Czy leki stosowane w leczeniu depresji pomagają rzucić palenie tytoniu?

Tłumaczenie nieaktualne. Kliknij tutaj aby zobaczyć aktualną wersję przeglądu w języku angielskim.

Wprowadzenie i pytania badawcze

Niektóre leki oraz suplementy diety stosowane w leczeniu depresji (antydepresanty) przebadano również pod kątem skuteczności we wspomaganiu rzucania palenia. Dwa spośród tych leków - bupropion (czasami nazywany Zybanem) i nortryptylina - stosuje się czasem, aby ułatwić zerwanie z nałogiem. W niniejszym przeglądzie przeanalizowano, czy stosowanie leków przeciwdepresyjnych rzeczywiście pomaga w rzuceniu palenia tytoniu (na 6 miesięcy lub dłużej), a także oceniono bezpieczeństwo stosowania tych leków.

Charakterystyka badań

Przegląd ten obejmuje 115 badań dotyczących tego, jak przydatne i bezpieczne jest stosowanie różnych leków przeciwdepresyjnych w celu rzucenia palenia tytoniu. Większość badań przeprowadzono wśród osób dorosłych. Uwzględniliśmy badania o dowolnym czasie trwania dotyczące bezpieczeństwa stosowania tych leków. Badania musiały jednak trwać co najmniej 6 miesięcy, żebyśmy mogli ocenić czy palaczom udało się zerwać z nałogiem. Dane naukowe są aktualne do maja 2019 r.

Najważniejsze wyniki

Stosowanie leku przeciwdepresyjnego - bupropionu - zwiększa o 52% do 77% prawdopodobieństwo, że dana osoba z powodzeniem rzuci palenie, co odpowiada 5 do 7 osobom więcej (w porównaniu z grupą kontrolną - przyp. tłum.), które z powodzeniem rzucą palenie tytoniu na co najmniej 6 miesięcy, na każde 100 osób próbujących rzucić palenie. Istnieją dowody wskazujące na to, że u osób przyjmujących w celu rzucenia palenia tytoniu lek przeciwdepresyjny - nortryptylinę - szansa skutecznego zerwania z nałogiem jest również większa. Nie ma wystarczających danych naukowych, aby stwierdzić, czy inne leki przeciwdepresyjne pomagają w rzuceniu palenia.

Istnieją dowody na to, że stosowanie bupropionu zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych (szczególnie tych związanych ze zdrowiem psychicznym), co może zwiększyć prawdopodobieństwo zaprzestania stosowania tego leku przez pacjentów. Dane nie wskazują jednak na to, żeby stosowanie bupropionu mogło spowodować zgon, być przyczyną hospitalizacji lub zdarzenia zagrażającego życiu, jak np. napad drgawkowy. Nie ma wystarczających informacji, aby wyciągnąć jasne wnioski na temat bezpieczeństwa stosowania nortryptyliny w celu rzucenia palenia.

Dowody nie wskazywały, aby przyjmowanie bupropionu łącznie z innymi lekami wspomagającymi rzucenie palenia tytoniu, takimi jak wareniklina (czasami zwana jako Champix lub Chantix), czy jednocześnie z nikotynową terapią zastępczą (NTZ) sprawiało, że palacze są bardziej skłonni rzucić palenie. W przypadku stosowania bupropionu prawdopodobieństwo rzucenia palenia jest takie samo jak w przypadku stosowania nortryptyliny lub NTZ, jednak osoby przyjmujące wareniklinę są bardziej skłonne do rzucenia palenia niż osoby stosujące bupropion.

Wiarygodność danych naukowych

Badania wysokiej jakości wykazały, że bupropion pomaga rzucić palenie tytoniu, co oznacza, że dalsze badania prawdopodobnie nie zmienią tego wniosku. Istnieją jednak dowody wysokiej jakości, które wskazują, że osoby stosujące bupropion są bardziej skłonne do zaprzestania stosowania leku z powodu działań niepożądanych niż osoby przyjmujące placebo. W przypadku innych kluczowych kwestii, na które zwróciliśmy uwagę, wiarygodność danych naukowych była umiarkowana, niska lub bardzo niska. Oznacza to, że wyniki dotyczące tych kwestii mogą ulec zmianie w razie przeprowadzenia większej liczby badań. W większości przypadków liczba badań była niewystarczająca lub w badaniach brało udział zbyt mało uczestników.

Uwagi do tłumaczenia: 

Tłumaczenie: Aleksandra Ptasińska Redakcja: Karolina Moćko