تا مارچ 2024 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
انجام چرخش دستی (manual rotation) معمولا برای افزایش شانس زایمان طبیعی انجام میشود و به نظر بیخطر میرسد. چرخش دستی، پتانسیل پیشگیری از زایمان عملی و زایمان سزارین، و کاهش عوارض زایمان و نوزادی را دارد.
اهداف
ارزیابی تاثیر انجام چرخش با دست بهصورت پیشگیرانه برای زنان با وضعیت نامناسب قرارگیری جنین هنگام زایمان در مقایسه با انجام ندادن آن بر نحوه انجام زایمان، و پیامدهای مادر و نوزاد.
روشهای جستوجو
ما در CENTRAL؛ MEDLINE؛ سه بانک اطلاعاتی دیگر، و سه پایگاه ثبت کارآزمایی در مارچ 2024 جستوجو کردیم. فهرست منابع مطالعات بازیابی شده را بررسی کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده، شبه-تصادفیسازی شده یا خوشهای-تصادفیسازی شده (cluster-randomised) که چرخش دستی پیشگیرانه را در زایمان برای وضعیت نامناسب قرارگیری جنین در مقابل مدیریت انتظار، تحریک/تشدید زایمان یا زایمان عملی مقایسه کردند. چرخش دستی پیشگیرانه را به صورت چرخشی که بدون زایمان فوری با کمک انجام میشود، تعریف کردیم.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به ارزیابی واجد شرایط بودن و کیفیت کارآزمایی و استخراج دادهها پرداختند.
نتایج اصلی
ما فقط یک مطالعه آزمایشی (pilot) کوچک (شامل 30 زن) را وارد کردیم. این مطالعه، که آن را در معرض خطر پائین سوگیری (bias) در نظر گرفتیم، در یک بیمارستان ارجاعی سطح سوم در استرالیا انجام شد، و شامل زنانی بود که دارای بارداری سفالیک و تک قلویی بودند. پیامد اولیه، زایمان عملی (زایمان ابزاری یا سزارین) بود.
در گروه چرخش دستی، 13/15 زن به گروه زایمان ابزاری یا زایمان سزارین رفتند، در حالی که در گروه کنترل، 12/15 زن، زایمان عملی داشتند. خطر نسبی (RR) تخمینی، 1.08 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 1.49) بود. هیچ موردی از وقوع مرگومیر مادر یا جنین در هر دو گروه مشاهده نشد.
هیچ تفاوت بارزی برای هیچ یک از پیامدهای ثانویه مادر یا نوزاد (مانند ترومای پرینه، مدت زمان زایمان، استفاده از بیدردی) وجود نداشت.
از نظر عوارض جانبی، هیچ موردی از پرولاپس بند ناف یا پارگی دهانه رحم و یک مورد کاردیوتوکوگراف (cardiotocograph) غیرمطمئن یا پاتولوژیک در طول پروسیجر گزارش نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر، ما مطمئن نیستیم که انجام چرخش با دست پیشگیرانه در ابتدای مرحله دوم زایمان، از زایمان با کمک یک عامل برای زنانی که جنین آنها در وضعیت نامناسبی قرار دارد، پیشگیری میکند یا خیر. برای تعیین اثربخشی انجام چرخش با دست در هر دو محیط با درآمد متوسط رو به پائین و درآمد بالا، انجام کارآزماییهای بیشتر با طراحی مناسب نیاز است.
حمایت مالی
این مرور کاکرین، حمایت مالی اختصاصی نداشت.
ثبت
پروتکل این مرور کاکرین در آدرس زیر دردسترس قرار دارد: https//doi.org/10.1002/14651858.CD009298 .
نسخه قبلی این مرور کاکرین در آدرس زیر موجود است: https://doi.org/10.1002/14651858.CD009298.pub2 .
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
