Wprowadzenie

Dna moczanowa (podagra) jest bardzo częstą przyczyną zapalenia stawów (ból, zaczerwienienie, ciepło i obrzęk dotkniętych tą chorobą stawów) i jest powodowana przez kryształy moczanów tworzące się w obrębie stawów lub wokół nich. Kwas moczowy jest normalnym produktem odpadowym, który jest zwykle wydalany z moczem. Jednak w przypadku podagry dochodzi albo do nadmiernej produkcji kwasu moczowego, albo organizm nie jest w stanie wydalić go wystarczająco szybko, albo jest to połączenie obu tych czynników. Atak dny moczanowej zwykle pojawia się szybko i zazwyczaj ustępuje w ciągu 7 do 10 dni.

Kolchicyna jest lekiem, który stosuje się głównie w leczeniu ostrego napadu dny moczanowej lub w celu zapobiegania napadowi podczas rozpoczynania terapii zmniejszającej stężenie kwasu moczowego we krwi.

Charakterystyka badania

Niniejszy przegląd Cochrane jest aktualny do sierpnia 2020 r. Do niniejszej aktualizacji przeglądu włączyliśmy 4 badania (803 uczestników poddanych randomizacji), w tym 2 nowe badania. W jednym badaniu trójramiennym porównywano kolchicynę w dużej dawce (52 uczestników), kolchicynę w małej dawce (74 uczestników) i placebo (fałszywy lek) (59 uczestników); w jednym badaniu porównywano kolchicynę w dużej dawce z placebo (43 uczestników); w jednym badaniu porównywano kolchicynę w małej dawce z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) (399 uczestników); w jednym badaniu porównywano kolchicynę w małej dawce z mieszanką Chuanhu przeciw podagrze (związek tradycyjnej medycyny chińskiej) (176 uczestników). Do podstawowego porównania wybraliśmy małą dawkę kolchicyny i placebo; jest to zgodne z praktyką kliniczną, gdzie stosuje się małe dawki kolchicyny. Badania przeprowadzono w warunkach szpitalnych i w wyspecjalizowanych ośrodkach w 4 krajach, większość uczestników stanowili mężczyźni, a średnia wieku wahała się od 51,2 roku do 70 lat. Jedno badanie otrzymało fundusze od firmy farmaceutycznej, która była zaangażowana w projekt badania, zbieranie i analizę danych oraz pisanie manuskryptu.

Najważniejsze wyniki

W porównaniu z placebo, stosowanie u chorych na dnę moczanową kolchicyny w małych dawkach może nieznacznie poprawić wyniki leczenia, przy niewielkim lub żadnym zwiększeniu ryzyka działań niepożądanych po 32–36 godzinach.

Odsetek uczestników zgłaszających sukces leczenia (określany jako zmniejszenie natężenia bólu o ≥50%)

25% więcej osób (od 7% więcej do 42% więcej) zgłosiło sukces leczenia, czyli 25 osób więcej na 100

– 42 osoby na 100 zgłosiły sukces leczenia kolchicyną

– 17 osób na 100 zgłosiło sukces leczenia placebo

Wszystkie zdarzenia niepożądane (biegunka, wymioty lub nudności)

6% więcej osób zgłosiło zdarzenia niepożądane (od 13% więcej do 23% więcej) lub 6 osób więcej na 100

– 26 osób na 100 zgłosiło skutki uboczne związane z leczeniem kolchicyną

– 20 osób na 100 zgłosiło skutki uboczne związane ze stosowaniem placebo

W tym porównaniu nie raportowano natężenia bólu, zmniejszenia stanu zapalnego, funkcjonowania stawu docelowego, poważnych działań niepożądanych lub wycofań z powodu zdarzeń niepożądanych.

Inne porównania zostały tu krótko podsumowane:

Stosowanie kolchicyny w dużych dawkach może złagodzić objawy w porównaniu z placebo, ale z wiąże się z większą liczbą działań niepożądanych. Stosowanie dużych dawek może przynieść niewielkie lub żadne korzyści w porównaniu ze stosowaniem małych dawek tego leku, a wiąże się z większym ryzykiem działań niepożądanych. Korzyści ze stosowania kolchicyny w małej dawce w porównaniu z NLPZ mogą być niewielkie lub żadne, jeśli chodzi o skuteczność leczenia i łagodzenie bólu, przy podobnej liczbie działań niepożądanych.

Nie przeprowadzono badań porównujących kolchicynę z glikokortykosteroidami.

Wiarygodność danych naukowych

Znaleźliśmy dane naukowe niskiej jakości wskazujące, że stosowanie kolchicyny w małej dawce, w porównaniu z placebo, może być skuteczne w leczeniu ostrego napadu dny moczanowej oraz dane naukowe niskiej jakości na to, że korzyści z jej stosowania mogą być podobne do leczenia NLPZ. Ocenę danych naukowych obniżyliśmy ze względu na ryzyko błędu systematycznego i niedokładność wyników. Chociaż zarówno kolchicyna w dużych, jak i małych dawkach zwiększa skuteczność leczenia w porównaniu z placebo, to stosowanie kolchicyny w dużych dawkach (ale nie w małych) może zwiększać liczbę działań niepożądanych w porównaniu z placebo, podczas gdy liczba zdarzeń niepożądanych może być podobna w przypadku stosowania kolchicyny w małych dawkach w porównaniu z NLPZ.

Dlatego kolejne badania naukowe mogą mieć znaczny wpływ na pewność wyników, a nawet mogą je zmienić.