پیامهای کلیدی
-
• داروهایی، مانند آتروپین (atropine)، که به صورت قطره چشمی تجویز میشوند، میتوانند پیشرفت نزدیکبینی یا دید نزدیک (میوپی (myopia)) را در کودکان کاهش داده، و باعث کاهش کشیدگی کره چشم به دلیل میوپی نیز شوند. دوزهای بالاتر آتروپین موثرتر هستند. از تاثیرات دوزهای پائینتر آتروپین مطمئن نیستیم.
-
چندین روش درمانی، از جمله انواع خاصی از لنزها در عینک، لنزهای تماسی، و درمان جدید با استفاده از نور قرمز با شدت کم، ممکن است پیشرفت نزدیکبینی را کاهش دهند، اما تاثیر آنها همچنان نامشخص است. اطلاعات کافی در مورد خطر عوارض جانبی ناخواسته مرتبط با استراتژیهای کنترل میوپی وجود ندارد.
-
همچنین مشخص نیست که مزایای گزارششده درمانها بر کُند کردن پیشرفت میوپی در طول سالها حفظ میشود یا خیر.
نزدیکبینی چیست؟
نزدیکبینی (یا دید نزدیک، یا میوپی) به این معنی است که افراد برای دیدن واضح اشیاء دور تلاش میکنند، در حالی که اشیاء نزدیک را واضح میبینند. این وضعیت در سراسر جهان بسیار شایع بوده، و بیشاز نیمی از کودکان را در چین و آسیای جنوب شرقی تحت تاثیر قرار میدهد. نزدیکبینی ممکن است بسیاری از جنبههای زندگی را، از جمله فعالیتهای آموزشی و شغلی، مختل کند. علاوهبر این، افراد مبتلا به این عارضه دارای چشمهای کشیدهتری هستند، به این معنی که شبکیه چشم آنها کشیده شده است. این وضعیت چشم را در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماریهای چشمی، مانند گلوکوم (glaucoma)، ماکولوپاتی (maculopathy) و جداشدگی شبکیه چشم (retinal detachment)، در سنین بالاتر قرار میدهد.
نزدیکبینی چگونه درمان میشود؟
اگرچه عینکهای متداول یا لنزهای تماسی میتوانند نزدیکبینی را اصلاح کنند، سرعت پیشرفت آن را کاهش نمیدهند. چندین درمان اپتیکال (عینکها و لنزهای تماسی) و درمان دارویی در دسترس هستند که هدفشان کاهش سرعت پیشرفت نزدیکبینی است. اما باید در دوران کودکی، زمانی که نزدیکبینی سریعتر پیشرفت میکند، به بیماران داده شوند. داروهایی مانند قطره چشمی آتروپین ممکن است موثر باشند، اما میتوانند حساسیت به نور را افزایش داده و هنگام مطالعه، به خصوص دوزهای بالاتر آن، مشکل ایجاد کنند. عینکهای ویژهای نیز در دسترس هستند، که بیشاز یک قدرت فوکوس درون لنزها دارند (لنزهای چندکانونی (multifocal) یا بههمراه محیطی (peripheral-plus)). آنها میتوانند به صورت لنزهای تماسی نرم نیز ارائه شوند. هدف دیگر لنزهای تماسی، که ارتوکراتولوژی (orthokeratology) نامیده میشوند، تغییر موقت شکل سطح چشم است. آنها هنگام خواب استفاده شده و در طول روز برداشته میشوند. هم لنزهای تماسی نرم و هم ارتوکراتولوژی ممکن است خطر عفونت سطح چشم را افزایش دهند. یک درمان نوظهور شامل قرار گرفتن مکرر در معرض نور قرمز با شدت کم است.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
هدف ما آن بود که بدانیم داروهایی که در قالب قطره چشم، و لنزهای مخصوص در عینک یا لنزهای تماسی استفاده میشوند، میتوانند سرعت پیشرفت میوپی، و کشیدگی کره چشم را کاهش دهند یا خیر. ما خطر بروز عوارض ناخواسته را هنگام استفاده از آنها نیز ثبت کردیم.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما برای یافتن مطالعاتی جستوجو کردیم که داروها، لنزها، و نوردرمانی را با هدف کُند کردن پیشرفت نزدیکبینی در کودکان آزمایش کرده، و آنها را با گروه کنترل یا دیگر داروها و لنزها مقایسه کردند. اکثر گروههای کنترل یک درمان دارونما (placebo) (ساختگی) یا عینک تککانونی یا لنزهای تماسی را دریافت کردند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 104 مطالعه (40 مورد جدید برای این بهروزرسانی) را وارد کردیم که 17,509 کودک مبتلا به میوپی را تصادفیسازی کردند.
-
دوزهای بالاتر آتروپین ممکن است سرعت پیشرفت نزدیکبینی را کاهش دهند، اما تاثیر آتروپین با دوز پائین ممکن است اندک و نامطمئن باشد.
-
براساس مطالعات کوتاهمدت، ارتوکراتولوژی موثرترین درمان اپتیکال در کاهش کشیدگی کره چشم است. با این حال، این لنزها اغلب به سختی تحمل میشدند، و در برخی مطالعات، بیشاز نیمی از کودکان درمان را کامل نکردند.
-
دیگر انواع لنزهای تماسی، که به عنوان لنزهای تماسی نرم چندکانونی شناخته میشوند، ممکن است پیشرفت نزدیکبینی را کاهش دهند، اما، بازهم، در مورد تاثیرات مفید آنها مطمئن نیستیم.
-
اگرچه مطالعات کوتاهمدت در کودکان چینی نشان میدهند که درمان با نور قرمز ممکن است پیشرفت میوپی را کاهش دهد، در مورد این یافتهها بسیار نامطمئن هستیم.
-
تاثیرات ناخواسته مرتبط با درمان کنترل میوپی بهطور منسجم گزارش نشدند. ناراحتی چشم در نور روشن و تاری دید نزدیک شایعترین تاثیرات ناخواسته مرتبط با درمان در مطالعاتی بود که از آتروپین استفاده کردند. به نظر میرسد که دوزهای پائین آتروپین تاثیرات ناخواسته کمتری را ایجاد کنند.
-
اگرچه مطالعاتی که لنزهای تماسی را بررسی کردند، هیچگونه عوارض ناخواسته جدی را گزارش نکردند، اطلاعات محدودی در مورد میزان واقعی عوارض جانبی در کودکان خارج از چارچوب یک مطالعه تحقیقاتی، یا زمانی که از لنزهای تماسی برای مدت طولانیتر استفاده شد، وجود دارد.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
بیشتر شواهد از مطالعات انجامشده به روشهایی به دست آمدند که ممکن است خطاهایی را در نتایج آنها مطرح کرده، و عوارض جانبی احتمالی بهخوبی گزارش نشدند. اکثر مطالعات شرکت کنندگان را به مدت دو سال یا کمتر دنبال کردند. بنابراین، در مورد اینکه مزایای درمان در طول سالها افزایش مییابد، و اینکه تاثیرات درمان پایدار هستند یا خیر، شواهد کافی وجود ندارد.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
این مرور تا فوریه 2024 بهروز است.
مطالعات عمدتا درمانهای دارویی و اپتیکال را برای کاهش سرعت پیشرفت میوپی با یک مقایسهکننده غیرفعال مقایسه کردند. این مداخلات ممکن است تغییرات انکساری و کشیدگی طول محور چشم را کاهش دهند، اگرچه نتایج اغلب ناهمگون بودند. شواهد کمتری برای دو سال و پساز آن در دسترس است؛ عدم قطعیت در مورد تاثیر پایدار این مداخلات باقی میماند.
انجام مطالعات طولانیمدتتر و با کیفیت بهتر برای مقایسه مداخلات کنترل میوپی که بهتنهایی یا به صورت ترکیبی استفاده میشوند، و استفاده از روشهای بهتر برای پایش و گزارش عوارض جانبی، مورد نیاز است.
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) نسبی مداخلات برای کند کردن پیشرفت میوپی در کودکان با استفاده از متاآنالیز شبکه (network meta-analysis). ایجاد یک رتبهبندی نسبی از مداخلات با توجه به اثربخشی آنها. تهیه یک تفسیر اقتصادی مختصر (brief economic commentary)، خلاصه کردن ارزیابیهای اقتصادی.
پایگاههای CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase، و سه پایگاه ثبت کارآزماییها را جستوجو کردیم. تاریخ آخرین جستوجو، 19 فوریه 2024 بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.