پیام‌های کلیدی

• رویکردهای درمانی چندجزئی (با در نظر گرفتن رژیم غذایی، فعالیت بدنی و/یا دیگر رفتارها) توانستند سلامت جسمانی و نمره z شاخص توده بدنی (BMI) (نمره‌ای که نشان می‌دهد وزن فرد بالاتر یا پائین‌تر از حد معمول برای افراد هم‌سن و هم‌جنس خود است) نوجوانان (10 تا 19 سال) را در دو سال اندکی بهبود بخشند. این درمان‌ها تاثیرات کلی محدودی بر سلامت روان، فعالیت بدنی، کیفیت زندگی، و BMI z-score نوجوانان (در 12 ماه) داشتند.

• مزایا و خطرات کلی درمان‌های چندجزئی برای نوجوانان هم‌چنان نامشخص است، و اغلب شواهد موجود در این مرور از کشورهای ثروتمند به دست آمدند.

• انجام مطالعات بیشتری در جمعیت‌ها و مکان‌های مختلف مورد نیاز است، تا بفهمیم چه عواملی برای نوجوانان مختلف موثر است و چه مواردی اثر ندارد.

موضوع چیست؟

چاقی در نوجوانان یک چالش جهانی سلامت است که علل زیادی، از جمله رژیم غذایی، فعالیت بدنی و رفتار، در آن دخیل هستند. چاقی در نوجوانان معمولا به عنوان شاخص توده بدنی (BMI - عددی که از قد و وزن فرد محاسبه می‌شود تا بررسی شود که وزن آن‌ها در محدوده سالم قرار دارد یا خیر) بسیار بالاتر از آنچه برای جوانان هم‌سن و هم‌سال معمول است، تعریف می‌شود. رویکردهای درمانی که عادات سالم‌تر را تشویق می‌کنند، اغلب برای مدیریت چاقی در نوجوانان استفاده می‌شوند، اما تاثیر بلندمدت آن‌ها هنوز مشخص نیست.

ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟

ما ‌خواستیم تعیین کنیم که درمان‌های چندجزئی، که رژیم غذایی، فعالیت بدنی و رفتار بهتر را ترویج می‌دهند، چه کمکی به نوجوانان (10 تا 19 سال) چاق می‌کنند. ما بر چگونگی تاثیر این درمان‌ها بر سلامت جسمانی و روانی، کیفیت زندگی، فعالیت بدنی و معیارهای مرتبط با وزن در درازمدت (پیگیری 12 تا 24 ماه) تمرکز کردیم.

ما چه‌کاری را انجام دادیم؟

ما به دنبال مطالعاتی بودیم که ترکیب دو یا چند حوزه از درمان‌ها را بررسی کردند: رژیم غذایی، فعالیت بدنی، یا تغییر رفتار. ما فقط مطالعاتی را وارد کردیم که این درمان‌ها را با عدم درمان، مراقبت‌های معمول، یا گروه لیست انتظار مقایسه کردند. تمام مطالعات می‌بایست نوجوانان را حداقل به مدت یک سال از شروع مداخله پیگیری می‌کردند. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و میزان اعتماد خود را به شواهد، براساس عواملی مانند روش‌های انجام و حجم‌نمونه مطالعه، رتبه‌بندی کردیم.

ما به چه نتایجی رسیدیم؟

ما 33 مطالعه را شامل 5949 نوجوان، در کشورهایی عمدتا با درآمد بالا یافتیم که در مکان‌هایی مانند مدارس، کلیساها، مراکز مراقبت سلامت، و مراکز اجتماعی، انجام شدند. مطالعات را به دو گروه تقسیم کردیم: (1) مطالعات مبتنی بر مراقبت‌های سلامت (healthcare-based)، که درمان‌ها را در مراکز مراقبت‌های سلامت، مانند مراکز درمانی مراقبت‌های اولیه یا بیمارستان‌ها ارائه ‌دادند؛ (2) مطالعات جامعه‌محور (community-based)، که درمان‌ها را در مدارس، مراکز اجتماعی، مراکز ورزشی یا دیگر فضاهای عمومی ارائه کردند.

نتایج اصلی

رویکردهای درمانی چندجزئی مبتنی بر مراقبت‌های سلامت در مقایسه با مراقبت‌های معمول، ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در موارد زیر در نوجوانان ایجاد کنند:

• سلامت جسمانی یا روانی؛

• فعالیت بدنی، که به صورت نمره تغییر نسبت به ابتدای مطالعه اندازه‌گیری شد (نمره‌ای که نشان می‌دهد فعالیت بدنی فرد پس‌از برنامه درمانی در مقایسه با میزان فعالیت او در ابتدا، چقدر افزایش یا کاهش یافت)؛

• BMI z-score.

ما نمی‌دانیم که این درمان‌ها چه تاثیری بر سطح فعالیت بدنی نوجوانان، زمانی‌که به عنوان نمره نهایی اندازه‌گیری می‌شوند، دارند. این رویکردهای درمانی ممکن است کیفیت زندگی نوجوانان را اندکی بهبود بخشند. ما مطمئن نیستیم که آن‌ها منجر به بروز چه عوارض جانبی شدند. هیچ‌یک از مطالعاتی که رویکردهای مبتنی بر مراقبت‌های سلامت را ارزیابی کردند، به ناتوانی مرتبط با چاقی اشاره‌ای نداشتند.

رویکردهای درمانی چندجزئی جامعه‌محور در مقایسه با مراقبت‌های معمول، ممکن است:

• بهبودی جزئی را در سلامت جسمانی نوجوانان ایجاد کنند؛

• منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در سلامت روان و سطح فعالیت بدنی آن‌ها شوند؛

• تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در BMI z-score در کوتاه‌مدت (12 ماه) ایجاد کنند و ممکن است BMI z-score را در بلندمدت (24 ماه) اندکی کاهش دهند.

این درمان‌ها احتمالا تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در کیفیت زندگی نوجوانان در 12 ماه ایجاد می‌کنند. هیچ‌یک از مطالعات جامعه‌محور، ناتوانی مرتبط با چاقی یا اینکه رویکردهای درمانی منجر به بروز عوارض جانبی شدند یا خیر را گزارش ندادند.

محدودیت‌های شواهد چه هستند؟

ما به شواهد اطمینان کمی داریم زیرا مطالعات دوره پیگیری طولانی‌مدت محدودی داشتند و محدودیت‌هایی در روش‌های انجام آن‌ها دیده شد. بیشتر آن‌ها در کشورهای ثروتمند انجام شدند، بنابراین ما نمی‌توانیم مطمئن باشیم که این مداخلات در جاهای دیگر و در جمعیت‌های مختلف تا چه اندازه عملکرد خوبی دارند.

این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟

شواهد تا فوریه 2024 به‌روز است.