Pytanie badawcze
Ocena efektów kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzących z ryb morskich u chorych po udarze mózgu w krótkim (do 3 miesięcy) i dłuższym (ponad 3-miesięcznym) okresie obserwacji.

Wprowadzenie
Termin udar mózgu odnosi się do grupy chorób naczyń krwionośnych w mózgu. Udar mózgu może być spowodowany krwawieniem lub niedrożnością (zatkaniem) tych naczyń, co prowadzi do utraty czynności komórek mózgowych. Przemijający atak niedokrwienny (TIA), zwany także „mini-udarem”, jest przejściowym zaburzeniem dopływu krwi do mózgu. Udar mózgu jest chorobą powodującą niepełnosprawność, która zazwyczaj wymaga długotrwałej specjalistycznej opieki, jednak obecnie istnieje niewiele możliwości leczenia chorych po udarze. Kwasy tłuszczowe omega-3 - kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), obecne w rybach oleistych (morskich), pełnią ważne funkcje dla mózgu. Zgodnie z wynikami badań na zwierzętach wydaje się, że kwasy te mogą chronić komórki mózgowe po udarze, szczególnie jeśli ich podawanie rozpocznie się bardzo wcześnie. Nie zostało jednak potwierdzone lecznicze działanie EPA i DHA u chorych po udarze mózgu.

Charakterystyka badań
Znaleźliśmy 29 badań, w których uczestniczyły osoby po przebytym udarze mózgu lub TIA i znaleźliśmy istotne informacje w 9 z nich (obejmujących łącznie 3339 uczestników). W 3 badaniach okres obserwacji był krótki (do 3 miesięcy), a w 6 badaniach - dłuższy. W 3 badaniach porównano stosowanie kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzących z ryb morskich ze standardową opieką, a w pozostałych - z placebo (leczenie pozorowane). Nie w każdym badaniu dokonano oceny wszystkich wyników.

Główne wyniki
Wpływ stosowania kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzących z ryb morskich na powrót do zdrowia po udarze mózgu jest niejasny. Tylko w 2 bardzo małych badaniach wykazano pewien wpływ, nie znajdując jednak różnic istotnych statystycznie. W jednym badaniu stwierdzono mniejszą poprawę w zakresie nastroju podczas stosowania kwasów tłuszczowych omega-3, ale dane naukowe były niskiej jakości. Wpływ kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzących z ryb morskich na ryzyko zgonu z przyczyn naczyniowych, nawrotu udaru, zdarzeń niepożądanych oraz jakość życia po udarze lub TIA jest niejasny ze względu na małą liczbę badań, w których je oceniano.

Jakość danych naukowych
Uznaliśmy, że w zakresie obserwacji krótkoterminowej jakość danych naukowych dotyczących powrotu do zdrowia, ponownego udaru, częstości innych typów udaru mózgu (krwawienia lub zatoru) oraz zdarzeń niepożądanych jest bardzo niska, a dla zgonu z przyczyn naczyniowych oraz jakości życia i nastroju - niska. W obserwacji długoterminowej niską jakość danych naukowych odnotowano dla danych naukowych dotyczących powrotu do zdrowia po udarze mózgu, zgonu z przyczyn naczyniowych, nawrotu choroby, zdarzeń niepożądanych i nastroju. Częstość występowania innych typów udaru mózgu i jakość życia nie zostały opisane w dłuższym okresie obserwacji.