پیامهای کلیدی
-
استفاده از میزوپروستول (misoprostol) (دارویی که دهانه رحم - گردن رحم - را نرم و گشاد میکند) پیشاز قرار دادن دستگاه داخل رحمی (IUD - وسیله پیشگیری از بارداری که داخل رحم قرار میگیرد) تفاوتی اندک تا عدم تفاوت بر درد هنگام استفاده از ابزار (تناکولوم (tenaculum)) برای نگه داشتن دهانه رحم در محل خود حین قرار دادن IUD یا درد پساز قرار دادن IUD دارد. این دارو ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در درد هنگام جایگذاری، سهولت در جایگذاری برای ارائهدهندگان خدمات درمانی، یا نیاز به گشاد کردن دهانه رحم ایجاد کند؛ و احتمالا تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در موفقیت جایگذاری ایجاد میکند، بهجز در زنانی که اخیرا برای جایگذاری IUD تلاش ناموفقی داشتهاند.
-
عوارض جانبی ناخواسته مرتبط با میزوپروستول مانند کرامپ معده و اسهال احتمالا افزایش مییابند، اما ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را بر دیگر عوارض جانبی ایجاد کند. ما نمیدانیم که استفاده از میزوپروستول بر رضایت زنان از این اقدام تاثیر میگذارد یا خیر.
دستگاه داخل رحمی چیست؟
دستگاه داخل رحمی (intrauterine device; IUD) یک وسیله کوچک T-شکل است که از طریق دهانه رحم (گردن رحم) وارد رحم میشود تا از بارداری پیشگیری کند. IUD باید توسط پزشک، پرستار یا ارائهدهنده آموزشدیده قرار داده شود. جایگذاری IUD ممکن است روشی دردناک باشد، و برای زنانی که بچهدار نشدهاند یا قبلا برای قرار دادن IUD تلاش ناموفقی داشتهاند، دشوارتر خواهد بود. عوارض جانبی جدی ناشی از جایگذاری IUD نادر هستند، اما ممکن است زنان دچار عوارض جانبی غیرجدی شبیه درد قاعدگی (کرامپ) یا خونریزی خفیف شوند.
میزوپروستول چیست؟
میزوپروستول دارویی است که معمولا برای شروع زایمان و درمان خونریزی پساز زایمان استفاده میشود. این عامل باعث نرم شدن و گشاد شدن دهانه رحم میشود، و بنابراین ممکن است قرار دادن IUD را برای زنان کمتر دردناک و برای ارائهدهندگان خدمات درمانی آسانتر کند. میزوپروستول ممکن است عوارض جانبی ناخواستهای را مانند گرفتگی عضلات، حالت تهوع یا اسهال ایجاد کند. گاهی زنان ممکن است احساس سرگیجه، تعریق یا سبکی سر داشته باشند. IUD یک روش پیشگیری از بارداری موثر و برگشتپذیر است، بنابراین شناسایی راههایی برای کاهش درد و بهبود سهولت در قرارگیری آن برای ارائهدهندگان خدمات درمانی میتواند موانع دسترسی و استفاده از IUD را کاهش دهد.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
هدف ما آن بود که بدانیم میزوپروستول درد را کاهش میدهد، جایگذاری IUD را برای ارائهدهندگان خدمات آسانتر میکند، نیاز به روشهای دیگر را برای گشاد کردن دهانه رحم کاهش میدهد، موفقیت در جایگذاری و رضایت زنان را از این روش بهبود میبخشد، و اینکه باعث بروز عوارض ناخواسته میشود یا خیر.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که میزوپروستول را برای جایگذاری روتین IUD در مقایسه با دارونما (placebo) (یک داروی ساختگی) یا عدم درمان بررسی کردند. نتایج مطالعات را ترکیب و آنالیز کردیم و میزان اطمینان خود را به شواهد، بر اساس عواملی مانند روشهای مطالعه، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 14 RCT را با 1972 زن پیدا کردیم. این مطالعات در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، اروپا، و آسیا انجام شدند. تمام مطالعات، میزوپروستول را با دارونما یا عدم درمان مقایسه کردند.
نتایج اصلی
درد. میزوپروستول:
-
منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در درد هنگام قرار دادن تناکولوم میشود (تناکولوم ابزاری است که دهانه رحم را حین قرار دادن IUD در جای خود نگه میدارد) (3 مطالعه، 261 زن)؛
-
ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در درد هنگام جایگذاری IUD شود (7 مطالعه، 766 زن)؛
-
منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در درد پساز جایگذاری IUD پیشاز ترک کلینیک میشود (5 مطالعه، 448 زن).
سهولت در قرار دادن IUD توسط ارائهدهندگان خدمات
-
میزوپروستول ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در سهولت جایگذاری IUD برای ارائهدهندگان خدمات درمانی شود (8 مطالعه، 848 زن).
نیاز به اتساع دهانه رحم. میزوپروستول:
-
ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در نیاز به گشاد کردن دهانه رحم برای زنانی شود که اخیرا تلاش ناموفقی برای جایگذاری نداشتهاند (6 مطالعه، 562 زن)؛
-
احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در نیاز به گشاد کردن دهانه رحم برای زنانی میشود که اخیرا تلاش ناموفقی برای جایگذاری داشتهاند (1 مطالعه، 90 زن).
موفقیت در جایگذاری. میزوپروستول:
-
احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در موفقیت در جایگذاری برای زنانی میشود که اخیرا تلاش ناموفقی برای جایگذاری نداشتهاند (12 مطالعه، 1579 زن)؛
-
احتمالا منجر به افزایش اندکی در موفقیت جایگذاری برای زنانی میشود که اخیرا تلاش ناموفقی برای جایگذاری داشتهاند (1 مطالعه، 90 زن).
رضایت بیمار
-
ما مطمئن نیستیم که میزوپروستول رضایت بیمار را از روش قرارگیری IUD افزایش میدهد یا خیر (2 مطالعه، 226 زن).
عوارض جانبی. میزوپروستول:
-
احتمالا منجر به افزایش در کرامپهای معده میشود (7 مطالعه، 781 زن)؛
-
احتمالا منجر به افزایش جزئی در اسهال میشود (9 مطالعه، 940 زن)؛
-
ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در سرگیجه یا سبکی سر شود (6 مطالعه، 780 زن).
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
برخی از مطالعات، اطلاعات کلیدی را در مورد آنچه ما میخواستیم بدانیم، گزارش نکردند، و برخی از مطالعات با یکدیگر متفاوت بودند، بنابراین نتوانستیم آنها را در آنالیزهای خود بگنجانیم. ما قصد داشتیم بررسی کنیم که عوامل خاصی بر نتایج تاثیر گذاشتند یا خیر، مانند اینکه زنان قبلا زایمان واژینال داشتند، دوز میزوپروستول استفاده شده یا نوع IUD قرار داده شده، اما مطالعات کافی برای انجام این کار به روشی معنادار وجود نداشت.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا 23 سپتامبر 2024 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
اهداف
بررسی تاثیر استفاده از میزوپروستول برای جایگذاری روتین IUD بر پیامدهای بیمار و ارائهدهنده خدمات در مقایسه با دارونما (placebo) یا عدم درمان.
روشهای جستوجو
در نوامبر 2021، ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) و ClinicalTrials.gov را جستوجو کردیم. جستوجوهای بهروزشده را در جولای 2022 و سپتامبر 2024 انجام دادیم. در جولای 2025، پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO ICTRP) را جستوجو کردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد حاصل از RCTها روی زنانی که به دنبال جایگذاری روتین IUD بودند، نشان میدهد دریافت میزوپروستول در مقایسه با دارونما یا عدم درمان، تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در درد هنگام جایگذاری تناکولوم یا پساز جایگذاری IUD ایجاد میکند؛ و ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در درد هنگام جایگذاری IUD ایجاد کند. میزوپروستول ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در کاهش واکنش وازوواگال، بهبود سهولت در جایگذاری برای ارائهدهندگان خدمات درمانی، یا کاهش نیاز به اتساع دهانه رحم ایجاد کند؛ و احتمالا تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در موفقیت جایگذاری ایجاد میکند، بهجز برای زنانی که اخیرا تلاش ناموفقی برای جایگذاری IUD داشتهاند، که در آنها میزوپروستول احتمالا منجر به افزایش بالینی معنیداری در موفقیت جایگذاری میشود. استفاده از میزوپروستول احتمالا منجر به افزایش بالینی قابل توجه در آسیبها، بهویژه درد یا کرامپ شکمی پیشاز جایگذاری و اسهال میشود. میزوپروستول ممکن است رضایت بیمار را از فرایند قرارگیری IUD افزایش دهد، اما شواهد بسیار نامطمئن است. تعداد RCTهای موجود، از بررسی تعدیلکنندههای تاثیر مداخله، مانند وضعیت زایمان واژینال قبلی، دوز میزوپروستول یا نوع IUD پشتیبانی نکردند.
حمایت مالی
این مرور تا حدی با انتصاب به برنامه مشارکت پژوهشی (Research Participation Program) در مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) که توسط موسسه علوم و آموزش Oak Ridge اداره میشود، پشتیبانی شد.
ثبت
پروتکل (2022): doi.org/10.1002/14651858.CD015584
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
