سوال مطالعه مروری
اثرات سلامت حاصل از غربالگری دیابت نوع 2 در مقایسه با عدم غربالگری آن چیست؟
پیشینه
دیابت ملیتوس نوع 2 یک اختلال متابولیکی است که با قند خون بالا همراه است و می‌تواند عوارضی را مانند بیماری کلیوی و چشمی در پی داشته باشد. این وضعیت در هر سنی ممکن است بروز کند اما اوج وقوع آن معمولا در بزرگسالان 65 سال و بالاتر بوده و ممکن است در ابتدا از طریق رژیم غذایی و ورزش درمان شود. دیابت ملیتوس نوع 2 ممکن است در ابتدا هیچ علائمی نداشته یا علائم کمی داشته باشد و از این رو شاید تشخیص داده نشود. غربالگری افراد به ظاهر سالم می‌تواند به تشخیص زودرس و درمان دیابت ملیتوس نوع 2 و همچنین پیشگیری یا به تأخیر افتادن پیشرفت عوارض مرتبط به آن منجر شود.
ویژگی‌های مطالعه
ما یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده را پیدا کردیم (مطالعه بالینی که در آن شرکت‌کنندگان با استفاده از یک روش تصادفی به یکی از دو یا چند گروه درمانی اختصاص داده می‌شوند) که در آن 20184 فرد پرخطر از 33 کلینیک عمومی در شرق انگلیس برای غربالگری دیابت نوع 2 دعوت شدند یا دعوتی از آنها به عمل نیامد (مطالعه ADDITION-Cambridge). شركت‌كنندگان واجد شرایط باید نمره بالایی را برای خطر ابتلا به ديابت داشته، اما دیابت شناخته شده نداشته باشند. نمره خطر دیابت برای شناسایی افراد در معرض خطر، متشکل از متغیرهای مرتبط با سن، جنس، شاخص توده بدنی و استفاده از استروئیدهای تجویز شده و داروهای ضدپرفشاری خون بود. پزشکان در صورتی واجد شرایط برای شرکت در مطالعه بودند که بتوانند داده‌هایی را برای محاسبه نمره خطر برای حداقل 70% از بیماران خود ارائه دهند. در مجموع 11737 شرکت‌کننده در واقعیت در غربالگری حضور داشتند و 4137 شرکت‌کننده نماینده گروه عدم انجام غربالگری بودند. در هر دو گروه، 36% از شرکت‌کنندگان زن بودند؛ میانگین سنی شرکت‌کنندگان در گروه غربالگری 58.2 سال و در گروه عدم انجام غربالگری 57.9 سال بود. تقریبا نیمی از شرکت‌کنندگان در هر دو گروه برای فشار خون بالا دارو مصرف می‌کردند.
این شواهد تا می 2019 به‌روز هستند.
نتایج کلیدی
ما در مورد اثرات غربالگری برای دیابت ملیتوس نوع 2 بر مرگ ناشی از هر علتی و مرگ ناشی از علل مرتبط با دیابت، مطمئن نیستیم (تنها پیامدهای مهم برای مرور ما که نویسندگان مطالعه داده‌های قابل اعتمادی را ارائه دادند). مطالعه وارد شده، گزارشی را در مورد عوارض جانبی غربالگری، موارد جدید دیابت نوع 2، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، هموگلوبین A1c گلیکوزیله شده (HbA1c) به عنوان معیار طولانی‌مدت از کنترل گلوکز، و اثرات اجتماعی‌اقتصادی (مانند هزینه‌های غربالگری، استفاده از دارو، تعداد مشاوره) ارائه نکردند.
قطعیت شواهد
ما پایه قطعیت شواهد را فقط روی یک مطالعه قرار دادیم. قطعیت کلی نتایج حاصل از این مطالعه پائین است، زیرا نتایج دقیق نیستند، یعنی در صورت انتشار مطالعات جدید، می‌توانند در هر جهتی تغییر کنند.
ما در مورد اثرات غربالگری برای دیابت نوع 2 بر مورتالیتی به هر علتی و مورتالیتی ناشی از دیابت مطمئن نیستیم. شواهد فقط از یک مطالعه در دسترس بود. بنابراین ما قادر به نتیجه‌گیری محکم در مورد پیامدهای سلامت غربالگری زودهنگام دیابت ملیتوس نوع 2 نیستیم. علاوه بر این، مطالعه وارد شده تمام پیامدهای از پیش تعریف شده را در این مرور (موربیدیتی مربوط به دیابت، بروز دیابت نوع 2، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، عوارض جانبی، تأثیرات اجتماعی‌اقتصادی) ارزیابی نکرد.
دیابت ملیتوس، نوعی اختلال متابولیکی که با هیپرگلیسمی مشخص می‌شود و با بار (burden) سنگینی از عوارض میکروواسکولار و ماکروواسکولار همراه است، غالبا تشخیص داده نمی‌شود. غربالگری افراد به ظاهر سالم می‌تواند به تشخیص زودرس و درمان دیابت ملیتوس نوع 2 و همچنین پیشگیری یا به تأخیر افتادن پیشرفت عوارض مرتبط به آن منجر شود.
ارزیابی اثرات غربالگری دیابت ملیتوس نوع 2.
ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ LILACS؛ WHO ICTRP و ClinicalTrials.gov را از بدو تاسیس آنها جست‌وجو کردیم. تاریخ آخرین جست‌وجو در تمامی بانک‌های اطلاعاتی، می 2019 بود. ما هیچ‌گونه محدودیتی را از نظر زبان مطالعه اعمال نکردیم.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را وارد کردیم که شامل بزرگسالان و کودکان بدون دیابت ملیتوس شناخته شده بوده و در مدت زمان حداقل سه ماه انجام شده و به ارزیابی تاثیر غربالگری دیابت (جمعی، هدفمند يا فرصت‌طلبانه) در مقايسه با عدم غربالگری دیابت پرداختند.
دو نویسنده مرور به طور مستقل از هم عناوین و چکیده‌ها را برای ارتباط بالقوه آنها با اهداف مرور غربالگری کرده و متن‌های کامل مطالعات بالقوه مرتبط را مرور کردند، داده‌ها را استخراج کرده و ارزیابی «خطر سوگیری (bias)» را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری» کاکرین انجام دادند. ما قطعیت کلی شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE ارزیابی کردیم.
ما 4651 عنوان و چکیده را که در جست‌وجو شناسایی شدند، غربالگری کرده و 92 متن کامل/رکورد را برای گنجاندن بررسی کردیم. ما یک کارآزمایی خوشه‌ای-تصادفی‌سازی شده را با نام مطالعه ADDITION-Cambridge وارد کردیم، که شامل 20184 شرکت‌کننده از 33 کلینیک عمومی در شرق انگلستان بود و اثرات دعوت را در مقابل عدم دعوت از افراد پرخطر برای غربالگری دیابت ارزیابی کرد. نمره خطر دیابت برای شناسایی افراد در معرض خطر استفاده شد؛ متشکل از متغیرهای مرتبط با سن، جنس، شاخص توده بدنی و استفاده از استروئیدهای تجویز شده و داروهای ضدپرفشاری خون. بیست‌وهفت کلینیک به گروه غربالگری (در واقع، 11737 شرکت‌کننده در غربالگری شرکت کردند) و 5 کلینیک به گروه عدم غربالگری (4137 شرکت‌کننده) تصادفی‌سازی شدند. در هر دو گروه، 36% از شرکت‌کنندگان زن بودند؛ میانگین سنی شرکت‌کنندگان در گروه غربالگری 58.2 سال و در گروه عدم انجام غربالگری 57.9 سال بود. تقریبا نیمی از شرکت‌کنندگان در هر دو گروه برای فشار خون بالا دارو مصرف می‌کردند. یافته‌های حاصل از مرحله اول این مطالعه نشان می‌دهد که غربالگری در مقایسه با عدم غربالگری برای دیابت نوع 2 تفاوت مشخصی را در مورتالیتی به هر علتی نشان نداد (نسبت خطر (HR): 1.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.90 تا 1.25، شواهد با قطعیت پائین). غربالگری در مقایسه با عدم غربالگری برای دیابت ملیتوس نوع 2، HR معادل 1.26؛ 95% CI؛ 0.75 تا 2.12 (شواهد با قطعیت پائین) را برای مورتالیتی ناشی از دیابت نشان داد (بر اساس اینکه دیابت به عنوان علت مرگ در گواهی فوت گزارش شد یا خیر). موربیدیتی مربوط به دیابت و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت فقط در یک زیرنمونه گزارش شد و تفاوت معنی‌داری را بین مداخله غربالگری و کنترل نشان نداد. مطالعه وارد شده گزارشی را در مورد عوارض جانبی، بروز دیابت نوع 2، هموگلوبین A1c گلیکوزیله شده (HbA1c) و اثرات اجتماعی‌اقتصادی آن ارائه نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.