Najważniejsze informacje

1) W przeciwieństwie do naszego poprzedniego przeglądu Cochrane na ten temat, w tym zaktualizowanym przeglądzie nie stwierdzono, aby przyjmowanie witaminy D zapewniała ochronę przed ciężkimi napadami astmy lub poprawiało kontrolę objawów.

2) Konieczne są dalsze badania obejmujące chorych z częstymi ciężkimi napadami astmy i z bardzo małym wyjściowym stężeniem witaminy D, a także w zakresie potencjalnego działania ochronnego kalcydiolu (szczególna postać witaminy D).

Dlaczego uznaliśmy, że podawanie witaminy D może przynieść korzyści u chorych na astmę?

Małe stężenie witaminy D („witaminy słońca”) we krwi powiązano ze zwiększonym ryzykiem ciężkich napadów astmy, definiowanych jako te, które wymagają podania doustnych (działających ogólnoustrojowo) leków steroidowych.

Nasz poprzedni przegląd Cochrane na ten temat w 2016 roku wykazał, że stosowanie witaminy D zmniejszyło ryzyko napadów astmy, jednak debata trwała, a niektóre kolejne badania wykazały, że suplementacja witaminy D nie wpływa na to ryzyko. Dlatego przeprowadziliśmy zaktualizowaną metaanalizę, aby uwzględnić dane z nowych badań, zakończonych od czasu naszego ostatniego przeglądu.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy suplementacja witaminy D:

– zmniejsza ryzyko wystąpienia ciężkich napadów astmy;

– poprawia kontrolę objawów astmy;

– prowadzi do jakichkolwiek skutków ubocznych.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań z randomizacją (RCT), w których oceniano wpływ suplementacji witaminy D na ryzyko wystąpienia ciężkich napadów i na kontrolę objawów astmy. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy nasze zaufanie względem otrzymanych danych naukowych w oparciu o takie czynniki, jak metodyka badań.

Przeanalizowaliśmy również, czy efekty suplementacji witaminy D różniły się w zależności od wyjściowego stężenia witaminy D we krwi, dawki lub formy podawanych suplementów, częstotliwości przyjmowania suplementów lub wieku uczestników.

Co udało się nam ustalić?

W tym przeglądzie uwzględniliśmy dane z 20 badań, w których łącznie wzięło udział 2225 osób; 9 z nich uwzględniono w poprzednim przeglądzie Cochrane na ten temat, a 11 opublikowano od tego czasu. Spośród 20 badań, w 15 raportowano dane dotyczące ciężkich napadów astmy. Badania trwały od 3 do 40 miesięcy i wszystkie z wyjątkiem 2, dotyczyły określonej formy witaminy D zwanej cholekalcyferolem lub witaminą D3. Jest to najpopularniejsza postać witaminy D sprzedawana w postaci tabletki.

• U osób, którym podawano suplementy witaminy D, nie stwierdzono mniejszego ryzyka ciężkich napadów astmy, w porównaniu z osobami, którym podawano placebo (lek obojętny).

• Suplementacja witaminy D nie wpływała na pomiary kontroli astmy lub pojemności oddechowej; nie wpłynęła również na ryzyko poważnych działań niepożądanych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

• Osoby z ciężką astmą i osoby z bardzo małym stężeniem witaminy D we krwi były słabo reprezentowane, nie możemy zatem ocenić, czy suplementy witaminy D okazały się pomocne.

• W pojedynczym badaniu oceniającym działanie kalcydiolu, alternatywnej formy witaminy D, wykazano jego działanie ochronne. Potrzebne są dalsze badania nad tą formą witaminy D.

Jak aktualne są przedstawione dane naukowe?

Niniejszy przegląd jest aktualizacją naszego poprzedniego przeglądu. Dane naukowe są aktualne do września 2022 roku.