ใจความสำคัญ

• การให้คำปรึกษา, การให้คำแนะนำโดยย่อ, ยา varenicline และการใช้นิโคตินทดแทน อาจเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการช่วยให้เลิกใช้ยาสูบไร้ควัน

• จำเป็นต้องมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมจากประเทศในภูมิภาคเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีการใช้ยาสูบไร้ควันแพร่หลายที่สุด และมีความหลากหลายของผลิตภัณฑ์ยาสูบไร้ควันมากที่สุด

ยาสูบไร้ควันคืออะไร

ยาสูบไร้ควัน คือ ยาสูบที่ใช้โดยการเคี้ยว ดม หรืออมไว้ในปาก แทนการสูบในบุหรี่หรือไปป์ คนทั่วโลกมากกว่า 300 ล้านคนใช้ยาสูบแบบไร้ควัน และพบมากที่สุดในภูมิภาคเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ยาสูบไร้ควันมีอยู่หลากหลายชนิด ซึ่งมีรูปแบบแตกต่างกันไปหลายอย่าง (เช่น แบบอัดก้อน (plugs), แบบเส้น (loose-leaf) และแบบผง (powders)) โดยมักจะผสมกับส่วนผสมเพิ่มเติมอีกหลายชนิด เช่น ใบพลู, หมาก, ปูนแดง และสารปรุงแต่งกลิ่นรส ซึ่งหมายความว่ายาสูบที่ไร้ควันบางประเภทอาจก่อให้เกิดอันตรายหรือเสพติดมากกว่าประเภทอื่น

อะไรอาจช่วยให้คนเลิกใช้ยาสูบไร้ควันได้

มีตัวช่วยเลิกบุหรี่ไร้ควันหลายประเภท และส่วนใหญ่ใช้เพื่อช่วยให้คนเลิกบุหรี่ ยาเหล่านี้ได้แก่ ยาทดแทนนิโคติน (ซึ่งอาจอยู่ในรูปแบบหมากฝรั่ง แผ่นแปะ หรือเม็ดอม), varenicline, bupropion, และ cytisine การสนับสนุนการเลิกบุหรี่อื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับยาอาจรวมถึงการให้คำปรึกษา แผ่นพับช่วยเหลือตนเอง หรือคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลสุขภาพ ในการทบทวนวรรณกรรมนี้ เราจะมาดูการสนับสนุนทุกประเภทสำหรับการเลิกบุหรี่แบบไร้ควัน

สิ่งที่เราต้องการทราบคืออะไร

เมื่อเทียบกับการเลิกสูบบุหรี่ หลักฐานเกี่ยวกับวิธีที่ดีที่สุดในการเลิกใช้ยาสูบไร้ควันยังมีอยู่น้อยกว่า ดังนั้น เราจึงต้องการรวบรวมข้อมูลที่เป็นปัจจุบัน เพื่อตรวจสอบว่าการสนับสนุนในการเลิกใช้ยาสูบไร้ควันในรูปแบบใด ที่สามารถช่วยเหลือผู้คนให้เลิกใช้ได้สำเร็จ เนื่องจากยาสูบไร้ควันมีความหลากหลาย เราจึงต้องการตรวจสอบว่า ประสิทธิผลของตัวช่วยในการเลิกจะแตกต่างกันหรือไม่ เมื่อใช้กับยาสูบไร้ควันแต่ละประเภท

เราทำอะไรบ้าง

เราค้นหาการศึกษาวิจัยเพื่อหาหนทางช่วยให้คนเลิกใช้ยาสูบที่ไร้ควัน เราต้องการทราบว่ามีผู้เข้าร่วมกี่คนที่สามารถเลิกใช้ยาสูบทุกชนิดได้นานอย่างน้อย 6 เดือนนับตั้งแต่เริ่มการศึกษา โดยเราจะพิจารณาเฉพาะการศึกษาที่มีการเลือกวิธีการรักษาให้ผู้เข้าร่วมแบบสุ่มเท่านั้น การศึกษาประเภทนี้มักจะให้หลักฐานที่เชื่อถือได้มากที่สุดเกี่ยวกับผลการรักษา

เราพบอะไร

เราค้นพบการศึกษาจำนวน 43 ฉบับ ที่มีผู้เข้าร่วมทั้งหมด 20,346 คน ซึ่งเป็นการศึกษาที่ทดสอบวิธีการต่างๆ เพื่อช่วยให้เลิกใช้ยาสูบไร้ควัน การศึกษาจำนวน 33 ฉบับจัดทำขึ้นในอเมริกาเหนือ, 2 ฉบับในสแกนดิเนเวีย, 5 ฉบับในอินเดีย, 1 ฉบับในปากีสถาน และ 1 ฉบับในตุรกี การศึกษา 1 ฉบับดำเนินการใน 3 ประเทศ: บังคลาเทศ อินเดีย และปากีสถาน การศึกษาได้ทำการทดสอบสารช่วยเลิกบุหรี่ประเภทต่างๆ ดังต่อไปนี้

• การบำบัดด้วยนิโคตินทดแทน, ยา varenicline และยา bupropion (ซึ่งล้วนเป็นยาที่มักใช้เพื่อช่วยในการเลิกบุหรี่)

• การให้คำปรึกษาโดยผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพหรือที่ปรึกษาที่ได้รับการฝึกอบรมจะอธิบายว่าเหตุใดและอย่างไรจึงควรเลิกใช้ยาสูบ

• การให้คำแนะนำอย่างสั้น คือ การที่ผู้ให้คำแนะนำใช้เวลาสั้นๆ (ไม่เกิน 15 นาที) ในการให้ข้อมูลเกี่ยวกับอันตรายของยาสูบ และชี้ให้เห็นถึงเหตุผลที่การเลิกใช้ยาสูบเป็นสิ่งที่ดี

ผลของการทบทวนวรรณกรรมคืออะไร

• การให้คำปรึกษาอาจช่วยให้คนเลิกใช้ยาสูบแบบไร้ควันได้มากกว่าการให้ความช่วยเหลือเพียงเล็กน้อยหรือการไม่ให้ความช่วยเหลือเลย ในทุกๆ 100 คนที่ได้รับการให้คำปรึกษา อาจมีผู้ที่เลิกใช้ยาสูบได้สำเร็จจำนวน 23 ถึง 34 คน เมื่อเทียบกับ 16 คนในกลุ่มที่ได้รับการช่วยเหลือเพียงเล็กน้อยหรือไม่ได้รับการช่วยเหลือเลย

• คำแนะนำสั้นๆ เกี่ยวกับการเลิกยาสูบอาจช่วยให้คนเลิกใช้ยาสูบแบบไร้ควันได้มากกว่าการไม่ได้รับการช่วยเหลือเลย ในทุกๆ 100 คนที่ได้รับคำแนะนำสั้นๆ อาจมีผู้ที่เลิกได้สำเร็จจำนวน 15 ถึง 22 คน เมื่อเทียบกับ 15 คนในกลุ่มที่ไม่ได้รับการช่วยเหลือเลย

• ยา varenicline อาจจะช่วยให้คนเลิกใช้ยาสูบไร้ควันได้มากกว่าการใช้ยาหลอก หรือการไม่ใช้ยาเลย ในทุกๆ 100 คนที่ได้รับยา varenicline อาจมี 36 ถึง 56 คนที่อาจหยุดได้สำเร็จ เมื่อเทียบกับ 33 คนที่ได้รับยาหลอก

• การใช้นิโคตินทดแทนอาจช่วยให้คนเลิกใช้ยาสูบไร้ควันได้มากกว่าการใช้ยาหลอกหรือการไม่ใช้ยาเลย ในทุกๆ 100 คนที่ได้รับการบำบัดด้วยการทดแทนนิโคติน อาจมี 29 ถึง 36 คนที่สามารถเลิกได้สำเร็จ เมื่อเทียบกับ 27 คนที่ได้รับยาหลอกหรือไม่ได้รับยาเลย

• ยา bupropion อาจช่วยให้คนเลิกใช้ยาสูบแบบไร้ควันได้มากกว่ายาหลอกหรือไม่ใช้ยา ในทุกๆ 100 คนที่ได้รับยา bupropion อาจมี 10 ถึง 28 คนที่อาจหยุดได้สำเร็จ เมื่อเทียบกับ 19 คนที่ได้รับยาหลอก

เราไม่พบการศึกษามากเพียงพอเกี่ยวกับยาสูบที่ไม่มีควันประเภทต่างๆ เพื่อเรียนรู้ว่าประเภทนั้นๆ ส่งผลต่อการทำงานของวิธีการช่วยเลิกบุหรี่แต่ละชนิดหรือไม่

ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร

มีข้อกังวลบางประการเกี่ยวกับหลักฐานที่เราพบ ซึ่งหมายถึงเราควรระมัดระวังในการตีความการค้นพบของเรา การศึกษาบางส่วนใช้ระเบียบวิธีวิจัยที่อาจส่งผลกระทบต่อผลการศึกษา ซึ่งทำให้ผลลัพธ์มีความน่าเชื่อถือน้อยลง นอกจากนี้ เรายังพบว่าสำหรับตัวช่วยในการเลิกบางชนิด เรามีข้อมูลไม่เพียงพอที่จะตัดความเป็นไปได้ว่าประสิทธิผลที่แท้จริงอาจสูงกว่าหรือต่ำกว่าผลที่พบในการทบทวนวรรณกรรมของเรา

หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน

เราได้รวมหลักฐานที่เผยแพร่จนถึงวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2024