پیام‌های کلیدی
- ما نمی‌دانیم که پانسمان‌های هیدروژل (طراحی شده برای مرطوب نگه داشتن زخم‌ها) برای کمک به بهبود زخم‌های ناحیه اهداکننده پس از پیوندهای پوستی با ضخامت نسبی (پوست گرفته شده از قسمت دیگری از بدن) بهتر از دیگر پانسمان‌ها هستند یا خیر.
- هیچ مطالعه‌ای را برای مقایسه پانسمان‌های هیدروژل با کرم‌ها، پمادها یا دیگر محلول‌هایی که به صورت مستقیم روی زخم مالیده می‌شوند، پیدا نکردیم.
- برای پاسخ به این سوال، به انجام مطالعات بیشتر و با طراحی بهتری نیاز است.
زخم‌های ناحیه اهداکننده و پیوندهای پوستی با ضخامت نسبی چه هستند؟
زخم‌های ناحیه اهداکننده ناشی از برداشتن بخشی از پوست از یک ناحیه سالم و انتقال آن برای کمک به بهبود نواحی آسیب دیده یا از دست رفته پوست است. این زخم‌ها در نتیجه یک پروسیجر جراحی استاندارد به نام پیوند پوست ایجاد می‌شوند. پیوند پوست با ضخامت پارشیال یا نسبی، لایه نازکی از پوست تراشیده شده از ناحیه‌ای مانند ران و باسن است که معمولا در عرض دو هفته به خوبی بهبود می‌یابد.
چه پانسمان‌هایی برای زخم‌های ناحیه اهداکننده استفاده می‌شود؟
پانسمان‌ها برای پوشاندن زخم‌های ناحیه اهداکننده با توجه به نحوه کار، هزینه و سهولت استفاده، به‌طور قابل‌توجهی متفاوت هستند. پانسمان‌های هیدروژل از مواد طبیعی یا مصنوعی ساخته می‌شوند که به اکسیژن و مواد مغذی اجازه عبور از خود را می‌دهند. آنها یک محیط مرطوب را برای بهبودی فراهم می‌کنند که ممکن است از چسبیدن پانسمان به زخم، و در نتیجه آسیب بیشتر پیشگیری کنند. آنها نیازی به تعویض مکرر مانند دیگر پانسمان‌ها ندارند و اغلب برای زخم‌هایی که دیر التیام می‌یابند یا به رطوبت زیادی برای بهبودی نیاز دارند، مانند سوختگی، استفاده می‌شوند. انواع دیگری از پانسمان‌ها از جمله گاز پارافینی، پانسمان جاذب، هیدروکلوئید و پانسمان‌های آغشته به عوامل ضد میکروبی وجود دارند.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
می‌خواستیم بدانیم که پانسمان‌های هیدروژل به‌طور موثری به بهبود زخم‌های ناحیه اهداکننده پس از پیوند پوستی نسبی کمک می‌کنند یا خیر. به ویژه به بررسی تاثیرات انواع پانسمان‌ها بر زخم‌های ناحیه اهداکننده پیوندهای پوستی با ضخامت نسبی علاقه‌مند بودیم.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
در جست‌وجوی مطالعاتی بودیم که پانسمان‌های هیدروژل را با دیگر درمان‌ها برای بهبود زخم‌های ناحیه اهداکننده پس از پیوند پوستی نسبی مقایسه کردند. نتایج را آنالیز کرده و اعتماد خود را به شواهد ترکیبی بر اساس حجم نمونه و کیفیت مطالعات وارد شده رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
دو مطالعه را با 162 شرکت‌کننده پیدا کردیم.
- یک مطالعه با 101 شرکت‌کننده در بخش سوختگی کودکان انجام شد و یک پانسمان هیدروژل (مش گاز با پوشش هیدروژل) را با یک پانسمان آلژینات (بر پایه جلبک یا جلبک دریایی) یا Cuticerin (گاز صاف استات آغشته به پماد ضد آب) مقایسه کرد.
- مطالعه دوم، با 61 شرکت‌کننده، در سه بخش جراحی انجام شد و یک پانسمان هیدروژل حاوی آنتی‌سپتیک (اکتنیدین (octenidine) - برای کاهش احتمال عفونت) را با یک پانسمان بدون اکتنیدین مقایسه کرد.
هیچ مطالعه‌ای را پیدا نکردیم که پانسمان‌های هیدروژل را با درمان‌هایی که به صورت مستقیم روی زخم مالیده می‌شوند (مانند کرم‌ها یا پمادها) مقایسه کرده باشند.
افراد حاضر در این مطالعات به‌طور تصادفی برای دریافت درمان با پانسمان هیدروژل یا پانسمان دیگر انتخاب شدند.
نتایج اصلی
پانسمان‌های هیدروژل در برابر انواع دیگر پانسمان‌ها
پانسمان‌های هیدروژل ممکن است زمان سپری شده تا بهبود زخم را در مقایسه با آلژینات (1 مطالعه، 69 شرکت‌کننده) یا پانسمان Cuticerin (1 مطالعه 68 شرکت‌کننده) حدود 1.7 روز افزایش دهند. در مورد نتایج پانسمان‌های هیدروژل در مقایسه با دیگر پانسمان‌ها برای درد در ناحیه اهداکننده و عوارض زخم، از جمله اسکار و خارش، مطمئن نیستیم. این مطالعه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یا عفونت زخم، هم‌چنین عوارض جانبی ناشی از پانسمان‌ها را گزارش نکرد.
پانسمان هیدروژل بر پایه اکتنیدین در برابر پانسمان هیدروژل بدون اکتنیدین
از تاثیر پانسمان‌های هیدروژل بر پایه اکتنیدین در برابر پانسمان‌های هیدروژل بدون اکتنیدین برای زمان سپری شده تا بهبود زخم، عفونت زخم و عوارض جانبی مطمئن نیستیم. این مطالعه درد ناحیه اهداکننده، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، یا عوارض زخم را گزارش نکرد.
محدودیت‌های شواهد
به شواهد اطمینان نداریم زیرا مطالعات کافی برای اطمینان از نتایج پیامدها وجود ندارند. مطالعات از کیفیت پائینی برخوردار بودند و داده‌ای را در مورد هر موضوعی که به آن علاقه‌مند بودیم، ارائه نکردند.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا 20 جولای 2022 به‌روز است.
شواهد کافی برای تعیین تاثیر پانسمان‌های هیدروژل بر زخم‌های ناحیه اهداکننده پیوندهای پوستی با ضخامت نسبی در مقایسه با انواع دیگر پانسمان‌ها وجود ندارد. نیاز به انجام RCTهایی با توان کافی و طراحی خوب، با حجم نمونه، انواع جمعیت و زیر گروه‌ها، انواع مداخلات و پیامدهای کافی وجود دارد که پانسمان‌های هیدروژل را با دیگر گزینه‌های درمانی در درمان زخم‌های ناحیه اهداکننده پیوندهای پوستی با ضخامت نسبی مقایسه کنند.
زخم‌های ناحیه اهداکننده پیوندهای پوستی با ضخامت نسبی می‌توانند یکی از دلایل اصلی موربیدیتی باشند. انتخاب پانسمان مناسب برای این زخم‌ها برای بهبود موفقیت‌آمیز آنها بسیار ضروری و حیاتی است. انواع پانسمان، از جمله پانسمان هیدروژل، موجود هستند. مرور شواهد فعلی برای هدایت تصمیم‌گیری بالینی در مورد انتخاب پانسمان برای درمان ناحیه اهداکننده پیوندهای پوستی با ضخامت نسبی لازم است.
ارزیابی تاثیرات پانسمان‌های هیدروژل بر زخم‌های ناحیه اهداکننده پس از پیوندهای پوستی با ضخامت نسبی برای بهبود زخم.
در جولای 2022، پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم‌ها در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و CINAHL EBSCO Plus را جست‌وجو کردیم. هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی را برای یافتن مطالعات در حال انجام و منتشر نشده جست‌وجو کرده، و فهرست منابع مطالعات وارد شده مرتبط، هم‌چنین مرورها، متاآنالیزها و گزارش‌های تکنولوژی سلامت را برای شناسایی مطالعات بیشتر بررسی کردیم. هیچ محدودیتی از نظر زبان نگارش مقاله، تاریخ انتشار، یا محیط انجام مطالعه وجود نداشت.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که پانسمان‌های هیدروژل را با انواع دیگر پانسمان، درمان‌های موضعی یا عدم پانسمان، یا با انواع مختلف پانسمان‌های هیدروژل در مدیریت زخم‌های ناحیه اهداکننده، صرف نظر از زبان و وضعیت انتشار، مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم استخراج داده‌ها، ارزیابی خطر سوگیری (bias) را با استفاده از ابزار خطر سوگیری کاکرین، RoB 1، و ارزیابی کیفیت را بر اساس روش‌شناسی (methodology) رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) انجام دادند.
دو مطالعه (162 شرکت‌کننده) را در این مرور لحاظ کردیم. یک مطالعه با سه بازو و 101 شرکت‌کننده (به مدت 15 ماه) در یک بیمارستان کودکان انجام شد و پانسمان‌های هیدروژل را به شکل سوربکت (Sorbact) با آلژیزیت (Algisite)، یک پانسمان آلژینات و Cuticerin، یک گاز صاف استات آغشته به پماد ضد آب مقایسه کرد. مطالعه دیگری با دو بازو و 61 شرکت‌کننده (به مدت 19 ماه) در سه بخش جراحی انجام شد و یک پانسمان هیدروژل حاوی اکتنیدین (octenidine) را با یک پانسمان هیدروژل غیر ضد میکروبی یکسان مقایسه کرد. هیچ مطالعه‌ای را شناسایی نکردیم که پانسمان‌های هیدروژل را با درمان دیگری مانند یک عامل موضعی (یک عامل موضعی عبارت است از کرم، پماد یا محلولی که به صورت مستقیم روی زخم مالیده می‌شود)، یا عدم استفاده از پانسمان یا ترکیبی را از پانسمان‌های هیدروژل و درمان دیگر در برابر درمان دیگر به تنهایی مقایسه کرده باشد. هر دو مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)، و مطالعه دوم نیز در معرض خطر نامشخص سوگیری انتخاب (selection bias) قرار داشت.
پانسمان‌های هیدروژل آمورف (amorphous) در برابر انواع دیگر پانسمان‌ها
پانسمان‌های هیدروژل آمورف ممکن است زمان سپری شده تا بهبود زخم را در مقایسه با آلژینات (تفاوت میانگین (MD): 1.67 روز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 2.78؛ 1 مطالعه، 69 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) یا پانسمان Cuticerin (MD؛ 1.67 روز؛ 95% CI؛ 0.55 تا 2.79؛ 1 مطالعه، 68 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) افزایش دهند. تاثیر پانسمان‌های هیدروژل آمورف در مقایسه با انواع دیگر پانسمان‌ها برای تسکین درد در ناحیه اهداکننده و عوارض زخم، از جمله اسکار و خارش، نامطمئن است (شواهد با قطعیت بسیار پائین). هیچ عارضه جانبی در هیچ یک از این گروه‌ها گزارش نشد. این مطالعه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یا عفونت زخم را گزارش نکرد.
پانسمان هیدروژل بر پایه اکتنیدین در برابر پانسمان هیدروژل بدون اکتنیدین
تاثیر پانسمان‌های هیدروژل بر پایه اکتنیدین (octenidine) در برابر پانسمان‌های هیدروژل بدون اکتنیدین بر زمان سپری شده تا بهبود زخم (MD: 0.40؛ 95% CI؛ 0.28 تا 0.52؛ 1 مطالعه، 41 شرکت‌کننده) و عفونت زخم نامطمئن است، زیرا سطح قطعیت شواهد بسیار پائین است. قطعیت شواهد برای عوارض جانبی نیز بسیار پائین است، دو شرکت‌کننده در گروه مداخله و یک شرکت‌کننده در گروه مقایسه، دچار عوارض جانبی شدند (خطر نسبی (RR): 0.58؛ 95% CI؛ 0.06 تا 5.89؛ 1 مطالعه، 41 شرکت‌کننده). این مطالعه درد ناحیه اهداکننده، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، یا عوارض زخم را گزارش نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.