پیشینه
ناباروری (infertility)، بار (burden) قابل توجهی را بر دوش افراد، خانواده‌ها، و جامعه گسترده‌تر گذاشته و بیش از 45 میلیون زوج را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. درمان ناباروری شامل اعمال مداخلات ساده مانند آگاهی از باروری و توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی (مشاوره در مورد وزن، رژیم غذایی، فعالیت فیزیکی، و/یا سیگار کشیدن) تا روش‌های کمک-باروری پیچیده‌تر مانند لقاح آزمایشگاهی (in vitro fertilisation; IVF) است. فاکتورهای سبک زندگی مانند وزن، رژیم غذایی، فعالیت فیزیکی، و سیگار کشیدن ممکن است بر باروری و احتمال بچه‌دار شدن افراد نابارور تاثیر بگذارد. با این حال، دستورالعمل‌هایی درباره توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری وجود ندارد.
چرا این مرور کاکرین را انجام دادیم؟
ما می‌خواستیم تاثیرات ارائه توصیه‌های تغییر سبک زندگی را پیش از بارداری در مقایسه با مراقبت روتین یا کنترل توجه (به عنوان مثال مشاوره-درمانی بدون ارائه مشاوره در مورد سبک زندگی) برای افراد مبتلا به ناباروری بدانیم.
آنچه ما انجام دادیم
به جست‌وجوی مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای پرداختیم که توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی را پیش از بارداری برای افراد مبتلا به ناباروری با مراقبت روتین یا کنترل توجه مقایسه کردند.
ما علاقه‌مند بودیم که بدانیم چه توصیه‌هایی از تغییر سبک زندگی پیش از بارداری باید برای افراد مبتلا به ناباروری ارائه شوند؛ تا چه حد برای بهبود سبک زندگی به منظور افزایش شانس بچه‌دار شدن در آنها موثر هستند؛ و اینکه تاثیرات ناخواسته‌ای داشتند یا خیر.
تاریخ جست‌وجو
شواهد منتشر شده را تا 14 ژانویه 2021 وارد کردیم.
آنچه که به دست آوردیم
هفت مطالعه را با حضور 2130 فرد مبتلا به ناباروری پیدا کردیم. فقط یک مطالعه شامل شریک زندگی مرد بود. مطالعات اغلب در کانادا، ایران، هلند، انگلستان، و ایالات متحده آمریکا انجام شدند. سه مطالعه، ارائه توصیه‌های اعمال تغییر در سبک زندگی را پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، با مراقبت روتین یا کنترل توجه مقایسه کردند. چهار مطالعه توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی را پیش از بارداری در مورد یک موضوع (وزن، مصرف الکل، یا سیگار کشیدن) با دریافت مراقبت روتین برای زنان مبتلا به ناباروری و ویژگی‌های خاص سبک زندگی مقایسه کردند.
نتایج کلیدی
ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، در مقایسه با مراقبت روتین یا کنترل توجه
توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، ممکن است تاثیری بر تولد زنده نداشته باشند. شواهد نشان می‌دهد اگر میزان تولد زنده برای کسانی که تحت مراقبت روتین یا کنترل توجه قرار دارند، 48% فرض شود، پس از دریافت مشاوره در مورد تغییر سبک زندگی پیش از بارداری، میزان تولد زنده بین 38% تا 53% خواهد بود. ما مطمئن نیستیم که توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، بر تغییرات رفتاری سبک زندگی مانند شاخص توده بدنی (body mass index; BMI) در زنان، مصرف سبزیجات در مردان و زنان، یا پرهیز از مصرف الکل و ترک سیگار در مردان تاثیر می‌گذارند. توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، ممکن است تاثیری بر استفاده کافی از مکمل اسید فولیک، پرهیز از مصرف الکل یا ترک سیگار در زنان نداشته باشد. شواهد نشان می‌دهد که اگر استفاده کافی از مکمل اسید فولیک در زنانی که تحت مراقبت روتین یا کنترل توجه قرار دارند، 93% فرض شود، پس از دریافت مشاوره در مورد تغییر سبک زندگی پیش از بارداری، میزان استفاده کافی از مکمل اسید فولیک بین 89% تا 94% خواهد بود. شواهد هم‌چنین حاکی از آن است که اگر پرهیز از مصرف الکل در زنان با مراقبت روتین یا کنترل توجه 75% فرض شود، در این صورت بین 74% و 88% از زنان با دریافت توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری، از مصرف الکل خودداری خواهند کرد. اگر فرض شود که میزان ترک سیگار در 95% از زنان تحت مراقبت روتین یا کنترل توجه دیده می‌شود، پس در این صورت با دریافت مشاوره در مورد تغییر سبک زندگی پیش از بارداری، 93% تا 99% از زنان سیگار کشیدن را ترک می‌کنند. هیچ یک از مطالعات دیگر تغییرات رفتاری را گزارش نکردند.
ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون وزن در برابر مراقبت روتین
ما مطمئن نیستیم که ارائه توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری در مورد وزن برای زنان نابارور و چاق، تاثیری بر تولد زنده یا عوارض جانبی (از جمله دیابت بارداری و هیپرتانسیون) و سقط جنین می‌گذارد یا خیر. از نظر تغییرات رفتاری، توصیه‌های مربوط به سبک زندگی پیش از بارداری در مورد وزن ممکن است BMI را اندکی کاهش دهد، اما مطمئن نیستیم که بر دیگر تغییرات رفتاری نیز تاثیر می‌گذارد یا خیر: درصد کاهش وزن، مصرف سبزیجات و میوه، مصرف الکل و فعالیت فیزیکی کلی در سطح متوسط تا شدید. هیچ یک از مطالعات، دیگر تغییرات رفتاری را گزارش نکردند.
ارائه توصیه‌های مربوط به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون مصرف الکل در برابر مراقبت روتین
در زنان نابارور که در معرض خطر مصرف الکل قرار دارند، مطمئن نیستیم که توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری در مورد مصرف الکل تاثیری روی نرخ تولد زنده یا سقط جنین دارند یا خیر. یک مطالعه تغییرات رفتاری را در مصرف الکل گزارش داد اما نه به روش‌های تعریف شده در این مرور. هیچ مطالعه‌ای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
ارائه توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون سیگار کشیدن در برابر مراقبت روتین
یک مطالعه ارائه توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی را پیش از بارداری با تمرکز بر تغییرات رفتاری برای ترک سیگار در زنان ناباروری که سیگار می‌کشند، گزارش کرد، اما نه با روش‌های تعریف شده در این مرور. هیچ مطالعه‌ای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
کیفیت شواهد
سطح کیفیت شواهد از پائین تا بسیار پائین بود. محدودیت‌های اصلی شواهد عبارت بودند از روش‌های ضعیف انجام مطالعه در مطالعات وارد شده (عدم کورسازی) و عدم (دقت در) یافته‌ها برای تولد زنده، پیامدهای بی‌خطری و تغییرات رفتاری گزارش شده.
شواهدی با کیفیت پائین نشان می‌دهد ارائه توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در تعداد تولدهای زنده شود. شواهد برای نتیجه‌گیری در مورد تاثیرات ارائه توصیه‌های تغییر سبک زندگی پیش از بارداری بر عوارض جانبی و سقط جنین و بر بی‌خطری مداخله کافی نبود، زیرا هیچ مطالعه‌ای شناسایی نشد که به این پیامدها پرداخته باشد، یا مطالعات از کیفیت بسیار پائینی برخوردار بودند. این مرور راهنمای روشنی را برای عمل بالینی در این زمینه ارائه نمی‌دهد. با این حال، نیاز مبرم را به انجام RCTهایی با کیفیت بالا برای بررسی توصیه‌های تغییر سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند و ارزیابی پیامدهای اثربخشی و بی‌خطری مرتبط را در مردان و زنان مبتلا به ناباروری برجسته می‌کند.
ناباروری (infertility) مشکل شایعی است که عواقب قابل توجهی برای افراد، خانواده‌ها، و جامعه به همراه دارد. عوامل تغییرپذیر در سبک زندگی ممکن است بر احتمال بچه‌دار شدن افراد مبتلا به ناباروری تاثیر بگذارد. با این حال، هیچ دستورالعملی در مورد اینکه چه توصیه‌هایی باید پیش از بارداری ارائه شود، در دسترس نیست. مهم است که مشخص شود باید چه توصیه‌های پیش از بارداری به افراد نابارور داده شود و ارزیابی اینکه این توصیه‌ها به آنها کمک می‌کند تا تغییرات رفتاری مثبتی را برای بهبود سبک زندگی و احتمال باردار شدن در خود ایجاد کنند یا خیر.
ارزیابی بی‌خطری (safety) و اثربخشی ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری بر پیامدهای باروری و تاثیر تغییرات رفتاری سبک زندگی در افراد مبتلا به ناباروری.
در ژانویه 2021، پایگاه ثبت تخصصی کارآزمایی‌های کنترل شده گروه زنان و باروری در کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ AMED؛ CINAHL؛ پایگاه‌های ثبت کارآزمایی؛ Google Scholar؛ و Epistemonikos را جست‌وجو کردیم؛ منابع را بررسی کرده و برای شناسایی مطالعات بیشتر با کارشناسان این زمینه تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، مطالعات تصادفی‌سازی و متقاطع (cross-over) و مطالعات خوشه‌ای-تصادفی‌سازی شده‌ای را وارد کردیم که حداقل یک نوع از مشاوره را پیرامون اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری با مراقبت روتین یا کنترل توجه در افراد مبتلا به ناباروری مقایسه کردند.
از پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی توصیه شده توسط کاکرین استفاده کردیم. پیامدهای اثربخشی اولیه عبارت بودند از تولد زنده و تداوم بارداری. پیامدهای بی‌خطری اولیه عبارت بودند از عوارض جانبی و سقط جنین. پیامدهای ثانویه شامل تغییرات رفتاری گزارش شده در سبک زندگی، وزن هنگام تولد، سن بارداری، بارداری بالینی، زمان سپری شده تا باردار شدن، کیفیت زندگی، و پیامدهای ناباروری با فاکتور مردانه بودند. کیفیت کلی شواهد را با استفاده از معیار درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) بررسی کردیم.
در این مرور هفت RCT را شامل 2130 شرکت‌کننده وارد کردیم. فقط در یک RCT شریک زندگی مرد حضور داشت. سه مطالعه، ارائه توصیه‌های اعمال تغییر در سبک زندگی را پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، با مراقبت روتین یا کنترل توجه مقایسه کردند. چهار مطالعه توصیه‌های مربوط به اعمال تغییر را در سبک زندگی پیش از بارداری حول فقط یک موضوع (وزن، مصرف الکل، یا سیگار کشیدن) با مراقبت روتین برای زنان مبتلا به ناباروری و ویژگی‌های خاص سبک زندگی مقایسه کردند. سطح کیفیت شواهد پائین تا بسیار پائین بود. محدودیت‌های اصلی در مطالعات وارد شده عبارت بودند از وجود خطر جدی سوگیری (bias) به دلیل عدم کورسازی، عدم-دقت جدی، و گزارش‌دهی ضعیف از معیارهای پیامد.
ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، در مقایسه با مراقبت روتین یا کنترل توجه
ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در تعداد تولدهای زنده شود (خطر نسبی (RR): 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 1.10؛ 1 RCT؛ 626 شرکت‌کننده)، اما کیفیت شواهد پائین بود. هیچ یک از مطالعات عوارض جانبی یا سقط جنین را گزارش نکردند. به دلیل وجود شواهدی با کیفیت بسیار پائین، مطمئن نیستیم که ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، تاثیری بر تغییرات رفتاری سبک زندگی می‌گذارند یا خیر: شاخص توده بدنی (body mass index; BMI) (تفاوت میانگین (MD): 1.06- کیلوگرم/متر²؛ 95% CI؛ 2.33- تا 0.21؛ 1 RCT؛ 180 شرکت‌کننده)، مصرف سبزیجات (MD؛ 12.50 گرم/روز؛ 95% CI؛ 8.43 تا 33.43؛ 1 RCT؛ 264 شرکت‌کننده)، پرهیز از مصرف الکل در مردان (RR: 1.08؛ 95% CI؛ 0.74 تا 1.58؛ 1 RCT؛ 210 شرکت‌کننده)، یا ترک سیگار در مردان (RR: 1.01؛ 95% CI؛ 0.91 تا 1.12؛ 1 RCT؛ 212 شرکت‌کننده). بر اساس شواهدی با کیفیت پائین، ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری که ترکیبی از موضوعات مختلف باشند، ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در تعداد زنانی شود که از مکمل اسید فولیک کافی استفاده می‌کنند (RR: 0.98؛ 95% CI؛ 0.95 تا 1.01؛ 2 RCT؛ 850 شرکت‌کننده؛ I² = 4%)، از مصرف الکل پرهیز کرده (RR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.99 تا 1.17؛ 1 RCT؛ 607 شرکت‌کننده) و سیگار را ترک می‌کنند (RR: 1.01؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.04؛ 1 RCT؛ 606 شرکت‌کننده). هیچ یک از مطالعات دیگر تغییرات رفتاری را گزارش نکردند.
ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون وزن در برابر مراقبت روتین
مطالعات انجام شده در مورد ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون وزن فقط در زنان مبتلا به ناباروری و چاق شناسایی شد. مطمئن نیستیم که ارائه توصیه به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون وزن در مقایسه با مراقبت روتین، تاثیری بر تعداد تولدهای زنده (RR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.62 تا 1.43؛ 2 RCT؛ 707 شرکت‌کننده؛ I² = 68%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، عوارض جانبی از جمله دیابت بارداری (RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.48 تا 1.26؛ 1 RCT؛ 317 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، هیپرتانسیون (RR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.66 تا 1.75؛ 1 RCT؛ 317 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، یا سقط جنین (RR: 1.50؛ 95% CI؛ 0.95 تا 2.37؛ 1 RCT؛ 577 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) می‌گذارد یا خیر. در مورد اعمال تغییرات رفتاری در سبک زندگی برای زنان مبتلا به ناباروری و چاق، توصیه به اعمال این تغییرات پیش از بارداری در مورد وزن ممکن است BMI را اندکی کاهش دهد (MD؛ 1.30- کیلوگرم/متر²؛ 95% CI؛ 1.58- تا 1.02-؛ 1 RCT؛ 574 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). به دلیل وجود شواهدی با کیفیت بسیار پائین، مطمئن نیستیم که ارائه توصیه‌های مربوط به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری، درصد کاهش وزن، مصرف سبزیجات و میوه‌ها، پرهیز از الکل، یا فعالیت فیزیکی را تحت تاثیر قرار دهد یا خیر. هیچ یک از مطالعات دیگر تغییرات رفتاری را گزارش نکردند.
ارائه توصیه‌های مربوط به اعمال تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون مصرف الکل در برابر مراقبت روتین
مطالعات انجام شده در مورد توصیه‌های مربوط به تغییر در سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون مصرف الکل فقط در زنان مبتلا به ناباروری با خطر مصرف الکل شناسایی شد. ما مطمئن نیستیم که توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری در مورد مصرف الکل، تعداد تولدهای زنده (RR: 1.15؛ 95% CI؛ 0.53 تا 2.50؛ 1 RCT؛ 37 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا سقط جنین (RR: 1.31؛ 95% CI؛ 0.21 تا 8.34؛ 1 RCT؛ 37 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یک مطالعه تغییرات رفتاری را برای مصرف الکل گزارش داد اما نه به روش‌های تعریف شده در این مرور. هیچ یک از مطالعات عوارض جانبی یا دیگر تغییرات رفتاری را گزارش نکردند.
ارائه توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری پیرامون سیگار کشیدن در برابر مراقبت روتین
مطالعات انجام شده در مورد ارائه توصیه‌های مربوط به تغییر سبک زندگی پیش از بارداری در مورد سیگار کشیدن فقط در زنان مبتلا به ناباروری شناسایی شد که سیگار می‌کشیدند. هیچ یک از مطالعات، تولد زنده، تداوم بارداری، عوارض جانبی، یا سقط جنین را گزارش نکردند. یک مطالعه تغییرات رفتاری را برای سیگار کشیدن گزارش داد اما نه به روش‌های تعریف شده در این مرور.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.