پیامهای کلیدی
-
به دلیل فقدان شواهد قوی، تاثیرات ملاتونین (melatonin) بر کیفیت زندگی و کیفیت خواب در افراد تحت درمان سرطان مشخص نیست.
-
ملاتونین ممکن است خطر بروز عوارض جانبی را افزایش ندهد، اما شواهد موجود بهاندازه کافی قوی نیستند که بتوانیم در این مورد مطمئن باشیم.
-
برای ارائه تخمینهای بهتر از مزایا و خطرات مصرف ملاتونین، به انجام مطالعاتی با طراحی خوب و استفاده از ملاتونین در یک دوره زمانی حداکثر سه ماه نیاز است.
ملاتونین چیست؟
ملاتونین هورمونی است که در بدن تولید میشود تا چرخه خواب و بیداری روزانه را تنظیم کند. پیشنهاد شده که ملاتونین ممکن است کیفیت خواب و کیفیت زندگی را بهبود بخشد، مواردی که در درمان سرطان بسیار مهم هستند. علاوهبر این، تحقیقاتی وجود دارد که نشان میدهد ملاتونین در برابر تومورهای تو-پُر (solid) موثر بوده و ممکن است برای درمان سرطان اثربخش باشد.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما خواستیم دریابیم که آیا میتوان از ملاتونین در درمان سرطان، بهویژه برای حفظ کیفیت زندگی و کیفیت خواب بیماران سرطانی، استفاده کرد یا خیر. ما همچنین خواستیم بدانیم که ملاتونین باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته («عوارض جانبی») میشود یا خیر.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که ملاتونین مورد استفاده را همراه با دیگر درمانهای استاندارد سرطان در مقایسه با درمانهای استاندارد سرطان که بهتنهایی یا با دارونما (placebo) (درمان ساختگی) استفاده شدند، بررسی کردند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 30 مطالعه را یافتیم که شامل 5093 بیمار سرطانی، اعم از زن و مرد، مبتلا به هر نوع سرطانی بودند. مطالعات در 10 کشور در سراسر جهان صورت گرفتند.
ما بر تاثیرات ملاتونین در یک دوره سه ماهه تمرکز کردیم. مشخص نیست که ملاتونین در مقایسه با دارونما بههمراه درمانهای استاندارد سرطان، تاثیری بر کیفیت زندگی و خواب دارد یا خیر. ملاتونین ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر عوارض جانبی بالقوه مانند سردرد، خستگی و حالت تهوع داشته باشد، اما در مورد این نتایج مطمئن نیستیم. هیچ نتیجهای برای سرگیجه یافت نشد.
ما هیچ مطالعهای را پیدا نکردیم که به ما در پاسخ به سوالاتمان در مورد کیفیت زندگی و کیفیت خواب هنگام استفاده از ملاتونین همراه با درمانهای استاندارد سرطان در مقایسه با درمان استاندارد بهتنهایی، کمک کند. بااینحال، این مطالعات عوارض جانبی بالقوهای را که ممکن است مربوط به ملاتونین باشد، ارزیابی کرده و دریافتند که ملاتونین احتمالا خطر خستگی (کوفتگی) را کاهش داده، و ممکن است خطر احساس بیماری (حالت تهوع) را نیز کم کند. مشخص نیست که ملاتونین تاثیری بر سردرد داشته باشد. هیچ نتیجهای برای سرگیجه یافت نشد.
وقتی ملاتونین بهصورت موضعی استفاده میشود، مانند کرمی که روی پوست قرار میگیرد یا در دهانشویه، مشخص نیست که بر کیفیت زندگی تاثیری بگذارد. ما هیچ مطالعهای را پیدا نکردیم که به ما در پاسخ به سوالاتمان در مورد کیفیت خواب کمک کند. هیچ دادهای در مورد عوارض جانبی مانند سردرد، خستگی، حالت تهوع و سرگیجه در دسترس نیست، زیرا در صورت استفاده موضعی ملاتونین، این موارد اهمیتی ندارند. مشخص نیست که ملاتونین هنگام استفاده موضعی، عوارض جانبی دیگری را ایجاد میکند.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
ما به شواهد اطمینان نداریم، زیرا ممکن است افرادی که در این مطالعات شرکت کردند، از درمانهای دریافتی آگاه بوده باشند. شواهد مربوط به برخی از مزایا و خطرات مورد نظر، همه انواع سرطان را پوشش نمیدهد، یا فقط بر اساس چند مورد اندک است.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا سپتامبر 2024 بهروز است.
شواهد موجود از قطعیت بسیار پائینی برخوردارند، بنابراین قادر به نتیجهگیری در مورد تاثیرات ملاتونین بر کیفیت زندگی و خواب طی سه ماه در افراد تحت درمان سرطان، نیستیم. ممکن است تفاوتی در عوارض جانبی میان ملاتونین بههمراه درمان استاندارد و دارونما بههمراه درمان استاندارد وجود نداشته باشد، اما شواهد بسیار نامطمئن است. دادهها برای برخی از پیامدها، مانند سرگیجه، وجود نداشتند. ملاتونین مورد استفاده در کنار درمان استاندارد، در مقایسه با درمان استاندارد بهتنهایی، احتمالا خطر خستگی را کاهش میدهد و ممکن است تهوع را نیز کم کند. از آنجاییکه پایه شواهد مربوط به ملاتونین در افراد مبتلا به سرطان به دلیل کافی نبودن دادهها و خطر سوگیری در طراحی مطالعه محدود است، در حال حاضر نمیتوان به راحتی در مورد استفاده یا عدم استفاده از ملاتونین بهعنوان یک درمان کمکی در درمان سرطان تصمیم گرفت.
ارزیابی فواید و مضرات ملاتونین برای حفظ کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و خواب در بیماران سرطانی.
برای شناسایی مطالعات واجد شرایط، از CENTRAL؛ MEDLINE؛ 10 بانک اطلاعاتی دیگر، و چهار پایگاه ثبت کارآزمایی، همراه با بررسی منابع، جستوجو در استنادها، و تماس با نویسندگان مطالعه، استفاده کردیم. تاریخ آخرین جستوجو، 10 سپتامبر 2024 بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.