ใจความสำคัญ
-
เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (ไม่มีวัคซีน ยาหลอก หรือวัคซีนสำหรับโรคอื่น), Typhoid conjugate vaccines (TCV) อาจส่งผลให้จำนวนผู้ป่วยไข้ Typhoid เฉียบพลันลดลงได้มาก
-
เราไม่แน่ใจว่า TCV เมื่อเทียบกับวัคซีน Typhoid ชนิดอื่นจะสามารถลดจำนวนผู้ป่วย Typhoid เฉียบพลันได้หรือไม่
-
อาจมีความแตกต่างของการเสียชีวิตจากสาเหตุใดๆ และผลข้างเคียงเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย เมื่อเปรียบเทียบ TCV กับกลุ่มควบคุม วัคซีน Non-conjugated typhoid หรือ TCV อื่น มีการลดลงเล็กน้อยของผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ร้ายแรงเมื่อเปรียบเทียบ TCV กับกลุ่มควบคุม แต่ก็อาจแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยเมื่อเทียบกับ TCV อื่นๆ
-
จำเป็นต้องมีการวิจัยที่เข้มงวดยิ่งขึ้นในประเทศที่มีโรค Typhoid ระบาด (ประเทศที่มีโรคไทฟอยด์เกิดขึ้นเป็นประจำ)
TCVs คืออะไร
Typhoid conjugate vaccines (TCV) ได้รับการออกแบบมาเพื่อป้องกันไข้ Typhoid ซึ่งบางครั้งเรียกว่าไข้รากสาดใหญ่ ที่เกิดจากแบคทีเรีย Salmonella typhi ( S typhi ) แบคทีเรียมีชั้นนอกที่เป็นโมเลกุลน้ำตาล (เรียกว่า Vi polysaccharide) เพื่อช่วยให้ร่างกายสร้างการตอบสนองภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง Vi polysaccharide จะถูกจับกับโปรตีน ซึ่งจะช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันจดจำและต่อสู้กับ เชื้อ S. typhi ได้อย่างมีประสิทธิผลมากขึ้น TCVs ที่ได้รับการประเมิน ได้แก่ Vi tetanus toxoid (Vi-TT), Vi diphtheria toxoid (Vi-DT), Vi-CRM 197 และ Vi-rEPA
เพราะเหตุใด TCVs จึงมีความสำคัญ
ไข้ Typhoid ทำให้เกิดความเจ็บป่วยและเสียชีวิตในกลุ่มประเทศที่มีรายได้น้อยและปานกลาง (LMICs) ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในแถบ sub-Saharan Africa เอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นโรคที่ติดต่อจากคนสู่คนผ่านทางการถ่ายทอดทางอุจจาระ-ปาก (เชื้อโรคแพร่กระจายผ่านการสัมผัสกับอุจจาระของมนุษย์) ผู้ที่เป็นโรค Typhoid อาจมีอาการไข้สูง ปวดเมื่อยตามตัว ปวดศีรษะ คลื่นไส้อาเจียน เบื่ออาหาร และปวดท้อง โรค Typhoid ควรได้รับการวินิจฉัยโดยการตรวจทางห้องปฏิบัติการ แต่โดยส่วนใหญ่แล้วการวินิจฉัยจะขึ้นอยู่กับอาการ สามารถรักษาด้วยยาปฏิชีวนะได้ แต่การดื้อยามีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น การฉีดวัคซีน ควบคู่ไปกับวิธีการ เช่น การเข้าถึงน้ำสะอาด การล้างมือ และการรักษาสุขอนามัยที่ดีขึ้น ช่วยป้องกันไข้ Typhoid ได้ องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้ฉีดวัคซีน Typhoid ในโครงการสร้างภูมิคุ้มกันตามปกติสำหรับเด็กในพื้นที่เสี่ยงสูง ต่างจากวัคซีนป้องกัน Typhoid ชนิดอื่นๆ TCVs สามารถให้กับเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปีได้
สิ่งที่เราต้องการทราบคืออะไร
เราต้องการทราบว่า Typhoid conjugate vaccines สามารถป้องกันไข้ Typhoid เฉียบพลันและการเสียชีวิตจากสาเหตุใดๆ ได้ดีเพียงใด และมีความปลอดภัยเพียงใด
เราทำอะไรบ้าง
เราค้นหาการศึกษาที่เปรียบเทียบ TCV กับกลุ่มควบคุม (ไม่มีวัคซีน ยาหลอก หรือวัคซีนสำหรับโรคอื่น) วัคซีน Typhoid ชนิดอื่น และ TCVs อื่น เราสรุปผลลัพธ์และจัดอันดับความเชื่อมั่นของเราต่อหลักฐาน
เราพบอะไร
เราพบ 19 การศึกษาโดยมีผู้เข้าร่วม 395,650 รายและรวม 394,790 รายไว้ในการวิเคราะห์ของเรา ผู้เข้าร่วมมีอายุระหว่าง 6 สัปดาห์ถึง 60 ปี การศึกษาที่เล็กที่สุดมีผู้เข้าร่วม 75 ราย และการศึกษาที่ใหญ่ที่สุดมีผู้เข้าร่วม 326,794 ราย การศึกษาส่วนใหญ่ดำเนินการในประชากรที่มีฐานะทางเศรษฐกิจต่ำถึงปานกลางโดยส่วนใหญ่ดำเนินการในเอเชีย
ผลลัพธ์หลัก
เมื่อเทียบกับการไม่ฉีดวัคซีน ยาหลอก หรือวัคซีนสำหรับโรคอื่นๆ การฉีดวัคซีน TCV อาจส่งผลให้ไข้ typhoid ลดลงได้อย่างมาก และอาจทำให้มีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในในอัตราการตายจากสาเหตุใดๆ การฉีดวัคซีน TCV ทำให้มีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในในผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ และมีอาการข้างเคียงที่ร้ายแรงลดลงเล็กน้อย การฉีดวัคซีน TCV เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมน่าจะส่งผลให้มีระยะเวลาการป้องกันที่ยาวนานขึ้น โดยมี 1 การศึกษาแสดงให้เห็นว่าอัตราการเกิดไข้ Typhoid เฉียบพลันลดลงเป็นเวลาถึง 4 ปี
เมื่อเปรียบเทียบกับ Non-conjugated typhoid vaccine TCV อาจส่งผลให้เกิดความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในไข้ typhoid เฉียบพลัน และอาจทำให้เกิดความแตกต่างในผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์เพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย ผลข้างเคียงร้ายแรงที่ไม่พึงประสงค์จะลดลงเล็กน้อยเมื่อใช้ TCV แทน non-conjugate Typhoid vaccines ไม่มีการศึกษาใดรายงานการเสียชีวิตจากการเปรียบเทียบนี้
เมื่อเปรียบเทียบกับ TCVs อื่นๆ ไม่พบรายงานการศึกษาเกี่ยวกับไข้ Typhoid เมื่อเปรียบเทียบ TCV (Vi-TT) กับ TCV อื่นๆ พบว่ามีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีในอัตราการตายจากสาเหตุใดๆ เลย การฉีดวัคซีน Vi-TT มักจะทำให้เกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์เพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย และอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่ร้ายแรงเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยเมื่อเปรียบเทียบกับ TCV อื่นๆ
ความเชื่อมั่นของเราที่มีต่อหลักฐานบางส่วนลดลง เพราะไม่ได้มีความแม่นยำเสมอไป ไม่ตรงกับคำถามของเราอย่างครบถ้วนเสมอไป และอาจมีอคติเกิดขึ้นได้
ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร
ไม่มีการรายงานผู้เสียชีวิตเสมอไป และเมื่อมีการรายงาน จำนวนก็ต่ำ สิ่งนี้อาจส่งผลให้มีรายงานผู้เสียชีวิตน้อยกว่าที่เกิดขึ้นจริง ไม่มีการศึกษาใดที่เปรียบเทียบประสิทธิผลของ TCV ชนิดหนึ่งกับอีกชนิดหนึ่งในการป้องกันไข้ Typhoid ผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์นั้นไม่ได้ถูกกำหนดไว้เหมือนกันโดยผู้ประพันธ์การศึกษา เราได้รายงานผลลัพธ์เหล่านี้ในลักษณะผลลัพธ์รวมกันแทนที่จะเป็นผลเฉพาะเจาะจง เช่น คลื่นไส้หรือผื่น ซึ่งอาจจำกัดการใช้ผลลัพธ์เหล่านี้โดยผู้ประกอบวิชาชีพด้านการดูแลสุขภาพ
หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน
การทบทวนวรรณกรรมเป็นปัจจุบันถึงวันที่ 19 เมษายน 2024
อ่านบทคัดย่อฉบับเต็ม
วัตถุประสงค์
เพื่อประเมินประโยชน์และอันตรายของ Typhoid conjugate vaccines (TCV) เมื่อเปรียบเทียบกับการไม่ฉีดวัคซีน ยาหลอก ยาต้าน typhoid ที่ไม่ออกฤทธิ์ (วัคซีนสำหรับโรคอื่น) หรือวัคซีน typhoid อื่นๆ เพื่อป้องกันการเจ็บป่วยและการเสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับไข้ Typhoid ในผู้ใหญ่และเด็ก
วิธีการสืบค้น
ในเดือนเมษายน 2024 เราได้ค้นหา Cochrane Central Register of Controlled Trials, MEDLINE, Embase, CINAHL, Global Index Medicus, United States Advisory Committee on Immunization Practices และคลังข้อมูลวัคซีนขององค์การอนามัยโลกสำหรับการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม (RCT) โดยไม่มีข้อจำกัด นอกจากนี้ เรายังค้นหาทะเบียนการทดลองทางคลินิกสำหรับการทดลองที่กำลังดำเนินอยู่ ( www.clinicaltrials.gov และ WHO International Clinical Trials Registry Platform ) วรรณกรรมที่ไม่มีการตีพิมพ์ การอ้างอิงบรรณานุกรมของการทบทวนวรรณกรรม และบทความสำคัญสำหรับการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม เราติดต่อกับผู้ประพันธ์การศึกษาเพื่อขอข้อมูลเกี่ยวกับการศึกษาที่กำลังดำเนินอยู่
ข้อสรุปของผู้วิจัย
การทบทวนวรรณกรรมนี้เน้นย้ำว่า TCV เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมมีประสิทธิผลในการป้องกันไข้ Typhoid และอาจให้การป้องกันได้นานถึง 4 ปี TCVs เมื่อเปรียบเทียบกับ Non-conjugated typhoid vaccines อาจส่งผลให้ไข้ Typhoid เฉียบพลันและอาการ AEs แตกต่างกันเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย และมีแนวโน้มว่าอาการ SAEs จะลดลงเล็กน้อย Vi-TT เมื่อเปรียบเทียบกับ TCV อื่นๆ อาจทำให้มีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในอัตราการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุหรือ SAEs และอาจอาจทำให้มีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยใน AEs
แหล่งทุน
NG, TL และ TK ได้รับการสนับสนุนบางส่วนจาก และฐานบรรณาธิการ Cochrane Infectious Diseases Group (CIDG) ได้รับทุนจาก the Research, Evidence and Development Initiative (READ-It) ซึ่งได้รับทุนจากความช่วยเหลือของสหราชอาณาจักรเพื่อประโยชน์ของประเทศที่มีรายได้น้อยและปานกลาง (หมายเลขโครงการ 300342‐104) มุมมองที่แสดงในการทบทวนวรรณกรรมนี้ไม่จำเป็นต้องสะท้อนนโยบายอย่างเป็นทางการของรัฐบาลสหราชอาณาจักร
การลงทะเบียน
Protocol ดูได้ที่ doi.org/10.1002/14651858.CD015746
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ สาขาวิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 1 กรกฎาคม 2025 Edit โดย ศ. พ.ญ. ผกากรอง ลุมพิกานนท์ 26 สิงหาคม 2025
