سوال مطالعه مروری
تاثیرات (مزایا و آسیب‌ها) استفاده از پالیویزوماب (palivizumab) در پیشگیری از ابتلا به عفونت ویروس تنفسی سین‌سی‌شیال (respiratory syncytial virus; RSV) شدید در کودکان چه هستند؟
پیشینه
RSV عامل اصلی عفونت‌های تنفسی حاد در کودکان، عمدتا در سال اول زندگی است، که سالانه شامل 33.1 میلیون عفونت می‌شود، تخمین زده می‌شود 90.6% از این اپیزودها در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط رخ می‌دهند. این عفونت‌ها ممکن است با آبریزش بینی، تب، سرفه، تنگی نفس، خس‌خس سینه یا مشکل در تغذیه تظاهر یابند. آنها ممکن است منجر به بستری شدن در بیمارستان، پذیرش در بخش مراقبت‌های ویژه و حتی مرگ‌ومیر، به ویژه میان نوزادانی با سن کمتر از دو ماه، شوند، نرخ بستری شدن در بیمارستان از 1970 مورد در هر 100,000 نفر جمعیت و نرخ مرگ‌ومیر سالانه 59,600 مورد در سراسر جهان در کودکان کمتر از پنج سال تخمین زده می‌شود. آنها هم‌چنین ممکن است منجر به بروز عوارض طولانی-مدت مانند خس‌خس مکرر و مشکلات مزمن ریوی شوند.
پالیویزوماب که با نام تجاری Synagis فروخته می‌شود، دارویی است که به صورت تزریق عضلانی هر ماه تا پنج دوز برای پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های جدی در کودکان پُر-خطر از نظر ابتلا به بیماری شدید تجویز می‌شود.
تاریخ جست‌وجو
شواهد تا 14 اکتبر 2021 به‌روز است.
ویژگی‌های مطالعه
پنج مطالعه را با 3343 شرکت‌کننده وارد کردیم. همه مطالعات شامل تعداد کمی از شرکت‌کنندگان بودند، از جمله کودکان پُر-خطر از نظر ابتلا به پیامدهای نامطلوب در صورت آلوده شدن به RSV که ناشی از مشکلات زمینه‌ای سلامت است، مانند زایمان زودرس یا مشکلات قلبی یا ریوی.
منابع تامین مالی مطالعه
اغلب مطالعات منابع مالی خود را گزارش نکردند. بودجه یک مطالعه توسط Abbott Laboratories و Netherlands Organisation for Health Research and Development تامین شد.
نتایج کلیدی
پالیویزوماب باعث کاهش تعداد موارد بستری ناشی از عفونت RSV تا 56% شد؛ بر اساس 98 مورد عفونت به ازای هر 1000 شرکت‌کننده در گروه دارونما (placebo)، این کاهش معادل 43 مورد در هر 1000 شرکت‌کننده در گروه پالیویزوماب است. پالیویزوماب احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در مورتالیتی و تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در عوارض جانبی می‌شود؛ بر اساس 23 مورد مرگ‌ومیر در هر 1000 شرکت‌کننده و 84 مورد عارضه جانبی در هر 1000 شرکت‌کننده در گروه دارونما، این تفاوت معادل 16 مورد مرگ‌ومیر در هر 1000 شرکت‌کننده و 81 مورد عارضه جانبی در هر 1000 شرکت‌کننده گروه پالیویزوماب است. این دارو احتمالا منجر به کاهش جزئی در بستری شدن در بیمارستان به دلیل بیماری تنفسی تا 22% می‌شود، اما ممکن است باعث ایجاد تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در طول مدت اقامت در بیمارستان شود. ممکن است طی دو سال پیگیری، نرخ عفونت RSV را تا 67% کاهش دهد. هم‌چنین تعداد روزهای ابتلا به خس‌خس سینه را تا 61% کم می‌کند، اما ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در روزهای استفاده از اکسیژن، مدت اقامت در بخش مراقبت‌های ویژه یا روزهای ونتیلاسیون مکانیکی ایجاد کند.
قطعیت شواهد
قطعیت کلی شواهد، در سطح متوسط تا بالا ارزیابی شد.
شواهد موجود نشان می‌دهد که پروفیلاکسی با پالیویزوماب، بستری شدن را در بیمارستان ناشی از عفونت RSV کاهش می‌دهد و منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در مورتالیتی یا عوارض جانبی می‌شود. علاوه بر این، منجر به کاهش جزئی در بستری شدن در بیمارستان ناشی از بیماری‌های تنفسی شده و ممکن است منجر به کاهش زیادی در بروز عفونت‌های RSV شود. هم‌چنین تعداد روزهای ابتلا به خس‌خس سینه را کاهش می‌دهد. این نتایج ممکن است قابل استفاده برای کودکان پُر-خطر از نظر ابتلا به عفونت RSV ناشی از کوموربیدیتی‌های همراه باشد.
انجام پژوهش‌های بیشتری برای اثبات تاثیر پالیویزوماب بر کودکان مبتلا به سایر کوموربیدیتی‌های شناخته شده به عنوان عوامل خطر ابتلا به بیماری RSV شدید (به عنوان مثال نقص سیستم ایمنی) و دیگر عوامل اجتماعی تعیین کننده بیماری، از جمله کودکانی که در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط، و مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند، کودکانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند، در فقر به سر می‌برند یا اعضای خانواده‌هایی که در موقعیت‌های شلوغ ساکن هستند، مورد نیاز است.
ویروس‌های تنفسی عامل اصلی عفونت دستگاه تنفسی تحتانی (lower respiratory tract infection; LRTI) و بستری در بیمارستان در نوزادان و کودکان خردسال هستند. ویروس تنفسی سین‌سی‌شیال (respiratory syncytial virus; RSV) عامل عفونت‌زای اصلی در این جمعیت شمرده می‌شود. به منظور پیشگیری از بروز RSV LRTI جدی در کودکان، داروی پالیویزوماب (palivizumab) به صورت عضلانی هر ماه و در طول پنج ماه نخستین فصل RSV تجویز می‌شود. با توجه به هزینه بالای پالیویزوماب، دانستن اینکه این دارو هم‌چنان در پیشگیری از بروز بیماری RSV شدید در کودکان موثر است یا خیر، ضروری است.
ارزیابی تاثیرات مصرف پالیویزوماب در پیشگیری از بروز عفونت RSV شدید در کودکان.
تا 14 اکتبر 2021 به جست‌وجو در CENTRAL؛ MEDLINE؛ سه بانک اطلاعاتی دیگر و دو پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها، همراه با کنترل منابع و جست‌وجوی استنادها پرداختیم، و برای شناسایی مطالعات بیشتر با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم. Embase را تا اکتبر 2020 جست‌وجو کردیم، زیرا در سال 2021 به این بانک اطلاعاتی دسترسی نداشتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، از جمله RCTهای خوشه‌ای را وارد کردیم، که پالیویزوماب را با دوز 15 میلی‌گرم/کیلوگرم یک‌بار در ماه (حداکثر پنج دوز) با دارونما (placebo)، عدم-مداخله یا مراقبت استاندارد در کودکان 0 تا 24 ماهه، از هر دو جنس، و صرف‌نظر از سابقه ابتلا به عفونت RSV، مقایسه کردند.
از چارچوب کاری Screen4Me کاکرین برای کمک به ارزیابی نتایج جست‌وجو استفاده کردیم. دو نویسنده مرور، مطالعات را برای انتخاب غربالگری کرده، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی و داده‌ها را استخراج کردند. از روش‌های استاندارد کاکرین استفاده کردیم. از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی قطعیت شواهد بهره بردیم. پیامدهای اولیه شامل بستری شدن در بیمارستان به دلیل ابتلا به عفونت RSV، مورتالیتی به هر علتی و عوارض جانبی بودند. پیامدهای ثانویه نیز عبارت بودند از بستری شدن در بیمارستان ناشی از ابتلا به بیماری‌های تنفسی، طول مدت بستری در بیمارستان، عفونت RSV، تعداد روزهای ابتلا به خس‌خس سینه، روزهای دریافت اکسیژن تکمیلی، طول مدت بستری در بخش مراقبت‌های ویژه و استفاده از ونتیلاسیون مکانیکی.
پنج مطالعه را با مجموع 3343 شرکت‌کننده وارد کردیم. همه مطالعات، RCTهای موازی بودند، که تاثیرات تجویز 15 میلی‌گرم/کیلوگرم پالیویزوماب را هر ماه تا پنج ماه، در مقایسه با دارونما یا عدم-مداخله در یک محیط سرپایی ارزیابی کردند، اگرچه یک مطالعه شامل نوزادان بستری شده در بیمارستان نیز بود. اکثر مطالعات وارد شده روی کودکان پُر-خطر از نظر ابتلا به عفونت RSV ناشی از ابتلا به کوموربیدیتی‌هایی مانند دیسپلازی برونکوپولمونری (bronchopulmonary dysplasia) و بیماری مادرزادی قلبی انجام شدند. سطح خطر سوگیری پیامدها در تمام مطالعات مشابه و عمدتا پائین بود.
پالیویزوماب، میزان بستری شدن را در بیمارستان ناشی از عفونت RSV را در پیگیری دو ساله کاهش می‌دهد (خطر نسبی (RR): 0.44؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30 تا 0.64؛ 5 مطالعه، 3343 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا). بر اساس 98 مورد بستری در بیمارستان به ازای هر 1000 شرکت‌کننده در گروه دارونما، این میزان کاهش معادل 43 مورد (29 تا 62) در هر 1000 شرکت‌کننده گروه پالیویزوماب است. این دارو احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در بروز مورتالیتی طی دو سال پیگیری می‌شود (RR: 0.69؛ 95% CI؛ 0.42 تا 1.15؛ 5 مطالعه، 3343 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). بر اساس 23 مورد مرگ‌ومیر به ازای هر 1000 شرکت‌کننده در گروه دارونما، این کاهش معادل 16 مورد (10 تا 27) در هر 1000 شرکت‌کننده گروه پالیویزوماب است. دارو فوق احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در بروز عوارض جانبی طی 150 روز پیگیری می‌شود (RR: 1.09؛ 95% CI؛ 0.85 تا 1.39؛ 3 مطالعه، 2831 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). بر اساس 84 عارضه به ازای هر 1000 شرکت‌کننده در گروه دارونما، این کاهش معادل 91 مورد (71 تا 117) در هر 1000 شرکت‌کننده گروه پالیویزوماب است. این دارو احتمالا منجر به کاهشی اندک در میزان بستری ناشی از ابتلا به بیماری‌های تنفسی طی دو سال پیگیری می‌شود (RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.62 تا 0.97؛ 5 مطالعه، 3343 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). پالیویزوماب ممکن است منجر به کاهش زیادی در بروز عفونت RSV طی دو سال پیگیری شود (RR: 0.33؛ 95% CI؛ 0.20 تا 0.55؛ 3 مطالعه، 554 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت پائین). بر اساس 195 مورد عفونت RSV به ازای هر 1000 شرکت‌کننده در گروه دارونما، این کاهش معادل 64 مورد (39 تا 107) در هر 1000 شرکت‌کننده گروه پالیویزوماب است. پالیویزوماب هم‌چنین تعداد روزهای ابتلا به خس‌خس سینه را در دوره یک ساله پیگیری کاهش می‌دهد (RR: 0.39؛ 95% CI؛ 0.35 تا 0.44؛ 1 مطالعه، 429 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.