هدف از این مطالعه مروری چیست؟
ما تاثیر ارسال پیامک‌های هدفمند را توسط دستگاه‌های تلفن همراه به جوانان و بزرگسالان پیرامون سلامت جنسی و تولید مثل (SRH) آنها ارزیابی کردیم. عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STI) و حاملگی‌های ناخواسته، علل مهم بیماری و مرگ زودرس در سراسر جهان به شمار می‌آیند.
پیام‌های کلیدی
شکاف‌هایی در شواهد پیرامون تأثیرات ارسال پیامک‌های هدفمند از طریق دستگاه‌های تلفن همراه به جوانان و بزرگسالان در مورد SRH آنها وجود دارد. این نوع پیامک‌ها ممکن است در حوزه‌های اندکی دارای مزایایی باشند. با این حال، شواهد موجود اغلب قطعیت پائین یا بسیار پائینی دارند.
چه چیزی در این مطالعه مروری مورد بررسی قرار گرفت؟
ارتباط هدفمند با مشتری (TCC) مداخله‌ای است كه در آن سیستم سلامت اطلاعاتی را به افراد خاص، براساس وضعیت سلامت یا دیگر عوامل خاص برای آن گروه از افراد، ارسال می‌كند. انواع شایع TCC پیامک‌های متنی هستند که رفتن به قرار ملاقات‌ها را به افراد یادآوری کرده یا اطلاعات مراقبت سلامت و حمایت را به آنها پیشنهاد می‌دهد. مرور ما ارزیابی کرد که TCC می‌تواند باعث تغییر رفتار افراد، استفاده از خدمات سلامت، و سلامت و بهزیستی (well-being) در آنها شود یا خیر. ما روی ارتباط با جوانان (10 تا 24 سال)، و با بزرگسالان پیرامون SRH متمرکز شدیم.
وقتی جوانان پیامک‌های هدفمند را از طریق دستگاه تلفن همراه دریافت می‌کنند، چه اتفاقی می‌افتد؟
در مقایسه با افرادی که پیامکی را دریافت نمی‌کنند
ممکن است جوانان دانش SRH بهتری داشته و احتمالا اندکی بیشتر از کنتراسپتیوها استفاده کنند. ما نمی‌دانیم که این پیامک‌ها بر استفاده از کاندوم؛ استفاده از خدمات SRH؛ یا تعداد تست‌های مثبت STIها، نیاز به سقط جنین، یا پایبندی به استفاده از داروهای HIV، توسط جوانان تأثیر میگذارد یا خیر، زیرا شواهدی وجود ندارد یا از قطعیت بسیار پائینی برخوردار هستند.
در مقایسه با افرادی که پیامک‌های ارسال شده را به روش‌های دیگری دریافت می‌کنند
ما نمی‌دانیم تأثیر پیامک‌ها چیست زیرا شواهدی وجود ندارد.
در مقایسه با افرادی که پیامک‌های هدفمند را دریافت نمی‌کنند
ما نمی‌دانیم که پیامک‌ها باعث افزایش دانش SRH می‌شوند یا میزان استفاده از کاندوم یا کنتراسپتیوها را افزایش می‌دهند یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین است. این پیامک‌ها ممکن است تعداد افرادی را که دچار STI می‌شوند، کاهش دهند (اما ممکن است این موارد افزایش یابند، یا باعث تفاوتی اندک یا عدم تفاوت شوند). این پیامک‌ها احتمالا تعداد جوانانی را که برای انجام تست STI/HIV مراجعه می‌کنند، افزایش می‌دهند. ما نمی‌دانیم که این پیامک‌ها بر تعداد جوانانی که سقط جنین دارند، تأثیر میگذارد یا خیر، یا به آنها کمک می‌کند تا داروهای HIV خود را به‌طور مرتب مصرف کنند یا تاثیری ندارند، زیرا شواهدی در این زمینه موجود نیست.
ما مطمئن نیستیم که این پیامک‌ها در مقایسه با عدم ارسال پیامک یا انواع دیگری از ارتباط، منجر به عواقب ناخواسته بیشتری میان جوانان می‌شوند یا خیر.
وقتی بزرگسالان پیامک‌های هدفمند را از طریق دستگاه تلفن همراه دریافت می‌کنند، چه اتفاقی می‌افتد؟
در مقایسه با افرادی که پیامکی را دریافت نمی‌کنند
پیامک‌ها ممکن است استفاده از کنتراسپتیوها را اندکی افزایش دهند. آنها ممکن است تعداد بزرگسالانی را که به سقط‌های مکرر نیاز دارند، نیز کاهش دهند، اگرچه ممکن است تعداد سقط جنین‌ها را نیز بیشتر کرده یا تفاوت چندانی نداشته باشد. ما نمی‌دانیم این پیام‌ها بر استفاده بزرگسالان از کاندوم یا تعداد STIها تأثیر میگذارد یا خیر، زیرا شواهد از قطعیت بسیار پائینی برخوردار بوده، یا در دسترس نبودند. این پیامک‌ها ممکن است پایبندی بزرگسالان را به مصرف داروهای HIV در بزرگسالان مبتلا به HIV اندکی افزایش دهند، اما ممکن است تفاوت چندانی روی شمارش CD4 نداشته و بار ویروسی را اندکی بهبود بخشد. پیامک‌ها ممکن است استفاده بزرگسالان را از خدمات SRH در کل اندکی افزایش دهند، اما با توجه به نوع خدمات سلامت، نتایج مختلط بودند.
در مقایسه با افرادی که پیامک‌های ارسال شده را به روش‌های دیگری دریافت می‌کنند
بزرگسالانی که پیامک‌ها را دریافت می‌کنند، ممکن است در خدمات SRH به‌طور کلی بیشتر شرکت کنند، اما شواهد مختلط است. ما نمی‌دانیم که تأثیر پیامک‌ها بر دیگر رفتارها و سلامت چیست، زیرا شواهدی در دست نداریم.
در مقایسه با افرادی که پیامک‌های هدفمند را دریافت نمی‌کنند
بزرگسالانی که پیامک‌ها را دریافت می‌کنند، ممکن است در خدمات SRH به‌طور کلی بیشتر شرکت کنند، اما شواهد مختلط است. ما نمی‌دانیم که تأثیر پیامک‌ها بر دیگر رفتارها و سلامت چیست، زیرا شواهدی در دست نداریم.
ما مطمئن نیستیم که این پیامک‌ها در مقایسه با عدم ارسال پیامک یا انواع دیگری از ارتباط، منجر به عواقب ناخواسته بیشتری میان بزرگسالان می‌شوند یا خیر.
این مرور تا چه زمانی بهروزرسانی شده است؟
ما مطالعاتی را که تا آگوست 2017 منتشر شدند، جست‌وجو کردیم. ما در ماه جولای 2019 یک بهروزرسانی جست‌وجو را انجام دادیم و مطالعات مرتبط در بخش «ویژگی‌های مطالعات در انتظار طبقه‌بندی» گزارش می‌شوند.
TCCMD ممکن است برخی از پیامدها را بهبود بخشد اما شواهد قطعیت پائینی دارند. تأثیر مداخله بر اغلب پیامدها، به دلیل شواهدی با قطعیت بسیار پائین یا فقدان شواهد، نامشخص/ناشناخته است. انجام کارآزمایی‌هایی با کیفیت بالا، به اندازه کافی قوی و انجام آنالیزهای هزینه-اثربخشی مورد نیاز است تا اطمینان حاصل شود که اثرات و مزایای نسبی TCC که توسط دستگاه‌های موبایل تحویل داده می‌شود، قابل تشخیص است. با توجه به حساسیت و استیگمای مرتبط با سلامت جنسی و باروری، مطالعات آینده باید پیامدهای ناخواسته را، مانند خشونت شریک زندگی یا نقض حریم خصوصی افراد، اندازه‌گیری کنند.
بار (burden) سلامت ضعیف جنسی و باروری (SRH) در سرتاسر جهان قابل ملاحظه است، و به طور نامتناسبی بر کسانی که در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کنند، تأثیر میگذارد. ارائه ارتباط هدفمند با مشتری (TCC) از طریق دستگاه‌های تلفن همراه (MD) (TCCMD) ممکن است باعث بهبود رفتارهای سلامت و استفاده از خدماتی شود که برای سلامت جنسی و تولید مثل مهم هستند.
بررسی تاثیرات TCC از طریق MD بر دانش نوجوانان، و بر رفتارهای سلامت جنسی و باروری نوجوانان و بزرگسالان، استفاده از خدمات سلامت، و سلامت و بهزیستی (well-being) آنها.
در جولای/آگوست 2017، ما پنج بانک اطلاعاتی را از جمله پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین، MEDLINE و Embase، جست‌وجو کردیم. ما همچنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها را مورد جست‌وجو قرار دادیم. بهروزرسانی جست‌وجو در جولای 2019 انجام شد و مطالعات بالقوه مرتبط در انتظار طبقه‌بندی هستند.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده را در مورد TCC از طریق MD برای بهبود رفتارهای سلامت جنسی و تولید مثل، استفاده از خدمات سلامت، و سلامت و بهزیستی وارد کردیم. مقایسه کننده‌های واجد شرایط عبارت بودند از مراقبت استاندارد یا عدم مداخله، TCC غیر-دیجیتال و ارتباطات غیر-هدفمند دیجیتالی.
ما از روش‌های استاندارد روش‌شناسی توصیه شده توسط کاکرین استفاده كردیم، اگرچه استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) فقط توسط یک شخص انجام و توسط یک فرد دیگر نیز بررسی شد. ما نتایج را جداگانه برای جمعیت بزرگسال و نوجوان، و برای هر مقایسه، ارائه کرده‌ایم.
ما 40 کارآزمایی (27 مورد میان جمعیت بزرگسال و 13 مورد بین جمعیت نوجوان) را با مجموعا 26,854 شرکت‌کننده وارد کردیم. همه، به جز یکی از کارآزمایی‌ها، بین جمعیت نوجوانان در کشورهایی با درآمد بالا انجام شد. کارآزمایی‌ها میان جمعیت بزرگسال در طیف وسیعی از کشورهای پُر-درآمد و کم-درآمد به انجام رسید. در میان نوجوانان، 9 مداخله صرفا از طریق پیامک‌های متنی ارائه شد؛ چهار مداخله، پیامک‌های متنی را در کنار کانال ارتباطی دیگر، مانند ایمیل، پیامک‌های چندرسانه‌ای، یا تماس‌های صوتی بررسی کردند؛ و یک مداخله فقط از تماس‌های صوتی استفاده کرد. در میان بزرگسالان، 20 مداخله از طریق پیامک‌های متنی ارائه شد؛ دو تا از آنها از طریق ترکیبی از پیامک‌های متنی و تماس‌های صوتی؛ و مابقی از طریق کانال‌های دیگر مانند تماس‌های صوتی، پیامک‌های چندرسانه‌ای، پاسخ صوتی تعاملی، و خدمات پیام‌رسانی فوری تحویل داده شدند.
جمعیت نوجوان
TCCMD در مقابل مراقبت استاندارد
TCCMD ممکن است دانش سلامت جنسی را افزایش دهد (نسبت خطر (RR): 1.45؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.23 تا 1.71؛ شواهد با قطعیت پائین). TCCMD ممکن است استفاده از کنتراسپتیوها را به میزان متوسطی افزایش دهد (RR: 1.19؛ 95% CI؛ 1.05 تا 1.35؛ شواهد با قطعیت پائین). اثرات آن بر استفاده از کاندوم، پایبندی به درمان آنتی‌رتروویرال (ART) و استفاده از خدمات سلامت، به دلیل وجود شواهدی با قطعیت بسیار پائین، نامشخص است. اثرات TCCMD بر سقط جنین و میزان STI، به دلیل فقدان مطالعه، ناشناخته مانده است.
TCCMD در مقابل TCC غیر-دیجیتال (به عنوان مثال پمفلت‌ها)
اثرات TCCMD بر رفتار (استفاده از کنتراسپتیو، استفاده از کاندوم، پایبندی به ART)، استفاده از خدمات، سلامت و بهزیستی (سقط جنین و میزان STI)، به دلیل عدم وجود مطالعه برای این مقایسه، ناشناخته هستند.
TCCMD در مقابل ارتباطات دیجیتال غیر-هدفمند
اثرات آن بر دانش سلامت جنسی، استفاده از کاندوم و کنتراسپتیو، به دلیل شواهدی با قطعیت بسیار پائین، نامشخص هستند. مداخلات ممکن است استفاده از خدمات سلامت را افزایش دهند (حضور برای انجام آزمایش STI/HIV؛ RR: 1.61؛ 95% CI؛ 1.08 تا 2.40؛ شواهد با قطعیت پائین). مداخله ممکن است برای کاهش نرخ STI مفید باشد (RR: 0.61؛ 95% CI؛ 0.28 تا 1.33؛ شواهد با قطعیت پائین)، اما فاصله اطمینان هم مزیت را در برمی‌گیرد و هم آسیب را. اثرات TCCMD بر میزان سقط جنین و بر پایبندی به مصرف ART، به دلیل فقدان مطالعه، ناشناخته هستند.
به دلیل عدم وجود شواهد، ما مطمئن نیستیم که TCCMD منجر به عواقب ناخواسته می‌شود یا خیر.
جمعیت بزرگسالان
TCCMD در مقابل مراقبت استاندارد
در مورد رفتارهای سلامت، TCCMD ممکن است در 12 ماه استفاده از کنتراسپتیوها را به میزان متوسطی افزایش دهد (RR: 1.17؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.48) و ممکن است سقط مکرر را کاهش دهد (RR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.28 تا 1.66)، اگرچه فاصله اطمینان هم مزیت را در برمی‌گیرد و هم آسیب را (شواهد با قطعیت پائین). تأثیر آن بر استفاده از کاندوم نامشخص است. هیچ مطالعه‌ای تأثیر این مداخله را بر میزان STI اندازه‌گیری نکرد. TCCMD ممکن است پایبندی را به مصرف ART به میزان متوسطی افزایش دهد (RR: 1.13؛ 95% CI؛ 0.97 تا 1.32، شواهد با قطعیت پائین و تفاوت میانگین استاندارد شده: 0.44؛ 95% CI؛ 0.14- تا 1.02، شواهد با قطعیت پائین). TCCMD ممکن است به میزان متوسطی استفاده از خدمات سلامت را افزایش دهد (RR: 1.17؛ 95% CI؛ 1.04 تا 1.31؛ شواهد با قطعیت پائین)، اما ناهمگونی قابل توجهی (I2 = 85%)، با نتایج مختلط با توجه به نوع استفاده از خدمات (به عنوان مثال حضور برای انجام آزمایش STI؛ درمان HIV؛ ختنه پزشکی داوطلبانه مردان (VMMC)؛ ویزیت پس از جراحی VMMC؛ مراقبت پس از سقط جنین)، وجود داشت. برای پیامدهای سلامت و بهزیستی، ممکن است تأثیری اندک یا عدم تاثیر روی شمارش CD4 (تفاوت میانگین: 13.99؛ 95% CI؛ 8.65- تا 36.63؛ شواهد با قطعیت پائین) و کاهش جزئی در شکست ویرولوژیکی (RR: 0.86؛ 95% CI؛ 0.73 تا 1.01؛ شواهد با قطعیت پائین) داشته باشد.
TCCMD در مقابل TCC غیر-دیجیتال
هیچ مطالعه‌ای میزان STIها، استفاده از کاندوم، پایبندی به مصرف ART، میزان سقط جنین یا استفاده از کنتراسپتیوها را به عنوان پیامد برای این مقایسه گزارش نکرد. TCCMD ممکن است باعث افزایش کلی حضور در خدمات به میزان متوسطی شود (RR: 1.12؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.35، شواهد با قطعیت پایین)، اما فاصله اطمینان شامل مزیت و آسیب ناشی از آن بود.
TCCMD در مقابل ارتباطات دیجیتال غیر-هدفمند
هیچ مطالعه‌ای میزان STIها، استفاده از کاندوم، پایبندی به مصرف ART، میزان سقط جنین یا استفاده از کنتراسپتیوها را به عنوان پیامد برای این مقایسه گزارش نکرد. TCCMD ممکن است استفاده کلی را از خدمات افزایش دهد (RR: 1.71؛ 95% CI؛ 0.67 تا 4.38، شواهد با قطعیت پایین)، اما فاصله اطمینان شامل سود و ضرر است و ناهمگونی قابل توجهی (I2 = 72%)، با نتایج مختلط با توجه به نوع استفاده از خدمات (آزمایش STI/HIV، و VMMC)، وجود داشت.
تعداد کمی از مطالعات در مورد پیامدهای ناخواسته گزارش ارائه کردند. در یک مطالعه گزارش شد که یک شرکت‌کننده از گروه مداخله خارج شد، زیرا احساس کرد که مداخله باعث به خطر افتادن وضعیت نامشخص HIV وی می‌شود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.