Pytanie badawcze

Czy joga poprawia funkcjonowanie dolnego odcinka pleców i łagodzi ból u osób z przewlekłym nieswoistym bólem krzyża?

Wprowadzenie

Ból krzyża jest częstym problemem zdrowotnym. U niektórych osób może trwać trzy miesiące lub jeśli trwa dłużej nazywany jest stanem przewlekłym. Niekiedy joga może być stosowana w leczeniu bólów krzyża.

Data wyszukiwania

Przeszukaliśmy medyczne bazy danych w celu odnalezienia badań porównujących jogę z jakimkolwiek leczeniem lub nieleczeniem u osób dorosłych (18 lat lub więcej). Włączyliśmy również badania w których uprawianie jogi łączono z innym leczeniem w porównaniu z samym leczeniem. Dane naukowe są aktualne do marca 2016 r.

Charakterystyka badania

Włączyliśmy 12 badań obejmujących łącznie 1080 uczestników. Siedem badań zostało przeprowadzonych w USA, trzy badania w Indiach oraz dwa badania w Wielkiej Brytanii. Wszystkie badania oceniały zmiany w funkcjonowaniu związane z dolnym odcinkiem pleców lub zmiany w odczuwaniu bólu. W kilku badaniach podano informacje na temat jakości życia lub depresji, jedynie w połowie badań podało jakiekolwiek informacje na temat efektów ubocznych.

Źródła finansowania badań

W trzech badaniach nie podano źródła finansowania. Jedno badanie nie było finansowane przez żadną instytucję; jedno zostało sfinansowane przez podmiot zajmujący się jogą; a siedem badań zostało sfinansowanych ze źródeł rządowych, przez uczelnie lub organizacje dobroczynne.

Główne wyniki

W siedmiu badaniach porównywano jogę z niepodejmowaniem ćwiczeń, w szczególności: z nieleczeniem, ćwiczeniami jogi z opóźnieniem lub edukacją (np. broszury lub poradniki). W trzech badaniach porównywano jogę z ćwiczeniami na dolną część pleców lub podobnymi programami ćwiczeniowymi. W dwóch badaniach porównywano trzy grupy leczenia, które obejmowały jogę, nie wykonywanie ćwiczeń lub ćwiczenia na dolną część pleców. W jednym badaniu porównywano jogę w połączeniu z ćwiczeniami na dolną część pleców z samymi ćwiczeniami na dolną część pleców.

Dane o niskiej pewności (co do wiarygodności obserwowanego efektu - przyp. tłum.) dotyczące stosowania jogi w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń wskazywały, że joga prawdopodobnie jest lepsza w poprawie funkcjonowania dolnego odcinka pleców w okresie trzech miesięcy. Dane o umiarkowanej pewności wskazują, że joga jest prawdopodobnie lepsza w okresie sześciu miesięcy, a dane o niskiej pewności wskazują, że joga jest prawdopodobnie nieznacznie lepsza w okresie 12 miesięcy. Dane naukowe dotyczące łagodzenia bólu w okresie trzech, sześciu i 12 miesięcy były od bardzo niskiej do umiarkowanej pewności, jednakże obserwowane efekty nie były istotne klinicznie.

Dla porównania joga vs ćwiczenia na dolną część pleców, odnaleziono dane o bardzo niskiej pewności (co do wiarygodności obserwowanego efektu - przyp. tłum.), wskazujące na niewielką różnicę lub jej brak pomiędzy ćwiczeniami jogi a innymi niż joga ćwiczeniami w odniesieniu do poprawy funkcjonowania dolnego odcinka pleców w okresie trzech i sześciu miesięcy, natomiast nie było danych dla okresu 12 miesięcy. Podano dane o bardzo niskiej pewności, dotyczące łagodzenia bólu w okresie siedmiu miesięcy, natomiast nie było informacji o łagodzeniu bólu w okresie trzech lub 12 miesięcy. Odnaleziono dane o bardzo niskiej pewności, pochodzące z jednego badania (24 uczestników), w którym porównywano łączenie ćwiczeń jogi i ćwiczeń na dolną część pleców z samymi ćwiczeniami na dolną część pleców, zatem nie ma pewności czy poszerzenie ćwiczeń na dolną część pleców o jogę jest lepsze niż same ćwiczenia w poprawie funkcjonowania dolnej części pleców lub łagodzenia bólu w okresie 10 tygodni. Nie oceniano funkcjonowania dolnego odcinka pleców oraz bólu po upływie 10 tygodni.

Najczęściej podawanym w badaniach negatywnym skutkiem było zwiększenie bólu pleców. Dane o umiarkowanej pewności wskazują, że ryzyko negatywnych skutków jest większe w przypadku uprawiania jogi w porównaniu do niewykonywania ćwiczeń, a dane o niskiej pewności wskazują, że ryzyko negatywnych skutków jest podobne w przypadku jogi i ćwiczeń na dolny odcinek pleców. Joga nie wiązała się z ryzykiem wystąpienia poważnych działań niepożądanych.

Niewiele było informacji na temat poprawy klinicznej, jakości życia i depresji oraz nie było danych naukowych dotyczących niezdolności do pracy.

Pewność oszacowania danych naukowych

Uczestnicy we wszystkich badaniach wiedzieli czy uczestniczą w zajęciach jogi czy nie, ta świadomość mogła wpływać na: zgłaszanie zmian w funkcjonowaniu, odczuwanie bólu bądź inne pomiary. Ponadto niektóre badania były bardzo małe, odnaleziono jedynie kilka badań dla niektórych porównań oraz wyniki z badań w odniesieniu do niektórych porównań były niespójne. Tym samym, oceniliśmy, że pewność danych była „umiarkowana”, „niska” lub „bardzo niska”.