Pytanie badawcze

Badaliśmy, czy u pacjentów uzależnionych od kokainy terapia zastępcza lekiem psychostymulującym jest skuteczna i bezpieczna.

Wprowadzenie

Uzależnienie od kokainy jest częstym zaburzeniem, w leczeniu którego nie został dotychczas zatwierdzony żaden lek. Terapia substytucyjna polega na zastąpieniu nadużywanej substancji, często nielegalnej, stosowanej kilka razy dziennie przez legalną, przyjmowaną doustnie i dłużej działającą. Zamiennik musi mieć podobne efekty do substancji nadużywanej ale mniejszy potencjał uzależniający, co umożliwiłoby abstynencję od narkotyków i przestrzeganie zaleceń leczenia medycznego i psychologicznego. Strategia ta może zwiększyć odsetek abstynencji u pacjentów uzależnionych od heroiny i tytoniu. W tym przeglądzie badaliśmy, czy terapia zastępcza z użyciem leku psychostymulującego była skuteczna w leczeniu pacjentów uzależnionych od kokainy.

Data wyszukiwania: Dane naukowe są aktualne do 15 lutego 2016 roku.

Charakterystyka badań i uczestników

Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących wpływu psychostymulantów na abstynencję od kokainy, bezpieczeństwo i odstąpienie od leczenia u pacjentów uzależnionych od kokainy. Znaleziono 26 badań obejmujących 2366 osób, w których oceniano skutki stosowania psychostymulantów w porównaniu z placebo u osób nadużywających lub uzależnionych od kokainy. Większość uczestników stanowili mężczyźni (75%) w średnim wieku (średnia wieku 39,6 roku). Około połowę (47,6%) stanowili Afroamerykanie, a 39,3% osoby rasy białej. Najczęstszym sposobem przyjmowania kokainy było jej palenie. Za wyjątkiem dwóch badań, wszystkie odbyły się w USA i oceniały wpływ dziewięciu leków o działaniu psychostymulującym: bupropion, deksamfetamina, lisdeksamfetamina, metylofenidat, modafinil, mazindol, metamfetamina lub kombinację soli amfetaminy i selegiliny.We wszystkich badaniach klinicznych stosowano również psychoterapię. Badania trwały od 6 do 24 tygodni.

Główne wyniki

Badający oceniali abstynencję od kokainy (na podstawie badania moczu) u uczestników otrzymujących lek badany w porównaniu do tych otrzymujących placebo. Chociaż w niektórych analizach wykazano, że abstynencja od kokainy była większa podczas stosowania psychostymulantów w porównaniu z placebo, nie jesteśmy pewni, czy leki te zmniejszają ilość przyjmowanej kokainy wśród uczestników nadal ją stosujących czy też zwiększają liczbę osób, które pozostają abstynentami, ponieważ jakość danych naukowych była bardzo niska.

Oceniliśmy również wpływ stosowanych interwencji na ryzyko zaprzestania leczenia. Ten punkt końcowy jest bardzo ważny, ponieważ odstąpienie od leczenia i zaplanowanych wizyt może sprzyjać powrotowi do zażywania kokainy. Psychostymulanty prawdopodobnie wykazują niewielką lub żadną różnicę w porównaniu z placebo (umiarkowana jakość danych naukowych)

Wydaje się, że psychostymulanty są dobrze tolerowane i nie wiążą się z poważnymi działaniami niepożądanymi. Ponadto stosowanie ich jest korzystniejsze w niektórych grupach pacjentów, np. tych otrzymujących metadon oraz podwójnie uzależnionych od heroiny i kokainy, u których stwierdzono pozytywne wyniki w odniesieniu do zażywania kokainy, jak i heroiny.

Jakość danych naukowych

W naszej ocenie żadne z badań nie było wolne od ryzyka błędu systematycznego. Ustaliliśmy, że jakość danych naukowych jest bardzo niska dla wyników dotyczących zażywania kokainy i trwałej abstynencji, a umiarkowana dla oceny zaprzestania leczenia.

Badacze uniwersyteccy przeprowadzali wszystkie badania ze środków publicznych, jednak 8 z nich miało również dodatkowe finansowanie ze środków prywatnych.

Wnioski

Skuteczność psychostymulantów w leczeniu uzależnienia od kokainy nie jest do końca jasna, ale omówione formy terapii są obiecujące i zasługują na dalsze badania.