Dlaczego ten przegląd jest ważny?

Wiele dzieci i młodych ludzi cierpi z powodu lęku. Dzieci i młodzież z zaburzeniami lękowymi częściej mają problemy z zawieraniem przyjaźni, życiem rodzinnym i szkołą. Leczenie dzieci i młodzieży z zaburzeniami lękowymi może pomóc w zapobieganiu pojawiania się u nich problemów ze zdrowiem psychicznym lub nadużywaniem narkotyków i alkoholu w późniejszym życiu. Terapie oparte na rozmowie, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (ang. cognitive behavioural therapy, CBT) mogą pomóc dzieciom i młodzieży w przezwyciężeniu lęku poprzez zastosowanie nowych sposobów myślenia. Wielu rodziców i dzieci woli wypróbować terapię rozmową niż leki, takie jak antydepresanty.

Kto może być zainteresowany wynikami tego przeglądu?

Rodzice, dzieci i młodzież, osoby pracujące w szkolnictwie, specjaliści pracujący w służbie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz lekarze pierwszego kontaktu.

Na jakie pytania odpowiada ten przegląd?

Niniejszy przegląd jest aktualizacją wcześniejszego przeglądu Cochrane z 2005 roku, w którym wykazano, że CBT jest skuteczną metodą leczenia u dzieci i młodzieży z zaburzeniami lękowymi.

Aktualizacja ta ma na celu odpowiedzieć na następujące pytania:

• Czy CBT jest bardziej skuteczna niż niestosowanie leczenia (wpisanie na listę oczekujących na leczenie)?

• Czy CBT jest bardziej skuteczna niż inne „aktywne” terapie, takie jak poradniki przeznaczone dla dzieci i młodzieży?

• Czy CBT jest skuteczniejsza od leków?

• Czy CBT pomaga zredukować lęk u dzieci i młodzieży w dłuższej perspektywie czasu?

Jakie badania uwzględniono w przeglądzie?

Przeszukano bazy danych w celu znalezienia wysokiej jakości badań dotyczących CBT w leczeniu lęku u dzieci i młodzieży, opublikowanych między 1970 a lipcem 2012 roku. Do przeglądu włączono jedynie badania z randomizacją (RCT), które obejmowały dzieci i młodzież z jednoznacznym rozpoznaniem zaburzeń lękowych.

Przegląd obejmował 41 badań, w których udział wzięło łącznie 1806 osób. Autorzy przeglądu ocenili ogólną jakość badań jako umiarkowaną.

Jakich danych naukowych dostarcza nam ten przegląd?

CBT jest znacznie skuteczniejsza niż niestosowanie leczenia w zmniejszaniu objawów lęku u dzieci i młodzieży.

Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że jeden sposób prowadzenia CBT jest bardziej skuteczny niż inny (np. w grupie, indywidualnie, z rodzicami).

CBT nie jest bardziej skuteczna niż inne "aktywne terapie", takie jak poradniki.

Ze względu na małą liczbę badań autorzy przeglądu nie mogli porównać CBT z leczeniem farmakologicznym.

Tylko w 4 badaniach zwrócono uwagę na długoterminowe efekty CBT. Nie znaleziono jednoznacznych dowodów na utrzymującą się poprawę w zakresie objawów lęku u dzieci i młodzieży.

Jakie powinny być dalsze kroki?

Autorzy przeglądu zalecają, aby w przyszłych badaniach szczegółowo przeanalizować, co sprawia, że CBT najlepiej sprawdza się w przypadku dzieci i młodzieży, jak zapewnić CBT w najbardziej opłacalny sposób oraz jak dostosować CBT do różnych grup wiekowych.