پیامهای کلیدی
-
لیزردرمانی ترانسکرانیال (transcranial laser therapy) (نوردرمانی کمتوان که روی سر اعمال میشود)، تعداد افرادی را که در 90 روز پساز وقوع سکته مغزی ایسکمیک (ischaemic stroke) (که در آن جریان خون به مغز توسط لخته خون مسدود میشود) فوت میکنند یا دچار ناتوانی متوسط تا شدید میشوند، کاهش نمیدهد.
-
مطالعات موجود، شواهد کافی را برای حمایت از استفاده روتین از لیزردرمانی ترانسکرانیال در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک ارائه نمیدهند.
سکته مغزی ایسکمیک چیست، و چگونه درمان میشود؟
سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ میدهد که یک لخته خونی، شریان را در مغز مسدود میکند، جریان خون را قطع کرده، و سلولهای مغزی را از بین میبرد. فردی که دچار سکته مغزی ایسکمیک میشود، ممکن است احساس گیجی، ضعف یا مشکل در صحبت کردن یا حرکت داشته باشد.
در حال حاضر، درمانهای اصلی سکته مغزی ایسکمیک شامل تزریق دارو به داخل ورید برای حل کردن لختههای خون، و جراحی برای برداشتن لختههای خون از عروق مغزی است. هر دوی این گزینهها به عنوان درمانهای برقراری مجدد جریان خون (reperfusion) شناخته میشوند: درمانهایی که هدفشان بازگشایی عروق خونی مسدودشده و بازگرداندن خونرسانی به بافت مغز است.
چرا این مرور مهم است؟
میزان آسیب مغزی پساز وقوع سکته مغزی ایسکمیک به مدت زمان محرومیت مغز از اکسیژن بستگی دارد، زیرا سلولهای مغز فقط برای مدت محدودی میتوانند بدون اکسیژن زنده بمانند. بنابراین، درمانهای برقراری مجدد جریان خون باید در اسرع وقت انجام شوند. بااینحال، برخی از افرادی که تحت این درمانها قرار میگیرند، همچنان دچار ناتوانی شدید شده و حتی ممکن است جان خود را از دست بدهند. این امر مستلزم بررسی درمانهای جدید است.
لیزردرمانی ترانسکرانیال همچنین به عنوان فتوبیومدولاسیون (photobiomodulation)، نوردرمانی سطح پائین، یا لیزردرمانی نزدیک به مادون قرمز (near-infrared laser therapy) شناخته میشود. این فناوری غیرتهاجمی، انرژی لیزر را از طریق پوست سر و جمجمه منتقل میکند تا روند بهبودی را در مغز تحریک کند. این یک درمان امیدوارکننده برای بهبود پیامدهای بیمار پساز وقوع سکته مغزی ایسکمیک در نظر گرفته میشود.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که لیزردرمانی ترانسکرانیال میتواند به کاهش ناتوانی و مرگ در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک کمک کند، و اینکه با عوارض همراه است یا خیر.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که لیزردرمانی ترانسکرانیال را با درمان ساختگی (sham therapy) یا عدم درمان در افراد دچار سکته مغزی ایسکمیک، با یا بدون درمان معمول در هر دو گروه، مقایسه کردند. ما کیفیت مطالعات واردشده را ارزیابی کردیم، نتایج آنها را مقایسه و خلاصه کرده، و میزان اطمینان خود را به یافتهها رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما چهار مطالعه را با حضور 1420 فرد دچار سکته مغزی ایسکمیک وارد کردیم. مطالعات واردشده بین سالهای 2007 و 2014 منتشر شده و در بیمارستانهای مختلفی در اروپا، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، آسیا، یا بیشاز یکی از این قارهها انجام شدند. شرکتکنندگان، اکثرا مرد (59.6%)، با میانگین سنی 68.3 سال بودند. همه این افراد ظرف 24 ساعت پساز بروز نشانههای سکته مغزی در مطالعات وارد شدند.
لیزردرمانی ترانسکرانیال در مقایسه با درمان ساختگی منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در تعداد افراد مبتلا به ناتوانی متوسط تا شدید یا مرگ در 90 روز پساز وقوع سکته مغزی ایسکمیک میشود. لیزردرمانی ترانسکرانیال ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر میزان مرگومیر و بهبود شدت سکته مغزی داشته باشد، و احتمالا تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر آسیبهای ناشی از سکته مغزی برجای میگذارد. بااینحال، ممکن است آسیبهای جدی را کمی کاهش دهد.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
مطالعات واردشده عموما کوچک بوده و حداقل 10 سال پیش انجام شدند. در یافتههای میان مطالعات ناسازگاری وجود داشت، که توانایی ما را برای نتیجهگیری محدود کرد. یک مطالعه مشخص نکرد افرادی که پیامد را اندازهگیری کردند، میدانستند که شرکتکنندگان به کدام گروه تعلق داشتند یا خیر، زیرا این امر میتواند بر نحوه ثبت یا تفسیر نتایج مربوط به ناتوانی متوسط تا شدید، بهبود شدت سکته مغزی و آسیبهای جدی تاثیر گذاشته باشد.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا آگوست 2024 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
اهداف
هدف اصلی، ارزیابی مزایا و معایب لیزردرمانی ترانسکرانیال برای بهبود پیامدهای عملکردی بیمار پساز وقوع سکته مغزی ایسکمیک حاد بود. هدف ثانویه عبارت بود از بررسی اثربخشی لیزردرمانی ترانسکرانیال در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد.
روشهای جستوجو
ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ ISI Science Citation Index؛ CINAHL؛ PEDro (بانک اطلاعاتی شواهد فیزیوتراپی)، REHABDATA و چهار پایگاه ثبت کارآزماییهای در حال انجام را جستوجو کردیم. فهرست منابع و بانکهای اطلاعاتی چکیدههای کنفرانسها را برای یافتن مطالعات دیگر، از جمله مطالعات در حال انجام یا منتشرنشده نیز جستوجو کردیم. تاریخ آخرین جستوجو برای همه بانکهای اطلاعاتی، بهجز CenterWatch، که در 1 نوامبر 2024 جستوجو شد، 3 آگوست 2024 بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد موجود هیچ فایده یا ضرر مشخصی را در ارتباط با لیزردرمانی ترانسکرانیال در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد نشان نمیدهد. نتایج ما نشان میدهند که لیزردرمانی ترانسکرانیال در مقایسه با درمان ساختگی، تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در پیامد عملکردی نامطلوب برجای میگذارد و ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در مورتالیتی به هر علتی در 90 روز شود. شواهد مربوط به عوارض جانبی از قطعیت پائین تا متوسط برخوردار بود. برای ارزیابی بیشتر نقش لیزردرمانی ترانسکرانیال در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد، آگاهی از رژیم درمانی مطلوب و شناسایی افرادی که ممکن است بیشترین سود را از این درمان ببرند، به انجام کارآزماییهای بیشتری با کیفیت بالا نیاز است.
حمایت مالی
این مرور توسط بنیاد ملی علوم طبیعی چین (National Natural Science Foundation of China) (شمارههای کمکهزینه 82171285؛ 82371323)؛ اداره علوم و فناوری استان سیچوان (Science and Technology Department of Sichuan Province) (شمارههای کمکهزینه 2024YFHZ0330؛ 2023NSFSC1558)؛ پروژه 1·3·5 برای رشتههای ممتاز - صندوق تحقیقات بالینی (Clinical Research Fund)، بیمارستان وست چاینا (West China Hospital)، دانشگاه سیچوان (شمارههای کمکهزینه 2024HXFH022؛ 2024HXFH023)؛ و صندوق تحقیقات پسادکتری بیمارستان وست چاینا (Postdoctor Research Fund of West China Hospital)، دانشگاه سیچوان (شماره کمکهزینه 2024HXBH139) حمایت شد.
ثبت
پروتکل مطالعه از طریق این DOI قابل دسترس است: 10.1002/14651858.CD012426 .
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
