پیامهای کلیدی
-
خطر بروز انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی) و سکته مغزی در افراد مبتلا به بیماری قلبیعروقی (یعنی بیماری که قلب و عروق خونی را تحت تاثیر قرار میدهد) که حداقل شش ماه از دوز پائین کلشیسین استفاده میکنند، بدون افزایش خطر عوارض جانبی جدی، کاهش مییابد.
-
مصرف دوز پائین کلشیسین احتمالا خطر مرگ ناشی از هر علتی یا بهطور خاص ناشی از بیماری قلبی را کاهش نمیدهد، یا بر تعداد افرادی که برای گشاد کردن عروق خونی در قلب خود به درمان نیاز دارند، تاثیری ندارد.
-
به نظر میرسد مصرف کلشیسین خطر بروز عوارض جانبی گوارشی (مانند اسهال، حالت تهوع) را افزایش میدهد، اما این عوارض معمولا خفیف بوده و به سرعت برطرف میشوند.
پیشینه
بیماری قلبیعروقی (یعنی بیماریهایی که قلب و عروق خونی شما را درگیر میکنند) اغلب ناشی از سطح پائین التهاب در سراسر بدن است، که منجر به عود وقایع قلبیعروقی نامطلوب (منفی) (مانند حمله قلبی، سکته مغزی یا مرگومیر) میشود. کلشیسین (colchicine) یک داروی ضدالتهاب شناختهشده است که ارزان بوده، بهطور گستردهای در دسترس قرار داشته، و خوراکی مصرف میشود، و آن را به یک درمان کمکی امیدوارکننده برای افرادی که در معرض خطر بالای وقوع مجدد حوادث قلبیعروقی هستند، تبدیل میکند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
در سالهای اخیر، تعدادی مطالعه که تحت عنوان «کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده» شناخته میشوند، برای بررسی مزایا و خطرات درمان با دوز پائین کلشیسین برای پیشگیری از وقایع قلبیعروقی بیشتر، مانند حمله قلبی یا سکته مغزی، پساز اولین حادثه («پیشگیری ثانویه») انجام شدهاند. هدف از انجام این مرور، ارائه یک ارزیابی سیستماتیک از مزایا و خطرات مصرف کلشیسین به مدت حداقل شش ماه در بزرگسالان مبتلا به بیماری قلبیعروقی اثباتشده یا کسانی بود که اخیرا یک رویداد قلبیعروقی را پشت سر گذاشتند.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی جستوجو کردیم که تاثیرات مصرف دوز پائین کلشیسین را در افراد مبتلا به بیماری قلبیعروقی به مدت حداقل شش ماه، در مقایسه با مداخله دارونما (placebo) (درمان ساختگی) یا عدم درمان بررسی کردند. ما بهطور سیستماتیک اطلاعات را از تمام مطالعات مرتبط استخراج کرده و نحوه انجام آنها را ارزیابی کردیم. سپس یافتههای آنها را ترکیب کرده و قابلیت اطمینان شواهد را بررسی کردیم.
پیامدهای اصلی عبارت بودند از: مرگومیر به هر علتی (all-cause mortality)، حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد)، سکته مغزی، نیاز به درمان برای گشاد کردن عروق قلبی (برقراری مجدد خونرسانی در عروق کرونر)، مرگومیر به علت قلبیعروقی (مرگومیر قلبیعروقی)، کیفیت زندگی، عوارض جانبی جدی (عوارض جانبی منفی) و عوارض جانبی دستگاه گوارش.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 12 مطالعه را شناسایی کردیم که شامل 22,983 بیمار مبتلا به بیماری قلبیعروقی بوده و مزایا و خطرات درمان با دوز پائین کلشیسین را بررسی کردند.
شواهدی با قطعیت بالا نشان میدهد که درمان با دوز پائین کلشیسین، خطر وقوع انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی را کاهش میدهد، بدون اینکه خطر عوارض جانبی جدی را بیشتر کند. بااینحال، کلشیسین با خطر بیشتری از بروز عوارض جانبی گوارشی همراه است، اگرچه این عوارض خفیف بوده و به سرعت برطرف شدند. شواهد نشان میدهد که کلشیسین احتمالا خطر مرگ یا نیاز به برقراری مجدد خونرسانی در عروق کرونر را کاهش نمیدهد. تاثیرات آن بر کیفیت زندگی و بستری شدن در بیمارستان مشخص نیستند، زیرا مطالعات موجود این پیامدها را اندازهگیری نکردند.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
ما به این یافته که مصرف دوز پائین کلشیسین خطر حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش میدهد، اطمینان بالایی داریم. سطح اطمینان ما به دیگر یافتهها در سطح متوسط است، بنابراین ممکن است مطالعات آینده این یافتهها را تغییر دهند. برای بررسی تاثیرات طولانیمدت بر مرگومیر و کیفیت زندگی، انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. این امر مستلزم انجام مطالعاتی است که مدت زمان بیشتری طول بکشند و افراد بیشتری را وارد کنند.
شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
این مرور براساس جستوجوهای انجامشده در منابع علمی پزشکی تا 18 فوریه 2025 است.
مطالعه چکیده کامل
اهداف
ارزیابی مزایا و خطرات درمان با دوز پائین کلشیسین در پیشگیری از بروز حوادث قلبیعروقی در بزرگسالان با سابقه قبلی CVD پایدار یا پساز انفارکتوس میوکارد یا سکته مغزی.
روشهای جستوجو
ما تا فوریه 2025 با استفاده از پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)، MEDLINE؛ EMBASE، بانک اطلاعاتی drugs@FDA، منابع مقالات کلیدی، و منابع مطالعات واردشده، جستوجوی جامعی را در منابع علمی انجام دادیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
افراد مبتلا به بیماری قلبیعروقی که از دوز پائین کلشیسین به عنوان پیشگیری ثانویه به مدت حداقل شش ماه استفاده میکنند، از کاهش میزان بروز انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی، بدون افزایش در عوارض جانبی جدی، بهرهمند میشوند. شواهدی با قطعیت متوسط، مزیتی را از مصرف دوز پائین کلشیسین برای کاهش خطر مرگومیر (یعنی مورتالیتی به هر علتی و مرگومیر قلبیعروقی) یا میزان نیاز به برقراری مجدد خونرسانی در عروق کرونر نشان نداد. مصرف کلشیسین با افزایش خطر عوارض جانبی گوارشی همراه بود که معمولا خفیف و گذرا توصیف شدند. برای بررسی مزایا و خطرات مصرف دوز پائین کلشیسین در زیرگروههای مربوطه و در موارد خاص، مانند استفاده طولانیمدت در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر پایدار در مقابل استفاده در مدت زمان محدود پساز وقوع سندرم حاد کرونری، انجام مطالعات بیشتری ضروری است.
حمایت مالی
نویسنده این بررسی، FE، توسط Margot und Erich Goldschmidt & Peter René Jacobson Foundation حمایت شد. دیگر نویسنده این مطالعه، CMS، حمایت مالی خود را از Janggen Pöhn Foundation و Swiss National Science Foundation (گرنت MD-PhD با شماره: 323530_221860) دریافت کرد.
ثبت
این مرور براساس پروتکل آن، با DOI 10.1002/14651858.CD014808، و مرور قبلی در DOI 10.1002/14651858.CD011047.pub2 در دسترس است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
ین مرور کاکرین در ابتدا به زبان انگلیسی منتشر شد. مسوولیت صحت ترجمه بر عهده تیم ترجمه است که آن را تهیه کرده است. روند ترجمه با دقت انجام شده و از فرآیندهای استاندارد برای تضمین کنترل کیفیت پیروی میکند. با این حال، در صورت عدم تطابق، ترجمههای نادرست یا نامناسب، متن اصلی انگلیسی معتبر است.
