ข้ามไปยังเนื้อหาหลัก

พรีไบโอติกสำหรับการรักษาอาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผล

ใจความสำคัญ

เราพบว่าพรีไบโอติกอาจไม่แตกต่างจากยาหลอกในการป้องกันการกำเริบของอาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผล สำหรับผู้ใหญ่ที่อยู่ในระยะอาการสงบ พรีไบโอติกอาจมีผลข้างเคียงมากกว่ายาหลอก

หลักฐานมีคุณภาพไม่ดีสำหรับโรคที่อาการสงบ การปรับปรุงอาการของโรค การอักเสบ และคุณภาพชีวิต ดังนั้นเราจึงไม่สามารถสรุปผลใดๆ สำหรับผลลัพธ์เหล่านี้

จำเป็นต้องมีการวิจัยคุณภาพสูงในหัวข้อนี้ก่อนที่จะได้ข้อสรุปที่ชัดเจน

โรคลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลคืออะไร

อาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลเป็น 1 ใน 2 รูปแบบหลักของโรคลำไส้อักเสบ เป็นภาวะที่ทำให้เกิดการอักเสบและเป็นแผลในลำไส้ใหญ่ได้ตลอดชีวิต อาการต่างๆ ได้แก่ อุจจาระเป็นเลือด ท้องร่วง ปวดท้อง มีไข้ น้ำหนักลด และรู้สึกเหนื่อย เราไม่ทราบแน่ชัดว่าอะไรทำให้เกิดอาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผล อาจเป็นส่วนผสมของยีน ปัญหาระบบภูมิคุ้มกัน แบคทีเรียในลำไส้ และบางสิ่งในสิ่งแวดล้อม ไม่ทราบวิธีรักษา แต่อาการมักจะได้รับการจัดการด้วยยาและบางครั้งอาจได้รับการผ่าตัด

คนส่วนใหญ่ที่เป็นโรคลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลจะมีช่วงเวลาที่มีอาการ (โรคที่แสดงออก) และเวลาที่อาการอยู่ภายใต้การควบคุม (อาการสงบ) เมื่ออาการกลับมาอีกหลังจากทุเลาแล้ว เรียกว่ากำเริบ เมื่อใช้ยาเพื่อรักษาอาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลภายใต้การควบคุม จะเรียกว่าการชักนำให้เกิดการบรรเทาอาการ เมื่อใช้ยาเพื่อควบคุมอาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผล เรียกว่าการรักษาแบบต่อเนื่องเมื่ออาการบรรเทา

เราต้องการค้นหาอะไร

เราต้องการทราบว่าพรีไบโอติกได้ผลและปลอดภัยในการรักษาอาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลหรือไม่ พรีไบโอติกเป็นอาหารที่ส่งผลต่อความสมดุลของแบคทีเรียที่ดีและไม่ดีในลำไส้ของคุณ

เราต้องการทราบว่าพรีไบโอติกสามารถทำให้อาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลหายได้ ป้องกันการกำเริบของโรค และปรับปรุงความรุนแรงของโรค การอักเสบ และคุณภาพชีวิตได้หรือไม่ นอกจากนี้เรายังต้องการทราบว่ามีกี่คนที่เกิดผลข้างเคียงจากพรีไบโอติก และมีคนจำนวนเท่าใดที่หยุดรับประทานพรีไบโอติกเนื่องจากผลข้างเคียง

เราทำอะไรบ้าง

เราค้นหาการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม (การศึกษาที่ผู้คนถูกกำหนดให้อยู่ในกลุ่มการรักษากลุ่มใดกลุ่มหนึ่งจากสองกลุ่มขึ้นไปโดยใช้วิธีการสุ่ม) เปรียบเทียบพรีไบโอติกกับการรักษาอื่นๆ การรักษามาตรฐาน การรักษาหลอก (ยาหลอก) หรือปริมาณพรีไบโอติกที่แตกต่างกัน

ผู้วิจัยค้นพบอะไรบ้าง

เราพบการศึกษา 9 ฉบับ ที่เกี่ยวข้องกับผู้ที่มีลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลทั้งหมด 445 คน การศึกษาใช้เวลาตั้งแต่ 14 วันถึง 6 เดือน การศึกษา 5 ฉบับ ศึกษาผู้ที่เป็นโรคที่มีอาการ การศึกษา 3 ฉบับศึกษาในผู้ที่อาการบรรเทาแล้วหรือสงบ และการศึกษา 1 ฉบับ ไม่ได้รายงานข้อมูลนี้ ในการศึกษาส่วนใหญ่ ผู้คนยังคงรับประทานยารักษาโรคลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผลตามปกติต่อไป

การศึกษาสองเรื่องเปรียบเทียบพรีไบโอติกกับการรักษาหลอกเพื่อกระตุ้นให้เกิดการบรรเทาอาการ ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับอัตราผลข้างเคียง เราไม่ทราบว่าพรีไบโอติกส่งผลต่อผลลัพธ์อื่นๆ ที่เราพิจารณาหรือไม่ เนื่องจากคุณภาพของหลักฐานต่ำมาก

การศึกษา 2 ฉบับ เปรียบเทียบขนาดพรีไบโอติกที่แตกต่างกันเพื่อการชักนำบรรเทาอาการ เราไม่ทราบว่าพรีไบโอติกส่งผลต่อผลลัพธ์ใดๆ ที่เราพิจารณาหรือไม่ เนื่องจากคุณภาพของหลักฐานต่ำมาก

การศึกษา 1 ฉบับ เปรียบเทียบพรีไบโอติกและการรักษายาต้านการอักเสบกับการรักษาด้วยการต้านการอักเสบเพียงอย่างเดียวเพื่อทำให้อาการสงบ ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับอาการสงบ คุณภาพชีวิต ผลข้างเคียง หรืออัตราการถอนตัวจากการศึกษาเนื่องจากผลข้างเคียง เราไม่ทราบว่าพรีไบโอติกส่งผลต่อผลลัพธ์อื่นๆ ที่เราพิจารณาหรือไม่ เนื่องจากคุณภาพของหลักฐานต่ำมาก

การศึกษา 3 ฉบับ เปรียบเทียบพรีไบโอติกกับการรักษาหลอกเพื่อรักษาต่อเนื่องในคนที่อาการสงบ อัตราการกำเริบของโรคระหว่างพรีไบโอติกกับการรักษาหลอกอาจไม่แตกต่างกัน พรีไบโอติกอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงมากกว่าการรักษาแบบหลอกๆ เราไม่ทราบว่าพรีไบโอติกส่งผลต่อผลลัพธ์อื่นๆ ที่เราพิจารณาหรือไม่ เนื่องจากคุณภาพของหลักฐานต่ำมาก

การศึกษา 1 ฉบับ เปรียบเทียบพรีไบโอติกกับพรีไบโอติกและโปรไบโอติกเพื่อการรักษาต่อเนื่องในคนที่อาการสงบ ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการกลับเป็นซ้ำ การรุนแรงของโรค การอักเสบ หรืออัตราผลข้างเคียง เราไม่ทราบว่าพรีไบโอติกส่งผลต่อผลลัพธ์อื่นๆ ที่เราพิจารณาหรือไม่ เนื่องจากคุณภาพของหลักฐานต่ำมาก

การศึกษา 1 ฉบับ เปรียบเทียบพรีไบโอติกกับซินไบโอติกเพื่อรักษาต่อเนื่องเมื่ออาการสงบ ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการกลับเป็นซ้ำ การรุนแรงของโรค การอักเสบ หรืออัตราผลข้างเคียง เราไม่ทราบว่าพรีไบโอติกส่งผลต่อผลลัพธ์อื่นๆ ที่เราพิจารณาหรือไม่ เนื่องจากคุณภาพของหลักฐานต่ำมาก

ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร

หลักฐานส่วนใหญ่มีคุณภาพต่ำและต่ำมาก เนื่องจากปัญหาเกี่ยวกับวิธีการดำเนินการศึกษาและวิธีการรายงานผลลัพธ์ นอกจากนี้ยังมีคนจำนวนน้อยมากที่มีผลลัพธ์ส่วนใหญ่ที่เราตรวจสอบ

การทบทวนวรรณกรรมนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน

การทบทวนวรรณกรรมนี้เป็นข้อมูลล่าสุดจนถึงเดือนมิถุนายน 2023

บทนำ

ผู้ที่ได้รับผลกระทบจากโรคลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผล (ulcerative colitis; UC) มีความสนใจในการบำบัดด้วยอาหารเพื่อเป็นการรักษาที่สามารถปรับปรุงสุขภาพและคุณภาพชีวิตของตนเองได้ พรีไบโอติกเป็นส่วนผสมอาหารประเภทหนึ่งที่ทฤษฎีว่ามีประโยชน์ต่อสุขภาพของระบบทางเดินอาหาร โดยส่งผลต่อการเจริญเติบโตและกิจกรรมของแบคทีเรียในลำไส้และโปรไบโอติก

วัตถุประสงค์

เพื่อประเมินประสิทธิภาพและความปลอดภัยของพรีไบโอติกในการชักนำและรักษาระยะยาวในผู้ที่มี UC ที่กำลังมีอาการ

วิธีการสืบค้น

เราสืบค้นใน CENTRAL, MEDLINE, Embase, ClinicalTrials.gov และ WHO ICTRP จนถึงวันที่ 24 มิถุนาย 2023

เกณฑ์การคัดเลือก

เรารวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มเปรียบเทียบ (randomised controlled trials; RCTs) กับผู้ที่มี UC เราพิจารณาพรีไบโอติกแบบให้ตัวเดียวหรือแบบผสมผสาน ยกเว้นพรีไบโอติกที่รวมกับโปรไบโอติก (เรียกว่าซินไบโอติก) เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมต่างๆ เราพิจารณาสิ่งแทรกแซงไม่ว่าจะในเรื่องขนาดยาและระยะเวลาใดก็ตาม

การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล

เราปฏิบัติตามวิธีมาตรฐานของ Cochrane

ผลการวิจัย

เรารวม RCTs 9 ฉบับที่มีผู้เข้าร่วมทั้งหมด 445 คน ระยะเวลาการศึกษาอยู่ระหว่าง 14 วัน ถึง 2 ถึง 3 เดือนสำหรับการชักนำให้โรคสงบ และ 1 ถึง 6 เดือนสำหรับการรักษาต่อเนื่องเมื่ออาการสงบ การศึกษาทั้งหมดดำเนินการกับผู้ใหญ่ มีการศึกษา 5 ฉบับ ศึกษาในผู้ที่เป็นโรคที่อาการเล็กน้อยถึงปานกลาง มี 3 ฉบับที่ศึกษาในผู้ที่มีอาการสงบหรือไม่รุนแรง และ 1 ฉบับไม่ได้กล่าวถึง

เราตัดสินว่ามีการศึกษาเพียงฉบับเดียวว่ามีความเสี่ยงของการมีอคติต่ำในทุกด้าน

การศึกษา 2 ฉบับ เปรียบเทียบพรีไบโอติกกับยาหลอกเพื่อการชักนำให้อาการสงบ เราไม่สามารถสรุปใดๆ เกี่ยวกับอาการทางคลินิกที่สงบได้ (70% เทียบกับ 67%; อัตราส่วนความเสี่ยง (RR) 1.05, 95% ช่วงความเชื่อมั่น (CI) 0.57 ถึง 1.94); การปรับปรุงทางคลินิก (คะแนนเฉลี่ยของ Rachmilewitz ในวันที่ 14 4.1 เทียบกับ 4.5; ความแตกต่างเฉลี่ย (MD) −0.40, 95% CI −2.67 ถึง 1.87); ระดับ calprotectin ในอุจจาระ (ค่าเฉลี่ยของ calprotectin ในอุจจาระในวันที่ 14 คือ 1211 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร เทียบกับ 3740 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร; MD −2529.00, 95% CI −6925.38 ถึง 1867.38); ระดับอินเตอร์ลิวคิน-8 (IL-8) (ค่าเฉลี่ยของ IL-8 ในวันที่ 7 คือ 2.9 พิโกกรัม/มิลลิลิตร เทียบกับ 5.0 พิโกกรัม/มิลลิลิตร; MD −2.10, 95% CI −4.93 ถึง 0.73); ระดับพรอสตาแกลนดิน E2 (PGE-2) ( ค่าเฉลี่ยของ PGE-2 ในวันที่ 7 คือ 7.1 ng/mL เทียบกับ 11.5 ng/mL; MD −4.40, 95% CI −20.25 ถึง 11.45); หรือการถอนตัวเนื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ (21% เทียบกับ 8%; RR 2.73, 95% CI 0.51 ถึง 14.55) หลักฐานทั้งหมดมีความเชื่อมั่นต่ำมาก ไม่มีการรายงานผลลัพธ์รองอื่น ๆ

การศึกษา 2 ฉบับ เปรียบเทียบ inulin และ oligofructose 15 กรัม กับ inulin และ oligofructose 7.5 กรัม เพื่อกระตุ้นให้เกิดอาการสงบ เราไม่สามารถสรุปใดๆ เกี่ยวกับการทำให้อาการทางคลินิกสงบได้ (53% เทียบกับ 12.5%; RR 4.27, 95% CI 1.07 ถึง 16.96); การปรับปรุงทางคลินิก (67% เทียบกับ 25%; RR 2.67, 95% CI 1.06 ถึง 6.70); เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ทั้งหมด (53.5% เทียบกับ 31%; RR 1.71, 95% CI 0.72 ถึง 4.06); หรือการถอนตัวเนื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ (13% เทียบกับ 25%; RR 0.53, 95% CI 0.11 ถึง 2.50) หลักฐานทั้งหมดมีความเชื่อมั่นต่ำมาก ไม่มีการรายงานผลลัพธ์รองอื่น ๆ

การศึกษา 1 ฉบับ เปรียบเทียบพรีไบโอติกและการบำบัดต้านการอักเสบกับการรักษาด้วยต้านการอักเสบเพียงอย่างเดียวเพื่อการทำให้อาการสงบ เราไม่สามารถสรุปผลใดๆ เกี่ยวกับการปรับปรุงทางคลินิกได้ (คะแนนเฉลี่ยของ Lichtiger ที่ 4 สัปดาห์ที่ 6.2 เทียบกับ 10.3; MD −4.10, 95% CI −8.14 ถึง −0.06) หรือระดับโปรตีน C-reactive (CRP) ในซีรัม (ระดับ CRP เฉลี่ยที่ 4 สัปดาห์ 0.55 นาโนกรัม/มิลลิลิตร เทียบกับ 0.50 นาโนกรัม/มิลลิลิตร; MD 0.05, 95% CI −0.37 ถึง 0.47) หลักฐานทั้งหมดมีความเชื่อมั่นต่ำมาก ไม่มีการรายงานผลลัพธ์รองอื่น ๆ

การศึกษา 3 ฉบับเปรียบเทียบพรีไบโอติกกับยาหลอกเพื่อรักษาต่อเนื่องเมืออาการสงบ อาจไม่มีความแตกต่างระหว่างกลุ่มในอัตราของการกำเริบของโรค (44% เทียบกับ 33%; RR 1.36, 95% CI 0.79 ถึง 2.31) และพรีไบโอติกอาจทำให้เกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ทั้งหมดมากกว่ายาหลอก (77% เทียบกับ 46%; RR 1.68 , 95% CI 1.18 ถึง 2.40) โดยรวมแล้ว หลักฐานมีความเชื่อมั่นต่ำ เราไม่สามารถสรุปผลใดๆ เกี่ยวกับการปรับปรุงทางคลินิกได้ (คะแนนเฉลี่ยของ Mayo บางส่วน ณ วันที่ 60 คือ 0.428 เทียบกับ 1.625; MD −1.20, 95% CI −2.17 ถึง −0.22); ระดับ calprotectin ในอุจจาระ (ค่าเฉลี่ยระดับ calprotectin ในอุจจาระ ณ วันที่ 60 ของ 214 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร เทียบกับ 304 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร; MD −89.79, 95% CI −221.30 ถึง 41.72) คุณภาพชีวิต (คะแนนแบบสอบถามโรคลำไส้อักเสบเฉลี่ย (Inflammatory Bowel Disease Questionnaire; IBDQ) ณ วันที่ 60 คือ 193.5 เทียบกับ 188.0; MD 5.50, 95% CI -8.94 ถึง 19.94); หรือการถอนตัวเนื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ (28.5% เทียบกับ 11%; RR 2.57, 95% CI 1.15 ถึง 5.73) หลักฐานสำหรับผลลัพธ์เหล่านี้มีความเชื่อมั่นต่ำมาก ไม่มีการรายงานผลลัพธ์รองอื่น ๆ

การศึกษา 1 ฉบับ เปรียบเทียบพรีไบโอติกกับซินไบโอติกเพื่อรักษาต่อเนื่องเมื่ออาการสงบ เราไม่สามารถสรุปใดๆ เกี่ยวกับคุณภาพชีวิตได้ (คะแนนเฉลี่ย IBDQ ที่ 4 สัปดาห์ที่ 182.4 เทียบกับ 176.1; MD 6.30, 95% CI −6.61 ถึง 19.21) หรือการถอนตัวเนื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ (23% เทียบกับ 20%; RR 1.13, 95% CI 0.48 ถึง 2.62) หลักฐานทั้งหมดมีความเชื่อมั่นต่ำมาก ไม่มีการรายงานผลลัพธ์รองอื่น ๆ

การศึกษา 1 ฉบับ เปรียบเทียบพรีไบโอติกกับซินไบโอติกเพื่อรักษาต่อเนื่องเมื่ออาการสงบ เราไม่สามารถสรุปใดๆ เกี่ยวกับคุณภาพชีวิต (คะแนนเฉลี่ย IBDQ ที่ 4 สัปดาห์ 182.4 เทียบกับ 168.6; MD 13.60, 95% CI 1.22 ถึง 25.98) หรือการถอนตัวเนื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ (22.5% เทียบกับ 22.5%; RR 1.00, 95% CI 0.44 เป็น 2.26) หลักฐานทั้งหมดมีความเชื่อมั่นต่ำมาก ไม่มีการรายงานผลลัพธ์รองอื่น ๆ

ข้อสรุปของผู้วิจัย

อาจไม่มีความแตกต่างในการเกิดอาการกำเริบทางคลินิก เมื่อเปรียบเทียบการรักษาแบบเสริมด้วยพรีไบโอติกกับการรักษาแบบเสริมด้วยยาหลอกเพื่อรักษาต่อเนื่องเมื่ออาการสงบใน UC การบำบัดแบบเสริมด้วยพรีไบโอติกอาจส่งผลให้เกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์โดยรวมมากกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับการรักษาด้วยแบบเสริมด้วยยาหลอกเพื่อรักษาต่อเนื่องเมื่ออาการสงบ เราไม่สามารถสรุปสำหรับผลลัพธ์อื่นใดในการเปรียบเทียบนี้ เนื่องจากความเชื่อมั่นของหลักฐานต่ำมาก หลักฐานสำหรับการเปรียบเทียบและผลลัพธ์อื่นๆ ทั้งหมดก็มีความเชื่อมั่นต่ำมากเช่นกัน ไม่สามารถสรุปข้อสรุปใดๆ ได้

เป็นการยากที่จะให้คำแนะนำที่ชัดเจนสำหรับการวิจัยในอนาคตโดยอ้งอิงจากผลการวิจัยของการทบทวนนี้ เนื่องจากความแตกต่างทางคลินิกและระเบียบวิธีในการศึกษาต่างๆ คำแนะนำคือให้มีฉันทามติในประเด็นเหล่านี้ก่อนที่จะมีการวิจัยเพิ่มเติม

บันทึกการแปล

แปลโดย พญ.วิลาสินี หน่อแก้ว โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี Edit โดย พญ ผกากรอง ลุมพิกานนท์ 7 ตุลาคม 2024

Citation
Sinopoulou V, Gordon M, Gregory V, Saadeh A, Akobeng AK. Prebiotics for induction and maintenance of remission in ulcerative colitis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2024, Issue 3. Art. No.: CD015084. DOI: 10.1002/14651858.CD015084.pub2.