Wprowadzenie

Padaczka to choroba, w której występują powtarzające się drgawki spowodowane przez nieprawidłowe wyładowania elektryczne zachodzące w mózgu. Większość drgawek można opanować za pomocą jednego lub więcej leków przeciwdrgawkowych. U chorych na padaczkę lekooporną można rozważyć stosowanie specjalnej diety (zwanej dietą ketogenną). Dieta ketogenna to dieta bogata w tłuszcze, a uboga w węglowodany.

Celem przeglądu była ocena wpływu stosowania diety ketogennej na kontrolę napadów padaczkowych oraz na zdolność uczenia się, pamięć oraz zachowanie. Oceniliśmy również skutki uboczne diety oraz liczbę uczestników, którzy zrezygnowali z udziału w badaniu, a także przyczyny tych rezygnacji.

Charakterystyka badań

W medycznych bazach danych przeprowadziliśmy wyszukiwanie badań z randomizacją, obejmujących dorosłych i dzieci chorych na padaczkę, w których porównywano dietę ketogenną z innym leczeniem. Odnaleźliśmy 13 badań, które obejmowały łącznie 932 uczestników. Badania trwały od 2 do 16 miesięcy.

Kluczowe wyniki

Stosowanie diety ketogennej wśród dzieci może wiązać się z trzykrotnie większą szansą niewystępowania drgawek i nawet sześciokrotnie większą szansą na zmniejszenie częstości napadów o ≥50%, w porównaniu z dziećmi, u których stosowano zwykłą dietę. Chociaż odsetek osób, w których nie występowały napady zgłaszany w większości badań był mały, w jednym badaniu ponad połowa dzieci, u których stosowano klasyczną dietę ketogenną okazała się być wolna od napadów drgawkowych. Odsetek ten zmniejszył się do zaledwie 15% dzieci wolnych od napadów drgawkowych, gdy zastosowano modyfikowaną dietę ketogenną Atkinsa. W innym badaniu wykazano, że znamienne zmniejszenie częstości napadów nastąpiło u 85% dzieci, u których stosowano klasyczną dietę ketogenną, w porównaniu z ok. 50% dzieci, które otrzymywały modyfikowaną dietę Atkinsa. W kolejnym badaniu wykazano podobny wpływ na kontrolę napadów przy modyfikowanej diecie Atkinsa, która była lepiej tolerowana przez pacjentów, jak i przy bardziej restrykcyjnej diecie ketogennej. Jednak podkreślono, że potrzebne są dalsze badania.

Nie odnaleziono danych dotyczących niewystępowania napadów u dorosłych stosujących dietę ketogenną. Jednak u dorosłych stosujących tą dietę odnotowano nawet pięciokrotnie większe prawdopodobieństwo zmniejszenia częstości napadów o ≥50%.

We wszystkich badaniach opisywano odsetek rezygnacji z badania z powodu braku poprawy oraz ze względu na małą tolerancję diety. Dorośli stosujący dietę ketogenną mogą być do pięciu razy bardziej narażeni na przerwanie uczestnictwa w badaniu, w porównaniu z osobami stosującymi zwykłą dietę. Wśród dzieci odsetki osób rezygnujących z udziału w badaniu mogą być podobne w grupie leczonej dietą ketogenną i w grupie objętych standardową opieką medyczną.

W jednym z badań wykazano wpływ diety ketogennej na jakość życia, uczenie się, pamięć i zachowanie u dzieci. Nie wykazano natomiast różnicy w zakresie jakości życia wśród dzieci stosujących dietę ketogenną i tych, które otrzymały standardową opiekę medyczną. Postawiono hipotezę, że dzieci stosujące dietę ketogenną są bardziej aktywne, produktywne i mniej niespokojne. Niemniej jednak potrzebne są dalsze badania w tym zakresie.

Wiarygodność danych naukowych

W niniejszych badaniach wzięła udział niewielka liczba osób, a metodyka była niejasna. Jakość zebranych danych naukowych została oceniona jako niska do bardzo niskiej. Nie ma pewności co do opisanych wyników i zgodności z rzeczywistymi efektami stosowania diety ketogennej u chorych na padaczkę.

Dane naukowe są aktualne do kwietnia 2019 roku.