رفتن به محتوای اصلی

آیا گزارش‌گیری پس‌از حادثه پس‌از اعمال اقدامات قهری برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی موثر است؟

پیام‌های کلیدی

به دلیل کمبود شواهد، مزایای گزارش‌گیری پس‌از حادثه پس‌از اعمال اقدامات قهری (انزوا (seclusion): حبس کردن فرد در یک اتاق جداگانه، یا مهار (restraint): جلوگیری از حرکت او) برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا روان‌پریشی (سایکوز) از نوع اسکیزوفرنی مشخص نیست.

انجام تحقیقات آینده در مورد تاثیرات گزارش‌گیری پس‌از حادثه پس‌از اعمال اقدامات قهری مورد نیاز است تا مشخص شود که برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی فوایدی دارد یا خیر، و عوارض و هزینه‌های ناخواسته‌ای دارد یا خیر.

اسکیزوفرنی چیست، و انزوا و مهار چه هستند؟

اسکیزوفرنی یک بیماری شدید سلامت روان است که بر نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد تاثیر می‌گذارد. اسکیزوفرنی و اختلالات روان‌پریشی مرتبط، میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان به‌طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می‌دهند، و به دلیل نشانه‌های متنوع، بار (burden) اقتصادی و خطر حبس شدن فرد در یک اتاق امن (انزوا) یا جلوگیری از حرکت (مهار)، به ویژه اگر رفتار آن‌ها خشونت‌آمیز باشد، چالش‌هایی را ایجاد می‌کنند. گزارش‌گیری پس‌از حادثه به‌عنوان راهی برای کاهش استفاده و مدت زمان این اقدامات پیشنهاد می‌شود و هدف آن، تضمین بی‌خطری (safety)، در عین اذعان به نگرانی‌های اخلاقی و آسیب‌های روانی بالقوه‌ای است که چنین اقداماتی ممکن است ایجاد کنند.

انزوا، یک اقدام قهری است، به این معنی که فرد را در یک اتاق جداگانه در بخش روان‌پزشکی حبس می‌کنند. مهار به معنای جلوگیری از حرکت فرد، چه به‌صورت دستی توسط کارکنان، و چه با تجهیزات مختلف، مانند کمربند، است. این اقدامات باید به‌عنوان آخرین راه حل برای پیشگیری از آسیب رساندن فرد به خود یا دیگران مورد استفاده قرار گیرند. پس‌از اعمال این اقدامات قهری، می‌توان از جلسه توجیهی پس‌از حادثه استفاده کرد و نوعی گفت‌وگودرمانی (talking therapy) است. هدف این است که به کارکنان و افرادی که مورد اقدام قهری قرار گرفته‌اند، اجازه داده شود از این رویداد درس بگیرند و از وقوع موارد بعدی آن پیشگیری کنند.

ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟

ما ‌خواستیم مزایا و معایب گزارش‌گیری پس‌از حادثه را پس‌از اعمال اقدامات قهری برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا روان‌پریشی از نوع اسکیزوفرنی بیابیم.

ما چه‌کاری را انجام دادیم؟

ما یک جست‌وجوی جامع را در بانک‌های اطلاعاتی تخصصی انجام دادیم تا مطالعاتی را شناسایی کنیم که در آن‌ها افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به‌طور تصادفی به دو یا چند گروه درمانی اختصاص یافتند تا گزارش‌گیری پس‌از حادثه در مراقبت‌های روان‌پزشکی بزرگسالان ارزیابی شود.

ما به چه نتایجی رسیدیم؟

ما یک مطالعه مرتبط را با داده‌های مربوط به 109 بیمار پیدا کردیم. این مطالعه شامل گزارش‌گیری استاندارد پس‌از حادثه تا زمان ترخیص فرد از بیمارستان بود. افرادی که پس‌از اعمال اقدامات قهری پس‌از حادثه، گزارش‌گیری دریافت کردند، در مقایسه با افراد در گروه درمان استاندارد، ممکن است بیشتر احتمال داشته باشد که دوباره منزوی شوند، اما این موضوع بسیار نامشخص است. شواهد پشتیبانی‌کننده از این نتیجه مبتنی بر یک مطالعه است، و ما اعتماد بسیار محدودی به این یافته داریم. هیچ شواهدی وجود نداشت که نشان دهد افراد در طول یا بلافاصله پس‌از این رویداد کمتر دچار پریشانی شدند یا اینکه در مقایسه با درمان استاندارد، از مراقبت‌های خود، رضایت بیشتری داشتند. بازهم، ما اعتماد بسیار محدودی به این یافته داریم. اطلاعات کافی برای تعیین تغییرات در رفتار بیمار یا اثرات ناخواسته یا مضر وجود نداشت.

محدودیت‌های شواهد چه هستند؟

ما به این یافته‌ها اعتماد بسیار کمی داریم زیرا فقط یک مطالعه کوچک را یافتیم و مشکلاتی در نحوه طراحی و گزارش آن وجود داشت. اگرچه گزارش‌گیری پس‌از حادثه در بخش‌های بالینی رایج است، در حال حاضر شواهدی برای حمایت از آن به شکل فعلی وجود ندارد. بنابراین یافته‌های این مرور، احتیاط در استفاده از آن را توصیه می‌کنند. این مرور بر نیاز به انجام مطالعات بیشتر با کیفیت بالا برای ارزیابی کامل تاثیرات گزارش‌گیری پس‌از حادثه در مراقبت‌های بستری روان‌پزشکی تاکید می‌کند. هرگونه اقدام برای گزارش‌گیری پس‌از وقوع حادثه باید به وضوح تعریف و شرح داده شود تا افراد بدانند چگونه و چرا باید از آن‌ها در کار روزانه خود استفاده کنند.

این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟

شواهد تا فوریه 2023 به‌روز است.

پیشینه

اسکیزوفرنی و سایکوزهایی از نوع اسکیزوفرنی، بیماری‌های روانی شدید که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهند، با نشانه‌های مثبت و منفی خاص خود، بار (burden) اقتصادی، و حساسیت‌پذیری بیشتر به اقدامات قهری (coercive measures)، چالشی دوگانه را ایجاد می‌کنند. این اقدامات، از جمله جداسازی و ایجاد محدودیت، علیرغم هدفشان برای تضمین بی‌خطری (safety)، نگرانی‌های اخلاقی را ایجاد می‌کنند، به‌خصوص در مراحل حاد بیماری که با رفتار خشونت‌آمیز مشخص می‌شود. با توجه به این پیشینه، اهمیت گزارش‌گیری پس‌از حادثه (post-incident debriefing) به‌عنوان مداخله‌ای برای کاهش استفاده و مدت زمان اقدامات قهری و کاهش تاثیرات روان‌شناختی منفی ناشی از این روش‌ها در مدیریت افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، مورد تاکید قرار گرفته است. به‌کارگیری اقدامات قهری، مانند مهار فیزیکی و انزوا، برای مدیریت رفتار پرخاشگرانه در محیط‌های روان‌پزشکی، مستلزم بررسی کامل پیامدهای اخلاقی و آسیب‌های روانی بالقوه آن‌ها است. اگرچه گزارش‌گیری پس‌از حادثه توصیه می‌شود، شواهد محدودی تاییدکننده اثربخشی آن‌ها است و وجود نگرانی‌ها در مورد تاثیر آن بر سلامت روان، لزوم تحلیل جامعی را از متون موجود ایجاب می‌کند.

اهداف

بررسی تاثیرات گزارش‌گیری پس‌از حادثه پس‌از به‌کارگیری اقدامات قهری برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا سایکوز از نوع اسکیزوفرنی.

روش‌های جست‌وجو

در 28 فوریه 2023، متخصص اطلاعات، جست‌وجوهایی را در پایگاه ثبت تخصصی گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (که از جست‌وجوها در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ PubMed؛ CINAHL؛ PsycINFO؛ ClinicalTrials.gov؛ WHO ICTRP؛ ISRCTN؛ ProQuest Dissertations and Theses A&I گردآوری شده است) انجام داد. هم‌چنین منابع تمام مطالعات شناسایی‌شده را بررسی کردیم.

معیارهای انتخاب

ما تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) را مربوط به گزارش‌گیری پس‌از حادثه پس‌از انجام اقدامات قهری در بخش مراقبت‌های روان‌پزشکی بزرگسالان، با مشارکت شرکت‌کنندگان مبتلا به اسکیزوفرنی یا سایکوز از نوع اسکیزوفرنی، شامل حالات و مراحل بالینی مختلف، وارد کردیم. مطالعاتی را در نظر گرفتیم که در آن‌ها، جلسه توجیهی پس‌از حادثه تنها مداخله تصادفی‌سازی شده بود.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها

حداقل دو نویسنده استنادها را بررسی کرده، مطالعات را انتخاب کرده، داده‌ها را استخراج کرده و ارزیابی کیفیت را انجام دادند. یک تخمین استاندارد را از خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) آن برای پیامدهای دوحالتی (binary) و تفاوت میانگین (MD) را با 95% فاصله اطمینان (CI) برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome) محاسبه کردیم. ما خطر سوگیری مطالعه را ارزیابی کرده و از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای ایجاد جدول خلاصه‌ای از یافته‌ها استفاده کردیم.

نتایج اصلی

ما یک مطالعه را وارد کردیم؛ تعداد کل شرکت‌کنندگان تصادفی‌سازی‌شده 422 نفر بود که از این تعداد 109 نفر شرکت داده شدند. شرکت‌کنندگان بین 18 و 65 سال سن داشتند و مبتلا به اختلال سایکوز بودند، در مرحله حاد بیماری خود قرار داشتند، و حداقل یک‌بار در طول مدت بستری در بیمارستان مورد اقدامات قهری قرار گرفتند. این مطالعه شامل یک مرور استانداردشده از دوره پس‌از اعمال اقدام قهری بود که تا زمان ترخیص شرکت‌کننده انجام شد.

برای پیامد اولیه، ما دریافتیم که ممکن است خطر انزوای مجدد برای افرادی که پس‌از حادثه، گزارش‌گیری دریافت کردند، در مقایسه با درمان معمول، افزایش یابد، اما شواهد بسیار نامطمئن است (RR: 1.32؛ 95% CI؛ 0.74 تا 2.33؛ 1 مطالعه، 109 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).

هیچ شواهدی یافتن نشد مبنی بر اینکه گزارش‌گیری پس‌از حادثه در مقایسه با درمان معمول در کاهش دیسترس پیرامون آسیب (MD: -1.62؛ 95% CI؛ 7.47- تا 4.23؛ 1 مطالعه، 82 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) یا افزایش رضایت بیمار از مراقبت (درک بیمار از اقدام قهری: MD: -0.37؛ 95% CI؛ 1.59- تا 0.85؛ 109 شرکت‌کننده، 1 مطالعه؛ تجربه بیمار از اقدام قهری: MD: -1.61؛ 95% CI؛ 13.36- تا 10.14؛ 1 مطالعه، 109 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) تاثیر داشت. شواهد در مورد تاثیر گزارش‌گیری پس‌از حادثه بر این پیامدها بسیار نامطمئن است.

هیچ داده قابل استفاده‌ای برای تغییر در رفتار بیمار یا عوارض جانبی در دسترس نبود.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان

با توجه به شواهد موجود، نمی‌توان به نتیجه‌گیری قطعی رسید که گزارش‌گیری پس‌از حادثه پس‌از اعمال اقدامات قهری برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا سایکوز از نوع اسکیزوفرنی موثر است. انجام مطالعات بیشتر با کیفیت بالا برای ارزیابی تاثیرات گزارش‌گیری پس‌از حادثه در مراقبت‌های بستری روان‌پزشکی ضروری است.

یادداشت‌های ترجمه

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

استناد
Välimäki M, Varpula J, Lantta T. Post-incident debriefing for people with schizophrenia after coercive measures. Cochrane Database of Systematic Reviews 2025, Issue 5. Art. No.: CD014487. DOI: 10.1002/14651858.CD014487.pub2.

استفاده ما از cookie‌ها

ما برای کارکردن وب‌گاه از cookie‌های لازم استفاده می‌کنیم. ما همچنین می‌خواهیم cookie‌های تجزیه و تحلیل اختیاری تنظیم کنیم تا به ما در بهبود آن کمک کند. ما cookie‌های اختیاری را تنظیم نمی کنیم، مگر این‌که آنها را فعال کنید. با استفاده از این ابزار یک cookie‌ روی دستگاه شما تنظیم می‌شود تا تنظیمات منتخب شما را به خاطر بسپارد. همیشه می‌توانید با کلیک بر روی پیوند «تنظیمات Cookies» در پایین هر صفحه، تنظیمات cookie‌ خود را تغییر دهید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد cookie‌هایی که استفاده می‌کنیم، صفحه cookie‌های ما را ملاحظه کنید.

پذیرش تمامی موارد
پیکربندی کنید