Przejdź do treści

Jakie są korzyści i zagrożenia związane z alternatywnymi modelami opieki nad osobami z bólem w dolnej części pleców?

Najważniejsze informacje

- Alternatywne modele opieki prawdopodobnie nie poprawiają znacząco jakości opieki nad osobami z bólem w dole pleców pod względem skierowań lub przeprowadzonych badań obrazowych kręgosłupa lędźwiowego, a także przepisywania lub stosowania opioidów.

- Alternatywne modele opieki nie mają istotnego wpływu na poziom bólu lub funkcje pleców.

- Mamy mniejszą pewność co do efektów operacji kręgosłupa lędźwiowego, hospitalizacji i zdarzeń niepożądanych (lub szkodliwych) łącznie.

Czym jest niespecyficzny ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i jak się go leczy?

Ból pleców w odcinku lędźwiowym (między dolną częścią żeber a górną częścią pośladków) jest często spotykanym problemem i może prowadzić do niesprawności. U większości osób nie jest możliwe zidentyfikowanie konkretnej przyczyny problemu.

Znaczna część opieki nad osobami z bólem pleców nie jest w pełni zgodna z wytycznymi opartymi na danych naukowych. Wówczas pacjenci mogą nie odnieść korzyści, a zasoby opieki zdrowotnej są marnowane. Alternatywne modele opieki zapewniają tę samą opiekę, ale zmieniają sposób jej świadczenia lub koordynacji z nadzieją na wzrost przestrzegania wytycznych opartych na danych naukowych i poprawę wyników zdrowotnych pacjentów. Przykłady obejmują telemedycynę w porównaniu z opieką osobistą lub opiekę świadczoną grupie w porównaniu z opieką indywidualną.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy zapewnienie tej samej opieki, ale w inny sposób, poprawia jakość opieki i wyniki zdrowotne pacjentów z niespecyficznym bólem w dolnej części pleców.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których analizowano alternatywne modele opieki w porównaniu z opieką standardową u osób z niespecyficznym bólem w dole pleców. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy zaufanie względem otrzymanych danych naukowych w oparciu o takie czynniki, jak metodyka badań i liczebność badanej grupy.

Czego się dowiedzieliśmy?

Uwzględniliśmy 57 badań (29 578 osób). Większość z nich dotyczyła podstawowej opieki zdrowotnej, praktyki ogólnej lub fizjoterapii w krajach o wysokim dochodzie.

Najważniejsze wyniki

W porównaniu ze standardową opieką, w alternatywnych modelach opieki, 19 osób mniej na 1000 zostało skierowanych na badania obrazowe kręgosłupa lędźwiowego (np. RTG, tomografię komputerową (TK), rezonans magnetyczny (RM)) lub było poddanych tym badaniom.

- 213 z 1000 osób zostało skierowanych na badania obrazowe kręgosłupa lędźwiowego w ramach alternatywnych modeli opieki.

- 232 z 1000 osób zostało skierowanych na badania obrazowe kręgosłupa lędźwiowego w ramach standardowego modelu opieki.

W porównaniu z opieką standardową, w alternatywnych modelach opieki 17 osób mniej otrzymało receptę na leki opioidowe (np. morfinę, kodeinę) lub stosowało je.

- 332 na 1000 osób otrzymało receptę/przyjmowało leki opioidowe w ramach alternatywnych modeli opieki.

- 349 na 1000 osób otrzymało receptę/przyjmowało leki opioidowe w ramach standardowej opieki.

W alternatywnym modelu opieki w porównaniu ze standardową opieką, 2 osoby więcej na 1000 zostało skierowanych na operację kręgosłupa lędźwiowego lub przeszło ją.

- 76 na 1000 osób zostało skierowanych do chirurga lub przeszło operację kręgosłupa lędźwiowego w ramach alternatywnych modeli opieki.

- 74 na 1000 osób zostało skierowanych do chirurga lub przeszło operację kręgosłupa lędźwiowego w ramach standardowej opieki.

W porównaniu z opieką standardową, w alternatywnych modelach opieki do szpitala przyjęto o 23 osoby mniej na 1000.

- 176 na 1000 osób zostało przyjętych do szpitala u których stosowano alternatywny model opieki.

- 199 na 1000 osób zostało przyjętych do szpitala u których stosowano opiekę standardową.

Ból był mierzony w skali od 0 do 10 punktów (niższe wyniki oznaczają mniejszy ból) i był o 0,24 punktu mniejszy w przypadku alternatywnych modeli opieki.

- Osoby korzystające z alternatywnych modeli opieki oceniły swój ból na 2,2 punktu.

- Osoby, które otrzymały standardową opiekę oceniły swój ból na 2,4 punktu.

Funkcjonowanie pleców było mierzone w skali od 0 do 24 punktów (niższy wynik oznacza mniejszą niepełnosprawność) i było o 0,7 punktu lepsze w przypadku alternatywnych modeli opieki w porównaniu ze standardową opieką.

- Osoby korzystające z alternatywnych modeli opieki oceniły swój ból na 5,7 punktu.

- Osoby korzystające ze standardowej opieki oceniły swój ból na 6,4 punktu.

W porównaniu z opieką standardową, 10 osób mniej na 1000 zgłosiło zdarzenia niepożądane w alternatywnych modelach opieki.

- 45 na 1000 osób zgłosiło zdarzenie niepożądane związane z alternatywnymi modelami opieki.

- 55 na 1000 osób zgłosiło zdarzenie niepożądane w przypadku standardowej opieki.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych?

W porównaniu ze standardową opieką, jesteśmy przekonani, że alternatywne modele opieki:

- nie mają istotnego wpływu na poziom bólu;

- nie mają istotnego wpływu na funkcje pleców;

Jesteśmy umiarkowanie pewni, że alternatywne modele opieki w porównaniu ze standardową opieką:

- nie mają istotnego wpływu na prawdopodobieństwo skierowania na badanie obrazowe kręgosłupa lędźwiowego lub poddania się temu badaniu;

- nie wpływają na prawdopodobieństwo przepisania lub stosowania leków opioidowych.

Nie mamy pewności, że w porównaniu ze standardową opieką alternatywne modele opieki:

- mogą zmienić prawdopodobieństwo skierowania do chirurga lub konieczność poddania się operacji kręgosłupa lędźwiowego;

- mogą zmienić prawdopodobieństwo przyjęcia do szpitala z powodu bólu pleców;

- mogą zmienić prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niepożądanego.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Dane są aktualne do czerwca 2024 r.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie: Magdalena Stankiewicz Redakcja: Małgorzata Maraj

Cytowanie
Docking S, Sridhar S, Haas R, Mao K, Ramsay H, Buchbinder R, O'Connor D. Models of care for managing non-specific low back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews 2025, Issue 3. Art. No.: CD015083. DOI: 10.1002/14651858.CD015083.pub2.

Używamy plików cookie

Używamy niezbędnych plików cookie, aby nasza strona mogła działać. Chcielibyśmy również ustawić opcjonalne pliki cookie do analizy, aby pomóc nam udoskonalić tę stronę. Nie będziemy ustawiać opcjonalnych plików cookie, chyba że je włączysz. Użycie tego narzędzia spowoduje ustawienie pliku cookie na Twoim urządzeniu, aby zapamiętać Twoje preferencje. W każdej chwili możesz zmienić swoje preferencje dotyczące plików cookie, klikając na link "Ustawienia plików cookie" znajdujący się w stopce każdej strony.
Bardziej szczegółowe informacje na temat używanych przez nas plików cookie można znaleźć na naszej stronieStrona plików cookies

Zaakceptuj wszystkie
Skonfiguruj