Jaki był cel tego przeglądu?

Celem niniejszego przeglądu Cochrane było ustalenie, czy stosowanie doustnych preparatów kwasu 5‐aminosalicylowego (5‐ASA; znanych również jako mesalazyna lub mesalamina) pomaga utrzymać remisję u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) i zapobiegać jego nawrotom. WZJG to choroba zapalna jelit, która prowadzi do długotrwałego stanu zapalnego jelita grubego. Do najczęstszych objawów choroby należą: biegunka i domieszka krwi w kale, ból brzucha i odbytu, utrata masy ciała, zmęczenie i gorączka. Autorzy przeglądu zebrali i przeanalizowali dostępne badania na ten temat, z których wybrali 44 najistotniejsze.

Jak bardzo aktualny jest ten przegląd?

Uwzględniono badania, które opublikowano do czerwca 2019 roku.

Co oceniano w niniejszym przeglądzie?

Badacze sprawdzali czy u chorych na WZJG stosowanie doustnych preparatów 5-ASA było skuteczniejsze niż placebo (lek pozorowany), inny preparat 5-ASA, sulfasalazyna, porównywano różne dawki doustnych preparatów 5-ASA, dawkowanie 1 x dziennie i dawkowanie standardowe. Wyniki obejmowały remisję kliniczną lub endoskopową (w której bezpośrednio do jelita wprowadza się długą, cienką rurkę), przestrzeganie schematu leczenia i skutki uboczne leków.

Jakie były główne wyniki niniejszego przeglądu?

Autorzy przeglądu znaleźli 44 istotne badania (obejmujące 9967 uczestników). W badaniach tych porównywano stosowanie doustnych preparatów 5-ASA z placebo, innym preparatem 5-ASA, sulfasalazyną, różne dawki doustnych preparatów 5-ASA oraz dawkowanie 1 x raz dziennie z dawkowaniem konwencjonalnym.

W 8 badaniach (obejmujących 1555 uczestników) porównywano skuteczność doustnych preparatów 5-ASA i placebo. Wykazano, że stosowanie 5-ASA było skuteczniejsze niż placebo w utrzymaniu remisji klinicznej lub endoskopowej (dane naukowe wysokiej wiarygodności). W 12 badaniach (1655 uczestników) porównywano skuteczność sulfasalazyny z 5-ASA. Stwierdzono, że sulfasalazyna jest nieco skuteczniejsza niż 5-ASA (dane naukowe wysokiej wiarygodności). W 10 badaniach (3910 uczestników) porównywano skuteczność dawkowania 1 x dziennie z dawkowaniem konwencjonalnym (2 x dziennie). Stwierdzono, że prawdopodobnie nie ma różnicy między grupami pod względem prawdopodobieństwa utrzymania remisji klinicznej lub endoskopowej (dane naukowe umiarkowanej wiarygodności). Przeprowadzono również dodatkową analizę dotyczącą przestrzegania zaleceń dotyczących przyjmowania leków w badaniu, w którym stosowano dawkowanie 1 x dziennie, w porównaniu z dawkowaniem konwencjonalnym. Stwierdzono, że prawdopodobnie nie ma różnicy pod względem przestrzegania zaleceń dotyczących przyjmowania leków między dwiema grupami stosującymi te dwa różne schematy dawkowania (dane naukowe umiarkowanej wiarygodności). W 6 badaniach (1781 uczestników) oceniano stosowanie 5-ASA doustnie (np. balsalazydu, preparatu Pentasa i olsalazyny), w porównaniu z innymi preparatami 5-ASA (np. preparatami Asacol i Salofalk). Stwierdzono, że prawdopodobnie nie było różnicy pod względem remisji klinicznej lub endoskopowej między grupami leczonymi różnymi preparatami 5-ASA (dane naukowe niskiej wiarygodności).

Prawdopodobnie nie ma dowodów (lub są nieliczne) na istnienie różnic w zakresie powszechnie zgłaszanych działań niepożądanych między 5-ASA i którymkolwiek z komparatorów. Najczęściej zgłaszane objawy niepożądane związane ze stosowaniem 5-ASA to: wzdęcie, ból brzucha, nudności, biegunka, ból głowy, niestrawność oraz zapalenie błony śluzowej nosa i gardła.