ใจความสำคัญ
• สำหรับทารกที่คลอดก่อนกำหนด เราไม่ทราบว่าความสว่างแบบหมุนเวียนในหอผู้ป่วยทารกแรกเกิดวิกฤต (neonatal intensive care unit; NICU) ส่งผลต่อการเจริญเติบโต พัฒนาการของระบบประสาท และผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์หรือไม่
• เราไม่ทราบว่าการใช้ความสว่างแบบหมุนเวียนใน NICU จะช่วยลดระยะเวลาในการอยู่ในโรงพยาบาลหรือไม่
• การวิจัยในอนาคตในเรื่องนี้ควรเน้นไปที่การประเมินผลของความสว่างแบบหมุนเวียนใน NICU ต่อสุขภาพในระยะยาว
ความสว่างแบบหมุนเวียนในห้องไอซียูคืออะไร
ทารกที่คลอดก่อนกำหนดจะไม่ได้รับสัญญาณเกี่ยวกับระบบร่างกายจากแม่มากเพียงพอในการพัฒนาจังหวะการทำงานของร่างกาย ซึ่งเป็นนาฬิกาภายในของร่างกาย โดยทั่วไปแล้วทารกจะได้รับการดูแลใน NICU หลังคลอด ซึ่งมักใช้แสงสว่างที่สว่างตลอดเวลา สภาพแวดล้อมดังกล่าวขาดสัญญาณที่ระบุเวลาเฉพาะ เช่น รอบความสว่างและรอบความมืด สิ่งนี้อาจจำกัดการพัฒนาของระบบประสาทต่อไป ความสว่างแบบหมุนเวียน หมายถึงวิธีการปรับแสงใน NICU โดยทั่วไปจะเลียนแบบวงจรแสงและความมืดตามธรรมชาติที่ทารกจะได้สัมผัสภายนอกโรงพยาบาล
เราต้องการค้นหาอะไร
เราต้องการค้นหาประโยชน์และอันตรายของความสว่างแบบหมุนเวียนใน NICU ต่อการเจริญเติบโตของทารก, พัฒนาการของระบบประสาท ระยะเวลาที่อยู่ในโรงพยาบาล, ระยะเวลาการรักษาด้วยออกซิเจน, และผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์
เราทำอะไรบ้าง
เราค้นหาการศึกษาที่ดูความสว่างแบบหมุนเวียนเมื่อเปรียบเทียบกับความสว่างแบบเกือบมืดหรือความสว่างต่อเนื่องใน NICU เราเปรียบเทียบและสรุปผลการศึกษาและจัดอันดับตามความเชื่อมั่นของหลักฐานของพวกเราโดยพิจารณาจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น วิธีการศึกษาและขนาดการศึกษา
เราค้นพบอะไร
เราพบการศึกษา 20 ฉบับ ที่เกี่ยวข้องกับทารกที่คลอดก่อนกำหนด 1633 คน การศึกษาได้เปรียบเทียบความสว่างแบบหมุนเวียนกับความสว่างแบบเกือบมืดมืดหรือความสว่างคงที่ใน NICU และได้ดำเนินการในประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก
เมื่อเปรียบเทียบกับภาวะเกือบมืด (near darkness) เราไม่ทราบว่าความสว่างแบบหมุนเวียนส่งผลต่อการเจริญเติบโตของทารก, พัฒนาการของระบบประสาท, ระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาล, ระยะเวลาในการรักษาด้วยออกซิเจน, หรือผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์หรือไม่
เมื่อเปรียบเทียบกับความสว่างอย่างต่อเนื่อง เราไม่ทราบว่าความสว่างแบบหมุนเวียนจะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของทารก, พัฒนาการของระบบประสาท, ระยะเวลาของการบำบัดด้วยออกซิเจน, หรือผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์หรือไม่ ความสว่างแบบหมุนเวียนอาจช่วยลดระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลลงได้ 10 วัน แต่เราไม่เชื่อมั่นเกี่ยวกับผลลัพธ์เหล่านี้มากนัก
หลักฐานมีข้อจำกัดอะไรบ้าง
เราไม่เชื่อมั่นในหลักฐาน เนื่องจากยังไม่มีการศึกษาที่ใช้ทารก (ขนาดตัวอย่าง) มากเพียงพอที่ดำเนินการอย่างดีเพื่อให้เชื่อมั่นเกี่ยวกับผลลัพธ์ การศึกษาไม่ได้ให้ข้อมูลทั้งหมดเกี่ยวกับผลลัพธ์ของการตรวจสอบ
หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน
การทบทวนวรรณกรรมนี้เป็นการปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรมปี 2016 ของเรา หลักฐานเป็นปัจจุบันถึงกันยายน 2023
แม้ว่าเราจะพบการศึกษา 20 ฉบับ แต่เราก็ยังไม่เชื่อมั่นเกี่ยวกับผลของ CL เมื่อเทียบกับ ND หรือ CBL ต่อผลลัพธ์ทั้งหมดที่น่าสนใจในการทบทวนวรรณกรรมครั้งนี้ นอกจากนี้ การศึกษาที่รวมอยู่ไม่ได้รายงานผลลัพธ์วิกฤตบางประการ
หลักฐานยังคงไม่เชื่อมั่นว่า CL เป็นทางเลือกที่ถูกต้องใน NICU หรือไม่ แพทย์ควรชั่งน้ำหนักผลประโยชน์และความเสี่ยงเสมอโดยพิจารณาจากผลของทางเลือกต่าง ๆ ในแต่ละสถานการณ์
ทารกคลอดก่อนกำหนดและทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยอยู่ในช่วงเริ่มต้นของการพัฒนาและไม่ได้รับสัญญาณชีวภาพของมารดา (maternal circadian signals) ที่เพียงพอ ผู้ป่วยเหล่านี้มักได้รับการดูแลเป็นเวลานานในระหว่างการรักษาตัวในหน่วยดูแลทารกแรกเกิดวิกฤต (neonatal intensive care units; NICU) ซึ่งขาดการกระตุ้นจากสภาพแวดล้อมในแต่ละวัน การสัมผัสกับวงจรสว่าง-มืดเทียมอาจกระตุ้นการพัฒนาของระบบชีวภาพและปรับปรุงผลลัพธ์ทางคลินิก อย่างไรก็ตาม ยังไม่เชื่อมั่นว่าความสว่างที่หมุนเวียน (cycled light; CL) จะดีกว่าความสว่างที่เกือบมืด (near darkness; ND) หรือความสว่างอย่างต่อเนื่อง (continuous bright light; CBL) ในการส่งเสริมพัฒนาการและการเจริญเติบโต รวมถึงลดผลลัพธ์ที่ไม่พึงประสงค์ต่อสุขภาพของทารกแรกเกิด นี่คือการปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรม Cochrane ที่เผยแพร่ครั้งล่าสุดในปี 2016
เพื่อประเมินประโยชน์และอันตรายของ CL ในทารกคลอดก่อนกำหนดและทารกน้ำหนักแรกเกิดน้อยเมื่อเทียบกับ ND หรือ CBL
เราค้นหาใน CENTRAL, PubMed, Embase และทะเบียนการทดลอง 2 แหล่งจนถึงเดือนกันยายน 2023 นอกจากนี้ เรายังตรวจสอบรายการอ้างอิง และค้นหาการเพิกถอนของการศึกษาที่รวบรวมเข้ามาด้วย
เราได้รวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม (randomised controlled trials; RCT) หรือ quasi-RCTs ในทารกคลอดก่อนกำหนด (< อายุหลังมีประจำเดือน 37 สัปดาห์ (PMA)) หรือทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อย (< 2500 กรัม) ที่เข้ารับการรักษาและการดูแลใน NICU หรือ step-down unit โดยเปรียบเทียบ CL กับ ND หรือ CBL
เราใช้มาตรฐานวิธีการทบทวนของ Cochrane Neonatal Review Group เพื่อประเมินคุณภาพเชิงวิธีการของการศึกษา เราใช้ fixed-effect model ที่มีอัตราส่วนความเสี่ยง (RR) และค่าความแตกต่างของค่าเฉลี่ย (MD) พร้อมช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) สำหรับข้อมูลแบบ dichotomous ผลลัพธ์เบื้องต้นของเราคือ (1) การเจริญเติบโตในวัย 3 และ 6 เดือนที่ได้รับการแก้ไข, (2) ความพิการทางพัฒนาการทางระบบประสาทที่สำคัญ, และ (3) ผลข้างเคียง ผลลัพธ์รองของเราคือ (4) โรคจอประสาทตาในทารกคลอดก่อนกำหนด, (5) ระยะเวลาในการรักษาในโรงพยาบาลในช่วงแรก, (6) ระยะเวลาของการรักษาด้วยออกซิเจน, และ (7) ความพึงพอใจของผู้ปกครอง เราใช้ GRADE เพื่อประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐานสำหรับแต่ละผลลัพธ์
เรารวมการศึกษา 20 ฉบับ มีเด็กทารก 1633 คน ข้อมูลสำหรับ meta-analysis ได้จากการศึกษา 11 ฉบับ (เด็กทารก 1126 คน) การศึกษา 1 ฉบับ ที่มีหลายกลุ่ม (multiple arms) ถูกนำไปรวมไว้ในการเปรียบเทียบทั้งสองแบบ เราจัดอันดับความเสี่ยงโดยรวมของการมีอคติในระดับการศึกษาว่าสูงหรือไม่ชัดเจนสำหรับการศึกษา 20 ฉบับ ที่มีความเสี่ยงสูงหรือไม่ชัดเจนของอคติใน 1 หรือหลายโดเมน
แสงหมุนเวียนเทียบกับแสงสลัวหรือเกือบมืด (การศึกษา 10 ฉบับ)
หลักฐานมีความไม่เชื่อมั่นอย่างมากเกี่ยวกับผลของแสงที่หมุนเวียนเมื่อเทียบกับแสงสลัว (การลดระดับการส่องสว่าง) หรือเกือบมืด ต่อน้ำหนักเมื่ออายุได้ 3 เดือน (MD 24.79, 95% CI -262.33 ถึง 311.91; การศึกษา 2 ฉบับ, ทารก 187 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) และน้ำหนักเมื่ออายุได้ 6 เดือน (MD 202, 95% CI -109.68 ถึง 513.68; การศึกษา 1 ฉบับ, ทารก 147 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) การศึกษาไม่ได้รายงานข้อมูลใด ๆ เกี่ยวกับความพิการทางพัฒนาการทางระบบประสาทที่สำคัญ ไม่มีข้อมูลสำหรับผลข้างเคียง จึงไม่เชื่อมั่นว่าการไม่มีผลข้างเคียงนั้นเป็นเพราะไม่มีผลข้างเคียงเกิดขึ้นหรือเพราะไม่ได้รับการค้นหาและบันทึกไว้ หลักฐานมีความไม่เชื่อมั่นอย่างมากเกี่ยวกับผลของความสว่างแบบหมุนเวียนเมื่อเทียบกับความสว่างแบบสลัวหรือใกล้มืดต่อความเป็นไปได้ในการเกิดโรคจอประสาทตาเสื่อมในทารกคลอดก่อนกำหนดในระยะใดระยะหนึ่ง (RR 0.89, 95% CI 0.76 ถึง 1.03; การศึกษา 3 ฉบับ, ทารก 307 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) และโรคจอประสาทตาเสื่อมรุนแรงในทารกคลอดก่อนกำหนดระยะที่ 3 ขึ้นไป (RR 0.98, 95% CI 0.59 ถึง 1.61; การศึกษา 4 ฉบับ, ทารก 454 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) ความสว่างแบบหมุนเวียนเทียบกับความสว่างแบบสลัวหรือเกือบมืดอาจส่งผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อระยะเวลาในการรักษาตัวในโรงพยาบาลในช่วงแรก (MD -3.04, 95% CI -7.86 ถึง 1.78; การศึกษา 5 ฉบับ, ทารก 550 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) แต่หลักฐานก็ยังคงมีความไม่เชื่อมั่นอย่างมาก
ความสว่างแบบหมุนเวียนเทียบกับความสว่างแบบจ้าต่อเนื่อง (การศึกษา 11 ฉบับ)
ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับผลลัพธ์หลักต่อไปนี้ เนื่องจากไม่มีการศึกษาใดรายงานไว้ ได้แก่ การเจริญเติบโตในวัย 3 และ 6 เดือนที่แก้ไขแล้ว ความพิการทางพัฒนาการทางระบบประสาทที่สำคัญ และผลข้างเคียง ไม่แน่ชัดว่าการที่ไม่มีผลข้างเคียงนั้นเป็นเพราะไม่มีผลข้างเคียงใด ๆ เกิดขึ้นหรือเพราะไม่ได้รับการค้นหาและบันทึกไว้ ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับโรคจอประสาทตาในทารกคลอดก่อนกำหนด เนื่องจากไม่มีการศึกษาใดรายงานเรื่องนี้ การใช้ความสว่างแบบหมุนเวียนเมื่อเทียบกับความสว่างแบบต่อเนื่องอาจช่วยลดระยะเวลาในการรักษาตัวในโรงพยาบาลในช่วงแรกได้ แต่หลักฐานยังคงไม่เชื่อมั่นมาก (MD -9.86, 95% CI -10.09 ถึง -9.63; การศึกษา 5 ฉบับ, ทารก 499 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก)
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น11 มกราคม 2025