Najważniejsze informacje
– Diagnozowanie obturacyjnego bezdechu sennego za pomocą badań, które oceniają mniejszą liczbę parametrów jest łatwiejsze niż polisomnografia i można je przeprowadzić w warunkach domowych, a nie w szpitalnym laboratorium.
– Wyniki badań w których zastosowano mniejszą liczbę parametrów do pomiaru snu wskazują, że różnice w poziomie senności są niewielkie lub żadne.
– Jednak wiele danych naukowych, zwłaszcza dotyczących badań typu IV, jest niepewnych.
Co to jest obturacyjny bezdech senny?
Obturacyjny bezdech senny to stan, w którym ściany gardła rozluźniają się i zwężają lub zamykają podczas snu. Powoduje to zatrzymanie normalnego oddychania i może wywoływać chrapanie, senność i zmęczenie w ciągu dnia, pogorszenie jakości życia oraz zwiększać ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, takich jak udar mózgu lub zawał serca.
Czego chcieliśmy się dowiedzieć?
Diagnostyka obturacyjnego bezdechu sennego można opierać się na kosztownym i czasochłonnym badaniu – polisomnografii – przeprowadzanym w laboratorium snu w szpitalu. Podczas badania u śpiącego pacjenta wykonywane są różne pomiary, np. aktywności mózgu, ruchów gałek ocznych, napięcia mięśni oraz tętna. Jest ono klasyfikowane jako badanie snu typu I. Inne metody diagnozowania obturacyjnego bezdechu sennego obejmują techniki, do których potrzebna jest mniejsza liczba pomiarów. Takie badania nazywa się uproszczonymi i dzieli się je na typy II, III i IV w zależności od liczby przeprowadzanych pomiarów (gdzie typ IV obejmuje najmniej pomiarów). Te uproszczone badania są łatwiejsze do przeprowadzenia i można je wykonać w warunkach domowych zamiast w szpitalnych. Na ten moment nie wiadomo, czy diagnozowanie osób z obturacyjnym bezdechem sennym na podstawie mniejszej liczby pomiarów jest lepsze czy gorsze niż diagnozowanie w warunkach szpitalnych.
Co zrobiliśmy?
Poszukiwaliśmy badań klinicznych porównujących polisomnografię (badanie snu typu I) z uproszczonymi badaniami (typu III lub IV), pod kątem pomiarów istotnych dla życia ludzi, takich jak senność, jakość życia, zgony i niepożądane skutki dla serca i naczyń krwionośnych. Podsumowaliśmy dostępne dane i oceniliśmy ich wiarygodność, uwzględniając np. sposób przeprowadzania badań i ich wielkość.
Czego się dowiedzieliśmy?
Znaleźliśmy trzy badania z udziałem 1143 osób. Jedno z nich porównywało badanie snu typu III z badaniem snu typu I, drugie porównywało badanie snu typu IV z badaniem snu typu I, a trzecie porównywało badanie snu typu IV z badaniem snu typu III oraz z badaniem snu typu I. Wszystkie trzy badania zostały przeprowadzone w szpitalach. Leczenie mogło obejmować zastosowanie ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (ang. continuous positive airway pressure machine; CPAP; gdzie maska założona na usta i nos pacjenta delikatnie wpycha powietrze do płuc w celu utrzymania drożności dróg oddechowych podczas snu). Uczestnicy byli monitorowani przez 4 do 6 miesięcy.
Porównanie badania snu typu III z badaniem snu typu I
Dwa badania kliniczne z udziałem 701 osób porównywały badanie snu typu III z badaniem snu typu I. Pod względem senności lub jakości życia wyniki badań snu typu III różniły się w niewielkim lub żadnym stopniu w porównaniu z badaniami snu typu I. Badania snu typu III są prawdopodobnie nieco bardziej opłacalne. Badania snu typu III mogą też różnić się w niewielkim lub żadnym stopniu pod względem występowania zdarzeń sercowo-naczyniowych, stosowania się do zaleceń dotyczących terapii CPAP lub ciężkich działań niepożądanych. W żadnym z tych badań nie odnotowano zgonów.
Porównanie badania snu typu IV z badaniem snu typu I
Dwa badania z udziałem 573 osób porównywały badanie snu typu IV z badaniem snu typu I. Różnica między badaniem snu typu IV a badaniem snu typu I może być niewielka lub żadna w odniesieniu do senności oraz zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak zawał lub wysokie ciśnienie krwi. Dane naukowe dotyczące jakości życia, stosowania się do zaleceń dotyczących terapii CPAP i ciężkich efektów ubocznych są bardzo niepewne. Koszt badania snu typu IV był o około połowę mniejszy niż badania snu typu I. W żadnym z tych badań nie odnotowano zgonów.
Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Wszystkie trzy badania przeprowadzono w szpitalach klinicznych (uniwersyteckich); nie wiadomo, czy wyniki byłyby podobne, gdyby prowadzone były w warunkach domowych. W żadnym badaniu nie odnotowano zgonów.
Jak aktualne są te dane naukowe?
Dane są aktualne do maja 2023 r.
Tłumaczenie: Wiktoria Wankiewicz Redakcja: Piotr Szymczak, Małgorzata Maraj