سوال مطالعه مروری: آیا تغذیه نوزادان نارس (نوزادانی که زود متولد می‌شوند) با شیر غنی‌شده مادر با پروتئین و کالری اضافی («غنی شده»)، باعث رشد و تکامل بهتر آنها می‌شود؟
پیشینه: شیر مادر ممکن است به‌تنهایی برای حمایت از رشد و تکامل مطلوب نوزادان نارس کافی نباشد. مواد مغذی اضافی، مانند پروتئین و انرژی (کالری) به دست آمده از کربوهیدرات‌ها یا چربی، می‌تواند به شیر مادر اضافه شود تا آن را 10% تا 20% غنی‌تر شود. این مواد مغذی اضافی «تقویت کننده» نامیده می‌شوند. تغذیه نوزادان نارس، خصوصا شیرخواران بسیار زودرس (تولد قبل از 32 هفته)، با شیر غنی شده مادر ممکن است به این معنی باشد که آنها مواد مغذی بیشتری مصرف می‌کنند، سریعتر رشد می‌کنند و به تکامل بهتری دست پیدا می‌کنند.
ویژگی‌های مطالعه: ما 18 کارآزمایی را وارد کردیم؛ بیشتر آنها کوچک بودند (شامل 1456 نوزاد در کل) و ضعف‌هایی در طراحی داشتند كه ممكن است یافته‌های آنها را دچار سوگیری (bias) كنند. این جست‌وجو تا تاریخ سپتامبر 2019 به‌روز است.
نتایج کلیدی: نوزادان نارس که از شیر غنی شده مادر تغذیه شدند، در زمان بستری در بیمارستان، وزن و طول قد و دور سر آنها کمی سریعتر رشد کرد و افزایش یافت. کارآزمایی‌هایی را كه وارد کردیم، اطلاعات زیادی را در مورد تاثیرات احتمالی شیر غنی شده مادر بر رشدونمو و تکامل بعدی در زندگی کودک گزارش نداد. داده‌های موجود، تأثیر تغذیه با شیر غنی شده مادر را بر پیامدهای کودک، زمانی که بزرگتر می‌شود، نشان نمی‌دهد. کارآزمایی‌های وارد شده، شواهد ثابت و نامتناقضی را در مورد دیگر مزایا و مضرات بالقوه شیر غنی شده مادر، از جمله اثرات آن را بر تغذیه یا مشکلات گوارشی، فراهم نکردند.
نتیجه‌گیری: داده‌های کارآزمایی نشان می‌دهد که غنی سازی با چند ماده مغذی باعث افزایش نرخ رشد نوزادان نارس در طول نخستین بستری در بیمارستان می‌شود اما شواهد کافی را برای نشان دادن هرگونه تأثیر بر رشدونمو طولانی‌مدت ارائه نمی‌دهد. برای کشف اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع، باید کارآزمایی‌های جدیدی انجام شوند.
قطعیت شواهد: ما شواهد مربوط به اثرات را بر رشد، به صورت «قطعیت پائین یا متوسط» ارزیابی کردیم، زیرا کارآزمایی‌های وارد شده کوچک بودند، ضعف روش‌شناسی داشتند و یافته‌های گزارش شده با یکدیگر مغایرت داشتند. این بدان معناست که تحقیقات بیشتر به احتمال زیاد تاثیر مهمی بر برآوردهای تاثیر درمان و بر اعتماد ما به یافته‌های مطالعه خواهد داشت.
تغذیه نوزادان نارس با شیر غنی شده مادر با چند ماده مغذی، در مقایسه با شیر غنی نشده مادر، با افزایش متوسط نرخ رشد در بیمارستان همراه است. شواهد برای نشان دادن اینکه غنی سازی با چند ماده مغذی تاثیری بر رشد یا تکامل عصبی طولانی‌مدت دارد یا خیر، کافی نیست.
نوزادان نارس که از شیر مادر تغذیه می‌شوند، می‌توانند کمبودهای مواد مغذی داشته باشند که منجر به محدود شدن رشد خارج از رحم می‌شود. تغذیه نوزادان نارس با شیر غنی شده مادر با چند ماده مغذی می‌تواند میزان رشد و تجمع مواد مغذی را افزایش داده و پیامدهای تکامل سیستم عصبی را بهبود بخشد. با این حال، این نگرانی وجود دارد که غنی کننده‌هایی که چند ماده مغذی دارند، با عوارض جانبی مانند عدم تحمل غذایی و انتروکولیت نکروزان همراه هستند.
تعیین اینکه شیر غنی شده مادر با چند ماده مغذی، در مقایسه با شیر غنی نشده مادر، تاثیری بر پیامدهای مهم (از جمله سرعت رشد و تکامل سیستم عصبی) نوزادان نارس، بدون افزایش خطر عوارض جانبی (مانند عدم تحمل غذایی و انتروکولیت نکروزان)، دارد یا خیر.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 9؛ 2019)؛ MEDLINE via PubMed (1966 تا 26 سپتامبر 2019)؛ Embase (1980 تا 26 سپتامبر 2019)؛ و Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL؛ 1982 تا 26 سپتامبر 2019) را جست‌وجو کردیم. ما بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های بالینی، مجموعه مقالات کنفرانس، و فهرست منابع مقالات بازیابی شده را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده و کارآزمایی‌های شبه-تصادفی‌سازی شده جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی و کنترل شده که به مقایسه تغذیه شیرخواران نارس با شیر مادر غنی شده با چندین ماده مغذی (پروتئین و انرژی همراه با مواد معدنی، ویتامین‌ها یا دیگر مواد مغذی) در برابر شیر غنی نشده مادر (بدون پروتئین و انرژی اضافی) پرداختند.
ما از روش‌های استاندارد گروه نوزادان در کاکرین استفاده کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کردند، داده‌ها را استخراج و برآوردهای تاثیر را با استفاده از خطر نسبی (RR)، تفاوت خطر (risk difference) و تفاوت میانگین (MD) سنتز کردند. ما قطعیت بدنه شواهد را در سطح پیامد با استفاده از روش‌های «درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی» (GRADE) ارزیابی کردیم.
ما 18 کارآزمایی را شناسایی کردیم که در مجموع 1456 نوزاد نارس در آنها شرکت کردند. این کارآزمایی‌ها عموما کوچک و از نظر روش‌شناسی ضعیف بودند. متاآنالیزها، شواهدی را قطعیت پائین تا متوسط فراهم کردند که نشان می‌دهند غنی سازی شیر مادر با چند ماده مغذی باعث افزایش نرخ وزن‌گیری در بیمارستان (MD؛ 1.76 گرم/کیلوگرم/روز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.30 تا 2.22)، طول بدن (MD؛ 0.11 سانتی‌متر/هفته؛ 95% CI؛ 0.08 تا 0.15) یا دور سر (MD؛ 0.06 سانتی‌متر/هفته؛ 95% CI؛ 0.03 تا 0.08) میان نوزادان نارس می‌شود. داده‌های اندکی در رابطه با پیامدهای رشد و تکامل در دسترس هستند که فراتر را از دوره نوزادی ارزیابی کرده‌اند، و اینها اثرات غنی سازی با چند ماده مغذی را نشان نمی‌دهند. داده‌ها، مزایا یا مضرات دیگر را نشان نمی‌دهند و شواهدی را با قطعیت پائین فراهم می‌کنند که حاکی از تاثیرات غنی سازی با چند ماده مغذی بر خطر ابتلا به انتروکولیت نکروزان در نوزادان نارس است (RR معمول: 1.37؛ 95% CI؛ 0.72 تا 2.63؛ 13 مطالعه، 1110 نوزاد).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.