پیامهای کلیدی
-
مداخلات مبتنی بر پیام متنی در مقایسه با عدم حمایت یا حمایت حداقلی ممکن است به جوانان کمک کنند تا مصرف ویپ را متوقف کنند، و وارنیکلین در مقایسه با عدم حمایت یا حمایت حداقلی ممکن است به افراد کمک کند تا مصرف ویپ را متوقف کنند، با این حال، شواهد بیشتری مورد نیاز است.
-
ما به اطلاعات بیشتری نیاز داریم در مورد اینکه مداخلات دیگر میتوانند به افراد کمک کنند تا مصرف ویپ را متوقف کنند.
-
ما به اطلاعات بیشتری در مورد مضرات بالقوه مداخلات و اینکه بر تعداد افرادی که سیگار میکشند، تاثیر میگذارند یا خیر، نیاز داریم.
ویپهای حاوی نیکوتین چیست؟
ویپها (که تحت عنوان سیگارهای الکترونیکی یا e-cigarettes شناخته میشوند) وسایل دستی هستند که مایعاتی را که معمولا حاوی نیکوتین و طعمدهندهها هستند، گرم میکنند. مایعات در یک کارتریج، مخزن، یا «پاد (pod)» یکبار مصرف یا قابلشارژ ذخیره میشوند. ویپها به کاربران این امکان را میدهند که نیکوتین را بهصورت بخار بهجای دود استنشاق کنند. از آنجایی که ویپها تنباکو را نمیسوزانند، مصرفکنندگان را در معرض مواد کمتری که باعث بیماری در افراد سیگاری میشوند، قرار میدهند. با این حال، ویپ به احتمال زیاد آسیب بیشتری نسبت به عدم استفاده از آن دارد. برخی از افراد برای کمک به ترک سیگار، نیکوتین را بخار میکنند؛ بااینحال، برخی از افرادی که نیکوتین را بخار میکنند، هرگز سیگار نکشیدهاند. ممکن است افراد بخواهند استفاده از ویپهای حاوی نیکوتین را متوقف کنند، اما به دلیل خاصیت اعتیادآور نیکوتین، این کار برایشان مشکل است.
چه مداخلاتی میتوانند به افراد کمک کنند تا از مصرف ویپ پرهیز کنند؟
داروهایی از جمله درمان جایگزین نیکوتین (آدامس، پچ پوستی و غیره)، وارنیکلین (varenicline)، بوپروپیون (bupropion) و سیتیزین (cytisine) میتوانند برای متوقف کردن مصرف ویپ استفاده شوند. این موارد برای کمک به افراد برای ترک سیگار استفاده میشوند. مداخلات رفتاری میتوانند شامل مشاوره، ارسال پیام متنی یا پشتیبانی آنلاین، برنامههای کاهش مصرف ویپ و اطلاعات چاپی باشند. در این مرور ما هم به داروها و هم مداخلات رفتاری نگاه کردیم.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
توصیههای محدودی در مورد بهترین راهها برای پرهیز از مصرف نیکوتین وجود دارند. بنابراین، ما اطلاعات بهروز شده را گردهم آوردهایم تا ببینیم چه ابزارهایی برای این منظور آزمایش شدهاند و آیا میتوانند به افراد کمک کنند تا از مصرف ویپ خودداری کنند یا خیر. ما همچنین آسیبهایی را که ممکن است این مداخلات ایجاد کنند، بررسی کردیم، از جمله اینکه میتوانند باعث شوند افراد بیشتری سیگار بکشند.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما برای یافتن مطالعاتی جستوجو کردیم که در مورد هر مداخله طراحیشده برای حمایت از افراد مصرفکننده ویپهای حاوی نیکوتین برای توقف مصرف آنها به بررسی پرداختند.
در پی یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای بودیم، که در آنها درمانها بهطور تصادفی به افراد شرکتکننده اختصاص یافتند. این نوع مطالعه معمولا معتبرترین شواهد را در مورد تاثیرات درمان ارائه میدهد.
ما علاقهمند بودیم بدانیم که:
-
چند نفر حداقل شش ماه پساز شروع مطالعه استفاده از ویپهای حاوی نیکوتین را متوقف کردند؛
-
هر گونه تغییر در مصرف دخانیات حداقل شش ماه پساز شروع مطالعه؛
-
چند نفر حداقل یک هفته پساز شروع درمان، دچار عوارض ناخواسته ناشی از درمان شدند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما نه مطالعه را پیدا کردیم، شامل 5209 شرکتکننده که از ویپهای حاوی نیکوتین استفاده کردند. هشت مطالعه در ایالات متحده آمریکا و یک مطالعه در ایتالیا انجام شدند. درمانهایی که برای کمک به افراد بهمنظور توقف مصرف ویپ استفاده شدند، عبارت بودند از:
-
دو نوع درمان جایگزینی نیکوتین که با هم استفاده میشوند، مانند چسب و آدامس (که بهعنوان درمان جایگزین نیکوتین ترکیبی شناخته میشود)؛
-
سیتیزین (دارویی برای کمک به ترک سیگار)؛
-
وارنیکلین (دارویی برای کمک به افراد در جهت ترک سیگار)؛
-
برنامهای برای کمک به افراد در جهت کاهش نیکوتین موجود در ویپهای مصرفی و مقداری که در طول زمان استفاده کردند؛
-
یک مداخله مبتنی بر ارسال پیام متنی.
نتایج این مرور چه هستند؟
مداخلات مبتنی بر پیام متنی در مقایسه با عدم حمایت یا حمایت حداقلی ممکن است به افراد جوان (13 تا 24 ساله) کمک کنند تا از مصرف ویپ خودداری کنند. وارنیکلین همچنین ممکن است به افراد کمک کند تا مصرف ویپ را ترک کنند. اطلاعات کافی وجود نداشت که بگوییم کدامیک از مداخلات دیگر در کمک به افراد برای توقف مصرف ویپ بهتر از عدم حمایت یا حمایت حداقلی است.
اطلاعات کافی در مورد مضرات بالقوه درمانها وجود نداشت، زیرا مطالعات بسیار کمی وقوع هرگونه عوارض ناخواسته جدی را گزارش کردند. هیچ مطالعهای بررسی نکرد که مداخلات مورد بررسی تاثیری بر تعداد افرادی که پساز شش ماه سیگار میکشند، داشتند یا خیر.
این نتایج تا چه میزان قابل اعتماد هستند؟
نتایج ما براساس تعداد کمی از مطالعات و شرکتکنندگان برای اکثر پیامدها است، که نتیجهگیری را دشوار میکند.
ما شواهدی را پیدا کردیم که نشان میدهد نوجوانان و جوانان ممکن است با استفاده از یک مداخله مبتنی بر پیامهای متنی در مقایسه با عدم حمایت یا حمایت حداقلی، مصرف نیکوتین را متوقف کنند. بااینحال، هر دو مطالعهای که به این موضوع نگاه کردند، مداخله پیام متنی مشابهی را آزمایش کردند. ما نمیدانیم که نتایج مشابهی را برای دیگر مداخلات مبتنی بر پیام متنی یا در بزرگسالان خواهیم یافت یا خیر. ما همچنین شواهدی را پیدا کردیم که وارنیکلین در مقایسه با عدم حمایت یا حمایت حداقلی ممکن است به افراد بیشتری کمک کند تا مصرف نیکوتین را متوقف کنند. بااینحال، شواهد بیشتری مورد نیاز است، که میتواند نتیجهگیریهای ما را تغییر دهد.
مطالعاتی که به ارائه گزارش در مورد ابتلای افراد به عوارض ناخواسته جدی پرداختند، یا هیچ موردی را گزارش نکردند یا بسیار اندک بودند، بنابراین، نتیجهگیری واضح در مورد اینکه عوارض جانبی جدیتری هنگام استفاده از مداخلات خاص رخ میدهند یا خیر، دشوار است. انجام مطالعات و شرکتکنندگان بیشتری به ما کمک میکنند در این مورد اعتماد بیشتری داشته باشیم.
در برخی موارد، فقط یک مطالعه یک مداخله را آزمایش کرده و یک پیامد را اندازهگیری کرد. در مواردی که مشکلاتی در کیفیت مطالعه وجود داشت، نتیجهگیری در مورد اینکه کدام مداخلات بهتر عمل میکنند و در مورد بیخطری (safety) آنها، دشوار است.
مطالعات مرتبط بیشتری در حال انجام هستند و به ما کمک میکنند تا در مورد مداخلاتی که میتوان برای کمک به افراد در جهت پرهیز از مصرف نیکوتین استفاده کرد، بیشتر بدانیم.
شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
ما شواهد منتشرشده را تا 24 اپریل 2024 وارد کردیم. تا زمانی که اطلاعات جدید نتیجهگیریهای ما را تقویت کرده یا تغییر دهند، جستوجوهای ماهانه را انجام داده و این مرور را بهروز میکنیم.
شواهدی با قطعیت پائین وجود دارد که مداخلات مبتنی بر پیامهای متنی که برای کمک به افراد در توقف مصرف ویپ حاوی نیکوتین طراحی شدهاند، در مقایسه با عدم/حداقل حمایت ممکن است به جوانان و بزرگسالان جوان کمک کنند تا با موفقیت مصرف ویپ را متوقف کنند، و شواهدی با قطعیت پائین نشان میدهد وارنیکلین نیز ممکن است به افراد در ترک مصرف ویپ کمک کند. دادههایی که در مورد اثربخشی NRT ترکیبی، سیتیزین و کاهش نیکوتین/رفتار مصرف ویپ گزارش شدند، به دلیل خطر سوگیری و عدمدقت، قطعی نیستند.
اکثر مطالعاتی که SAE را اندازهگیری کردند، وقوع هیچ موردی را گزارش نکردند؛ بااینحال، دادههای بیشتری برای نتیجهگیری روشن مورد نیاز است. توجه داشته باشید، دادههای حاصل از مطالعاتی که این مداخلات را برای ترک مصرف ویپ بررسی کردند، نگرانیهای جدی را در مورد SAEها نشان ندادهاند. هیچ مطالعهای تغییر در مصرف تنباکوهای قابل احتراق را، از جمله بازگشت به سیگار کشیدن یا جذب آن شدن را، در پیگیری شش ماه یا بیشتر ارزیابی نکرد. مهم است که مطالعات آینده این مورد را اندازهگیری کنند تا پروفایل کامل خطر مداخلات مربوطه در نظر گرفته شود.
ما 20 RCT در حال انجام را شناسایی کردیم. ادغام آنها در پایگاه شواهد و شناسایی مستمر مطالعات جدید برای اطلاعرسانی در مورد راهنماییهای بالینی و سیاستی در مورد انتخاب بهترین راهها برای توقف مصرف ویپ، ضروری است. بنابراین، با انجام جستوجوهای ماهانه و بهروزرسانی مرور، برای یافتن شواهد جدید مرتبطی که نتیجهگیریهای ما را تقویت یا تغییر میدهند، بهروزرسانی این مرور را بهعنوان یک مرور سیستماتیک پویا ادامه خواهیم داد.
انجام یک مرور سیستماتیک پویا (living systematic review) برای ارزیابی مزایا و مضرات مداخلات در جهت کمک به افراد بهمنظور توقف مصرف ویپ در مقایسه با مداخلات دیگر یا دارونما (placebo) یا عدم انجام مداخله.
همچنین ارزیابی چگونگی تاثیر این مداخلات بر استفاده از تنباکوی قابل احتراق، و اینکه تاثیرات بر اساس ویژگیهای شرکتکننده متفاوت هستند یا خیر.
بانکهای اطلاعاتی زیر را از 1 ژانویه 2004 تا 24 اپریل 2024 جستوجو کردیم: CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ ClinicalTrials.gov (از طریق CENTRAL)؛ پلتفرم ثبت کارآزماییهای بالینی بینالمللی سازمان جهانی بهداشت (از طریق CENTRAL). منابع مطالعات واجد شرایط و خلاصهمقالات کنفرانس انجمن تحقیقات نیکوتین و تنباکو (Society for Research on Nicotine and Tobacco) را در سال 2024 نیز جستوجو کرده و با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.