Przejdź do treści

Jakie są korzyści i zagrożenia związane z alternatywnymi modelami opieki nad osobami z bólem w dolnej części pleców?

Najważniejsze informacje

- Alternatywne modele opieki prawdopodobnie nie poprawiają znacząco jakości opieki nad osobami z bólem w dole pleców pod względem skierowań lub przeprowadzonych badań obrazowych kręgosłupa lędźwiowego, a także przepisywania lub stosowania opioidów.

- Alternatywne modele opieki nie mają istotnego wpływu na poziom bólu lub funkcje pleców.

- Mamy mniejszą pewność co do efektów operacji kręgosłupa lędźwiowego, hospitalizacji i zdarzeń niepożądanych (lub szkodliwych) łącznie.

Czym jest niespecyficzny ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i jak się go leczy?

Ból pleców w odcinku lędźwiowym (między dolną częścią żeber a górną częścią pośladków) jest często spotykanym problemem i może prowadzić do niesprawności. U większości osób nie jest możliwe zidentyfikowanie konkretnej przyczyny problemu.

Znaczna część opieki nad osobami z bólem pleców nie jest w pełni zgodna z wytycznymi opartymi na danych naukowych. Wówczas pacjenci mogą nie odnieść korzyści, a zasoby opieki zdrowotnej są marnowane. Alternatywne modele opieki zapewniają tę samą opiekę, ale zmieniają sposób jej świadczenia lub koordynacji z nadzieją na wzrost przestrzegania wytycznych opartych na danych naukowych i poprawę wyników zdrowotnych pacjentów. Przykłady obejmują telemedycynę w porównaniu z opieką osobistą lub opiekę świadczoną grupie w porównaniu z opieką indywidualną.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy zapewnienie tej samej opieki, ale w inny sposób, poprawia jakość opieki i wyniki zdrowotne pacjentów z niespecyficznym bólem w dolnej części pleców.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których analizowano alternatywne modele opieki w porównaniu z opieką standardową u osób z niespecyficznym bólem w dole pleców. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy zaufanie względem otrzymanych danych naukowych w oparciu o takie czynniki, jak metodyka badań i liczebność badanej grupy.

Czego się dowiedzieliśmy?

Uwzględniliśmy 57 badań (29 578 osób). Większość z nich dotyczyła podstawowej opieki zdrowotnej, praktyki ogólnej lub fizjoterapii w krajach o wysokim dochodzie.

Najważniejsze wyniki

W porównaniu ze standardową opieką, w alternatywnych modelach opieki, 19 osób mniej na 1000 zostało skierowanych na badania obrazowe kręgosłupa lędźwiowego (np. RTG, tomografię komputerową (TK), rezonans magnetyczny (RM)) lub było poddanych tym badaniom.

- 213 z 1000 osób zostało skierowanych na badania obrazowe kręgosłupa lędźwiowego w ramach alternatywnych modeli opieki.

- 232 z 1000 osób zostało skierowanych na badania obrazowe kręgosłupa lędźwiowego w ramach standardowego modelu opieki.

W porównaniu z opieką standardową, w alternatywnych modelach opieki 17 osób mniej otrzymało receptę na leki opioidowe (np. morfinę, kodeinę) lub stosowało je.

- 332 na 1000 osób otrzymało receptę/przyjmowało leki opioidowe w ramach alternatywnych modeli opieki.

- 349 na 1000 osób otrzymało receptę/przyjmowało leki opioidowe w ramach standardowej opieki.

W alternatywnym modelu opieki w porównaniu ze standardową opieką, 2 osoby więcej na 1000 zostało skierowanych na operację kręgosłupa lędźwiowego lub przeszło ją.

- 76 na 1000 osób zostało skierowanych do chirurga lub przeszło operację kręgosłupa lędźwiowego w ramach alternatywnych modeli opieki.

- 74 na 1000 osób zostało skierowanych do chirurga lub przeszło operację kręgosłupa lędźwiowego w ramach standardowej opieki.

W porównaniu z opieką standardową, w alternatywnych modelach opieki do szpitala przyjęto o 23 osoby mniej na 1000.

- 176 na 1000 osób zostało przyjętych do szpitala u których stosowano alternatywny model opieki.

- 199 na 1000 osób zostało przyjętych do szpitala u których stosowano opiekę standardową.

Ból był mierzony w skali od 0 do 10 punktów (niższe wyniki oznaczają mniejszy ból) i był o 0,24 punktu mniejszy w przypadku alternatywnych modeli opieki.

- Osoby korzystające z alternatywnych modeli opieki oceniły swój ból na 2,2 punktu.

- Osoby, które otrzymały standardową opiekę oceniły swój ból na 2,4 punktu.

Funkcjonowanie pleców było mierzone w skali od 0 do 24 punktów (niższy wynik oznacza mniejszą niepełnosprawność) i było o 0,7 punktu lepsze w przypadku alternatywnych modeli opieki w porównaniu ze standardową opieką.

- Osoby korzystające z alternatywnych modeli opieki oceniły swój ból na 5,7 punktu.

- Osoby korzystające ze standardowej opieki oceniły swój ból na 6,4 punktu.

W porównaniu z opieką standardową, 10 osób mniej na 1000 zgłosiło zdarzenia niepożądane w alternatywnych modelach opieki.

- 45 na 1000 osób zgłosiło zdarzenie niepożądane związane z alternatywnymi modelami opieki.

- 55 na 1000 osób zgłosiło zdarzenie niepożądane w przypadku standardowej opieki.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych?

W porównaniu ze standardową opieką, jesteśmy przekonani, że alternatywne modele opieki:

- nie mają istotnego wpływu na poziom bólu;

- nie mają istotnego wpływu na funkcje pleców;

Jesteśmy umiarkowanie pewni, że alternatywne modele opieki w porównaniu ze standardową opieką:

- nie mają istotnego wpływu na prawdopodobieństwo skierowania na badanie obrazowe kręgosłupa lędźwiowego lub poddania się temu badaniu;

- nie wpływają na prawdopodobieństwo przepisania lub stosowania leków opioidowych.

Nie mamy pewności, że w porównaniu ze standardową opieką alternatywne modele opieki:

- mogą zmienić prawdopodobieństwo skierowania do chirurga lub konieczność poddania się operacji kręgosłupa lędźwiowego;

- mogą zmienić prawdopodobieństwo przyjęcia do szpitala z powodu bólu pleców;

- mogą zmienić prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niepożądanego.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Dane są aktualne do czerwca 2024 r.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie: Magdalena Stankiewicz Redakcja: Małgorzata Maraj

Cytowanie
Docking S, Sridhar S, Haas R, Mao K, Ramsay H, Buchbinder R, O'Connor D. Models of care for managing non-specific low back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews 2025, Issue 3. Art. No.: CD015083. DOI: 10.1002/14651858.CD015083.pub2.