پیامهای کلیدی
-
واکسیناسیون ویروس پاپیلومای انسانی (human papillomavirus; HPV) در مقایسه با عدم واکسیناسیون HPV در زنانی که مخروطبرداری (conisation) (برداشتن مخروطی از بافت حاوی سلولهای غیرطبیعی، که به عنوان بیوپسی مخروطی (cone biopsy) نیز شناخته میشود) را انجام میدهند، ممکن است خطر تغییرات پیشسرطانی سلولهای دهانه رحم (عمدتا +CIN 2) را کاهش دهد.
-
با توجه به محدودیتهای دادهها، ما مطمئن نیستیم که واکسیناسیون HPV (کمی پیشاز، حین یا پساز مخروطبرداری) در مقایسه با عدم واکسیناسیون HPV در زنانی که مخروطبرداری انجام میدهند، بر خطر بروز سرطان دهانه رحم یا عفونت مداوم HPV تاثیر میگذارد یا خیر.
-
برای ارزیابی اثربخشی و عوارض جانبی واکسیناسیون HPV در زنان تحت مخروطبرداری، انجام مطالعات با کیفیت بالای بیشتری مورد نیاز است. این کارآزماییها همچنین باید گروههای خاصی را، مانند زنانی که قبلا واکسن HPV دریافت کرده بودند و گروههای سنی مختلف، در نظر بگیرند.
ویروس پاپیلومای انسانی چیست و چگونه درمان میشود؟
سرطان دهانه رحم (cervical cancer) چهارمین سرطان شایع در زنان در سراسر جهان است. این بیماری ناشی از عفونت پایدار با انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. اگرچه عفونتهای HPV شایع بوده و معمولا بدون هیچ مشکلی برطرف میشوند، عفونتهای پایدار HPV میتوانند به تغییرات غیرطبیعی سلولی در دهانه رحم (یعنی شرایط پیشسرطانی (precancerous conditions)) منجر شوند که نئوپلازی داخل اپیتلیال دهانه رحم (cervical intraepithelial neoplasia; CIN) نامیده میشود. این شرایط پیشسرطانی را میتوان به عنوان ضایعات درجه پائین (low-grade) (به نام CIN 1) و ضایعات درجه بالا (high-grade) (به نامهای CIN 2 و CIN 3) طبقهبندی کرد. درحالیکه ضایعات درجه پائین معمولا بدون درمان خودبهخود بهبود مییابند، ضایعات درجه بالا احتمال بیشتری برای پیشرفت به سمت سرطان دهانه رحم دارند. CIN 3 معادل کارسینوم درجا (carcinoma in situ) (سلولهای غیرطبیعی محدود به جایی که ابتدا در آن ظاهر شدهاند)، و آدنوکارسینوم درجا (adenocarcinoma in situ) (سلولهای غیرطبیعی که به غدد منتقل شدهاند) است؛ امروزه ثابت شده که این موارد بلافاصله پیشاز بروز سرطان دهانه رحم رخ میدهند.
بیش از 200 نوع ویروس HPV وجود دارد، و بیش از 40 نوع آن ناحیه تناسلی را آلوده میکنند. از هر 10 مورد سرطان دهانه رحم، هفت مورد توسط انواع 16 و 18 ویروس HPV ایجاد میشود. زنانی که CIN 2 و CIN 3 در آنها تشخیص داده میشود، معمولا برای انجام کونیزاسیون دهانه رحم (که به عنوان بیوپسی مخروطی نیز شناخته میشود) در نظر گرفته میشوند، نوعی جراحی برای برداشتن سلولهای غیرطبیعی جهت پیشگیری از پیشرفت به سوی سرطان دهانه رحم.
در اروپا، سه واکسن HPV تائیدشده وجود دارد: واکسن دو ظرفیتی (bivalent) (که در برابر دو نوع HPV محافظت میکند)، واکسن چهار ظرفیتی (quadrivalent) (که در برابر چهار نوع HPV محافظت میکند) و واکسن نه ظرفیتی (nonavalent) (که در برابر نه نوع HPV محافظت میکند). واکسیناسیون HPV برای پیشگیری از بروز سرطان دهانه رحم استفاده میشود، اما اثربخشی آن برای زنانی که تحت مخروطبرداری قرار میگیرند، هنوز مشخص نیست. شایان ذکر است که، ما از اصطلاح «همراه با کونیزاسیون (with conisation)» بهجای یکدیگر برای اشاره به هر زمانی که واکسیناسیون HPV در حوالی زمان انجام کونیزاسیون، یعنی پیشاز، حین یا پساز آن، انجام شده باشد، استفاده میکنیم.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که واکسیناسیون HPV برای زنانی که برای برداشتن ضایعات پیشسرطانی دهانه رحم، قبلا مخروطبرداری انجام داده یا تحت آن قرار میگیرند، چقدر موثر است، و آیا عوارض جانبی دارد یا خیر.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که تاثیرات واکسیناسیون HPV را در زنان در هر سنی بررسی کردند که برای درمان تغییرات پیشسرطانی سلولهای دهانه رحم ناشی از HPV، تحت مخروطبرداری (conisation) قرار گرفتند. ما نتایج را خلاصه کردیم، قابلیت اطمینان یا اعتبار آنها را ارزیابی کرده، و میزان اطمینان خود را به شواهد رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 13 مطالعه را یافتیم که شامل 21,453 زن تحت مخروطبرداری بودند. این مطالعات از نظر طراحی و کیفیت متفاوت بودند. بیشتر مطالعات در اروپا (10 مطالعه) انجام شدند و از واکسن HPV چهار ظرفیتی (هفت مطالعه) یا نه ظرفیتی (یک مطالعه) استفاده کردند. برخی مطالعات، زنان را بیشاز 60 ماه تحت نظر داشتند.
نتایج اصلی
-
واکسیناسیون HPV در مقایسه با عدم واکسیناسیون HPV در زنانی که مخروطبرداری انجام دادند، ممکن است خطر ضایعات پیشسرطانی را کاهش دهد. بااینحال، نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند.
-
ما مطمئن نیستیم که واکسیناسیون HPV در مقایسه با عدم واکسیناسیون HPV در زنانی که مخروطبرداری انجام دادند، تاثیری بر سرطان دهانه رحم و عفونت پایدار HPV دارد یا خیر.
-
هیچ دادهای در مورد عفونتهای جدید HPV، آدنوکارسینوم درجا، و کیفیت زندگی وجود نداشت، و شواهد باقیمانده عمدتا بینتیجه بودند.
-
عوارض جانبی ناخواسته شامل واکنشهای خفیف (قرمزی و بثورات پوستی: 92 مورد از هر 100 زن؛ سردرد: 8 مورد از هر 100 زن) و آلرژی شدید (1 مورد از هر 100 زن) بودند.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
شواهد عمدتا از مطالعاتی به دست آمدند که مشکلات بالقوهای در نحوه انجام آنها وجود داشت. فقط دو مطالعه برای تولید شواهد قویتر طراحی شدند. این مطالعات برای دانستن اینکه واکسیناسیون قبلی HPV به این معنی است که واکسیناسیون دیگر و زمانبندی آن در رابطه با فرایند کونیزاسیون، نتایج متفاوتی را ارائه میدهد یا خیر، اطلاعات کافی را ارائه ندادند. ما همچنین درباره تاثیرات آن بر گروههای سنی مختلف، باید اطلاعات بیشتری را کسب کنیم.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا می 2023 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
اهداف
بررسی مزایا و خطرات واکسیناسیون HPV (کمی پیشاز، حین، یا پساز مخروطبرداری) در مقایسه با عدم انجام واکسیناسیون HPV در زنان تحت روش مخروطبرداری.
روشهای جستوجو
ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ و Clarivate Web of Science (می 2023) را جستوجو کردیم. همچنین ClinicalTrials.gov را برای شناسایی کارآزماییهای در حال انجام بررسی کردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
واکسیناسیون HPV در مقایسه با عدم واکسیناسیون HPV که در حوالی زمان انجام مخروطبرداری انجام میشود، ممکن است خطر +CIN 2 و +CIN 2 را کاهش دهد (مربوط به HPV 16/18؛ شواهد مبتنی بر NRSI). تاثیرات بر +CIN 3 (صرفنظر از نوع HPV) متفاوت بودند، بهطوریکه یک NRSI تاثیرات مشابهی را با +CIN 2 نشان داد، اما شواهد باقی مانده بسیار نامطمئن بود. شواهد مربوط به دیگر پیامدها عمدتا بسیار نامطمئن یا بینتیجه بود. بهطور کلی، شواهد موجود برای واکسیناسیون HPV در زنان تحت مخروطبرداری عمدتا مبتنی بر NRSI با خطر سوگیری جدی یا مهم و شواهد با قطعیت پائین تا بسیار پائین است. شواهد حاصل از RCTها محدود است (یعنی فقط دو RCT در دسترس هستند). انجام RCTهای بیشتر با مداخله دارونما در گروه کنترل برای ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) واکسیناسیون HPV (بهویژه با واکسن نه ظرفیتی) به عنوان کمک برای کونیزاسیون، شواهد قویتری را ارائه خواهد داد. RCTهای آینده همچنین باید با هدف ارزیابی چگونگی تغییر تاثیرات واکسیناسیون در حوالی زمان انجام مخروطبرداری، بسته به اینکه قبلا واکسن HPV برای پیشگیری اولیه دریافت شد یا خیر، زمانبندی انجام واکسیناسیون HPV مرتبط با مخروطبرداری، و گروههای سنی مختلف، انجام شوند.
حمایت مالی
EU4Health Programme.
ثبت
PROSPERO (CRD42023428998)
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
