پیامهای کلیدی
- Truenat MTB Plus در تشخیص سل ریوی دقیقتر از Truenat MTB بود. Truenat MTB بسیاری از افراد را به اشتباه مبتلا به سل تشخیص داد، درحالیکه آنها مبتلا نبودند، که این امر نگرانیهایی را ایجاد میکند.
– Xpert Ultra از Truenat MTB دقیقتر بود.
– شواهد مربوط به دقت تست Truenat MTB برای تشخیص مقاومت به ریفامپیسین محدود بود.
سل ریوی چیست؟
سل ریوی یک بیماری ریوی است که توسط یک باکتری (یک میکروب) ایجاد شده و از طریق قطرات ریز از فرد آلوده در هوا پخش میشود. این باکتری در مراحل اولیه خفته باقی میماند (تکثیر نمیشود) و نشانههایی را مانند تب، سرفه، کاهش وزن و تعریق شبانه نشان میدهد. وقتی فردی سرفه میکند و خلط (ترکیبی از بزاق و مخاط) یا خلط آغشته به خون را تولید میکند، توصیه میشود به متخصصان مراقبتهای سلامت مراجعه کند.
سل مقاوم به دارو توسط باکتریهایی ایجاد میشود که حداقل توسط یک داروی ضدباکتری موثر (مثلا ایزونیازید یا ریفامپیسین) که برای درمان سل استفاده میشود، از بین نمیروند (به آن مقاومت دارویی میگویند). تاخیر در تشخیص سل مقاوم به دارو ممکن است شیوع آن را از فردی به فرد دیگر افزایش دهد، و منجر به مقاومت دارویی بیشتر شود. تشخیص به اثبات وجود باکتری یا DNA آن (که حامل ماده ژنتیکی مورد نیاز برای تکثیر باکتری است) در نمونه خلط متکی است. روشهای مختلفی برای تشخیص سل وجود دارند. بررسی نمونه خلط زیر میکروسکوپ، آسان و ارزان است، اما به حضور باکتریهای زیادی نیاز دارد، بنابراین در مراحل اولیه بیماری مفید نیست. راه دیگر، کشت باکتری در آزمایشگاه است، اما این روش هفتهها طول میکشد و گرانتر است، بهویژه برای کشورهای فقیرتر. جدیدترین روش، استفاده از یک روش ساده، سریع، قابل حمل، و مقرونبهصرفه برای تشخیص باکتریها در عرض چند ساعت است. این موارد ممکن است در کشورهای فقیرتر مفید باشند. اگرچه کشت بهترین راه برای تائید بیماری است، شناسایی زودهنگام و دقیق برای شروع درمان و پیشگیری از بروز بیماریهای ناتوانکننده و کشنده، ضروری است. تستها این کار را انجام میدهند.
چرا ارتقای سطح تشخیص مهم است؟
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، 10.8 میلیون نفر در سال 2023 به سل مبتلا شده، و 1.25 میلیون نفر جان خود را از دست دادند. تعداد افراد مبتلا به سل همچنان در حال افزایش است. استفاده از یک تست که بهطور دقیق وجود بیماری (که مثبت-واقعی نامیده میشود) یا عدم وجود آن (منفی-واقعی) را بدون ایجاد خطا (مانند ادعای وجود بیماری درحالیکه نیست (مثبت-کاذب)، ادعای عدم وجود آن درحالیکه هست (منفی-کاذب)، یا نتایج نامعتبر یا غیرقطعی) تعیین کند، اهمیت زیادی دارد. نتایج مثبت-کاذب میتوانند باعث اضطراب غیرضروری شده، و کودکان تحت پیگیری قرار خواهند گرفت که مستلزم صرف زمان و منابع است. این افراد همچنین ممکن است با عوارض جانبی شدید و ناخواستهای، درمان را شروع کنند. نتایج منفی-کاذب ممکن است موارد ابتلا را از دست بدهند، و باعث گسترش بیماری در جمعیت عمومی شوند. افرادی که نتایج منفی-کاذب دارند، ممکن است به دلیل تاخیر در تشخیص و درمان، به انواع شدید سل با پیامدهای کشنده مبتلا شوند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
هدف ما، بررسی صحت (accuracy) سه تست Truenat بود؛ دو تست برای تشخیص سل ریوی (MTB؛ MTB Plus) و دیگری برای تشخیص مقاومت به ریفامپیسین (MTB RIF Dx) در بزرگسالان و نوجوانان (10 سال و بالاتر) مشکوک به ابتلا به سل ریوی.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که صحت تستهای Truenat را ارزیابی کرده و آنها را با تست دیگری که توسط WHO (Xpert Ultra) توصیه شد، مقایسه کردند. نتایج این آزمایشها برای تشخیص سل ریوی با کشت تائید شد و مقاومت به ریفامپیسین، رایجترین آنتیبیوتیک مورد استفاده برای درمان سل، مورد آزمایش قرار گرفت.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما شش مطالعه (4081 نفر) را برای Truenat MTB، چهار مطالعه (3073 نفر) را برای Truenat MTB Plus و دو مطالعه (966 نفر) را برای Truenat MTB RIF Dx پیدا کردیم. سه مطالعه Xpert Ultra را علاوهبر Truenat نیز ارزیابی کردند.
برای تست Truenat MTB ، بهازای 1000 نفر که در 100 نفر سل با کشت تائید شده باشد، 214 نفر از نظر Truenat MTB مثبت خواهند بود. از این تعداد، تست مذکور 88 نفر را بهدرستی مبتلا به سل شناسایی میکند، اما 126 نفر را به اشتباه مبتلا به سل تشخیص میدهد درحالیکه آنها مبتلا به سل نیستند (مثبت-کاذب). بهطور مشابه، 786 نفر با Truenat MTB منفی خواهد بود. از این تعداد، تست مذکور 774 نفر را به عنوان افراد غیرمبتلا به سل شناسایی خواهد کرد، که از این تعداد، 12 نفر واقعا مبتلا به سل خواهند بود (منفی-کاذب) و تشخیص داده نمیشوند.
برای تست Truenat Plus ، بهازای هر 1000 نفر که در 100 نفر سل با کشت تائید شده باشد، 127 نفر Truenat MTB Plus مثبت خواهند بود. از این تعداد، تست مذکور 91 نفر را به درستی مبتلا به سل شناسایی میکند، اما 36 نفر را به اشتباه مبتلا به سل تشخیص میدهد، درحالیکه آنها مبتلا به سل نیستند (مثبت-کاذب). بهطور مشابه، 873 مورد Truenat MTB Plus منفی خواهند بود. از این تعداد، تست مذکور 864 نفر را به عنوان افراد غیرمبتلا به سل شناسایی خواهد کرد، که از این تعداد، نه نفر واقعا مبتلا به سل (منفی-کاذب) خواهند بود و از دست میروند.
شواهد برای تشخیص مقاومت به ریفامپیسین ، محدود بود.
به نتایج این مرور چقدر اطمینان داریم؟
ما از نتایج خود مطمئن هستیم. تعداد کافی را از مطالعات و شرکتکنندگان وارد کردیم. در مجموع، مطالعات واردشده به خوبی انجام شدند.
نتایج این مرور برای چه کسانی کاربرد دارند؟
نتایج این مرور در مورد افرادی صدق میکند که نشانههای حاکی از سل ریوی دارند.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
این مرور تا 16 اکتبر 2023 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
تشخیص دقیق و سریع برای پایان دادن به همهگیری سل بسیار مهم است. تستهای Truenat، آزمایشهای تشخیص مولکولی سریع توصیهشده توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) هستند که کمپلکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (Mycobacterium tuberculosis) و مقاومت به ریفامپیسین را تشخیص میدهند.
اهداف
هدف اولیه
ارزیابی صحت (accuracy) تشخیصی تستهای Truenat (MTB؛ MTB Plus، و MTB-RIF Dx) برای تشخیص سل ریوی و مقاومت به ریفامپیسین در بزرگسالان و نوجوانان مشکوک به ابتلا به سل ریوی.
اهداف ثانویه
مقایسه صحت تشخیصی تستهای Truenat و Xpert MTB/RIF Ultra برای تشخیص سل ریوی و مقاومت به ریفامپیسین و بررسی منابع بالقوه ناهمگونی (heterogeneity) (مانند وضعیت HIV و وضعیت اسمیر).
روشهای جستوجو
ما در MEDLINE؛ Embase؛ Science Citation Index و Biosis previews؛ Global Index Medicus؛ SCOPUS؛ WHO ICTRP و ClinicalTrials.gov برای یافتن مقالات منتشرشده و کارآزماییهای در حال انجام در 16 و 17 اکتبر 2023 جستوجو کردیم. برای یافتن چکیده پایاننامهها، به جستوجو در ProQuest Dissertations & Theses A&I پرداختیم. برای شناسایی مطالعات در حال انجام و منتشرنشده با متخصصان سل تماس گرفتیم. WHO بین 30 نوامبر 2023 و 15 فوریه 2024 فراخوان عمومی برای جمعآوری دادهها ارائه داد.
معیارهای انتخاب
ما مطالعات مقطعی (cross-sectional) و کوهورت (همگروهی) را وارد کردیم که تستهای Truenat را در نمونههای خلط نوجوانان و بزرگسالان (10 سال و بالاتر) ارزیابی کردند. استاندارد مرجع میکروبیولوژیکی برای شناسایی سل ریوی، کشت است. استاندارد مرجع برای بررسی مقاومت به ریفامپیسین، تست حساسیت دارویی مبتنی بر کشت است. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم عناوین و چکیدهها را غربالگری کرده، و متن کامل مقالات بالقوه واجد شرایط را ارزیابی کردند. نویسنده سوم مرور هرگونه اختلافنظری را حلوفصل کرد.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو ابزار QUADAS-2 و QUADAS-C را برای ارزیابی خطر سوگیری (bias) و قابلیت کاربرد نتایج، متناسبسازی و اعمال کردیم. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را برای هر مطالعه وارد شده استخراج کرده، و نویسنده سوم مرور هرگونه اختلافنظر را حلوفصل کرد. با استفاده از یک مدل دو متغیره (bivariate model)، متاآنالیزها را برای تخمین و مقایسه جمعبندی حساسیت (sensitivity) و اختصاصیت (specificity)، انجام دادیم. قطعیت شواهد را با استفاده از ابزار آنلاین GRADEpro GDT بررسی کردیم.
نتایج اصلی
یک مورد از نه مقاله واجد شرایط شامل دو گروه شرکتکننده مجزا بود، که آنها را به عنوان مطالعات جداگانه در نظر گرفتیم. بنابراین، ما 10 مطالعه را وارد کردیم؛ سه مطالعه Xpert Ultra را ارزیابی کردند. بیشتر مطالعات در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط با بار (burden) بالای سل انجام شدند. شش مطالعه (4081 شرکتکننده، 1379 مبتلا به سل) Truenat MTB و چهار مطالعه (3073 شرکتکننده، 750 مبتلا به سل) Truenat MTB Plus را ارزیابی کردند. دو مطالعه (966 شرکتکننده، 111 مورد مقاوم به ریفامپیسین) Truenat MTB-RIF Dx را ارزیابی کردند. بهطور کلی، خطر سوگیری در مطالعات واردشده در سطح پائین بود. سه مورد از 10 مطالعه، نگرانیهای زیادی در مورد قابلیت کاربرد در حوزه انتخاب بیمار داشتند.
تشخیص سل ریوی
جمعبندی حساسیت Truenat MTB برابر با 87.6% (95% فاصله اطمینان (CI): 81.6 تا 91.8؛ شواهد با قطعیت بالا) و جمعبندی اختصاصیت، 86.1% (95% CI؛ 70.1 تا 94.3؛ شواهد با قطعیت متوسط) بود.
برای Truenat MTB Plus، جمعبندی حساسیت معادل 90.6% (95% CI؛ 83.7 تا 94.8؛ شواهد با قطعیت بالا) و جمعبندی اختصاصیت برابر با 95.7% (95% CI؛ 94.7 تا 96.5؛ شواهد با قطعیت بالا) بود.
براساس نتایج سه مطالعه مشابه، جمعبندی حساسیت Truenat MTB کمتر (81.0%، 95% CI؛ 72.8 تا 87.2) از Xpert Ultra (93.7%؛ 95% CI؛ 90.4 تا 95.9) بود، درحالیکه جمعبندی اختصاصیت Truenat MTB (97.0%؛ 95% CI؛ 91.9 تا 98.9) اندکی بالاتر از Xpert Ultra (95.3%؛ 95% CI؛ 90.9 تا 97.7) گزارش شد.
تشخیص مقاومت به ریفامپیسین
حساسیتهای حاصل از دو مطالعه، 53% و 85% (شواهد با قطعیت متوسط) و اختصاصیتهای هر دو 97% (شواهد با قطعیت بالا) بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
Truenat MTB Plus حساسیت و اختصاصیت بالاتری نسبت به Truenat MTB داشت. نرخ بالای مثبت-کاذب برای Truenat MTB نگرانکننده است. حساسیت Xpert Ultra بهطور قابل توجهی بالاتر از Truenat MTB بود، درحالیکه اختصاصیت آن کمی پائینتر گزارش شد. شواهد مربوط به صحت Truenat MTB-RIF Dx محدود بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
