پیامهای کلیدی
-
خارج نکردن غدد لنفاوی لگن (که بخشی از سیستم ایمنی بدن و در قسمت تحتانی شکم هستند) در مقایسه با برداشتن تمام غدد لنفاوی لگن در زنانی که بیماری بهطور واضح گسترش نیافته است، احتمالا تاثیر منفی بر بقا (survival) ندارد و ممکن است خطر بازگشت بیماری را کاهش دهد.
-
خارج نکردن غدد لنفاوی لگن، یا برداشتن فقط اولین غدد لنفاوی تخلیهکننده (بهنام غدد لنفاوی نگهبان یا sentinels) در مقایسه با برداشتن تمام غدد لنفاوی لگنی یا غدد لنفاوی لگنی/پارا-آئورت (که در قسمت بالاتر شکم قرار دارند)، احتمالا خطر ابتلا به تورم را در پاها پساز جراحی به میزان زیادی کاهش میدهد.
سرطان آندومتر چیست و چگونه درمان میشود؟
سرطان آندومتر (endometrial cancer) بر پوشش داخلی رحم (uterus) که به آندومتر شناخته میشود، تاثیر میگذارد. این سرطان ششمین سرطان شایع در زنان در سراسر جهان است. در سال 2022، تعداد 420,242 مورد سرطان رحم، و 97,704 مورد مرگ ناشی از آن در سراسر جهان گزارش شد.
بیشتر زنان مبتلا به سرطان آندومتر در زمان تشخیص، بیماری را در مراحل اولیه (فقط در رحم) نشان میدهند. درمان شامل هیسترکتومی (hysterectomy) (برداشتن رحم و گردن رحم از طریق جراحی) و خارج کردن لولههای فالوپ (که تخمک را از تخمدانها به رحم منتقل میکنند) و تخمدانها (که تخمک تولید میکنند) است. خارج کردن غدد لنفاوی (لنفادنکتومی) در لگن (پائین شکم) یا نواحی پارا-آئورت (ناحیه اطراف عروق خونی اصلی در بالای شکم) (یا هر دو) انجام میشود تا مشخص شود که برای کاهش خطر عود، درمان بیشتر با داروهای ضدسرطان (شیمیدرمانی) یا اشعه ایکس با دوز بالا (رادیوتراپی) مورد نیاز است یا خیر.
چرا این موضوع برای زنان مبتلا به سرطان آندومتر مهم است؟
میزان درگیری غدد لنفاوی در مراحل اولیه بیماری کم است و میتوان با بررسی رحم زیر میکروسکوپ و انجام آزمایشهای بیشتر پساز هیسترکتومی، آن را پیشبینی کرد. انجام لنفادنکتومی خطر ابتلا به ادم لنفاوی (lymphoedema) (تورم در قسمتهایی از پائین بدن) طولانیمدت را به همراه دارد. انجام تکنیکهای جدید برای تشخیص و برداشتن اولین غدد لنفاوی تخلیهکننده از هر طرف رحم (بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان) میتوانند جایگزین لنفادنکتومی در تشخیص دقیق غدد درگیر شوند، اما ما نمیدانیم که بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان برای زنان مفید است یا خیر، با وجود اینکه بهطور گستردهای استفاده میشوند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که خارج کردن تمام غدد لنفاوی لگنی، فقط غدد لنفاوی نگهبان یا هیچ غدد لنفاوی ظاهرا طبیعی از نواحی لگن/پارا-آئورت برای زنانی که احتمالا مبتلا به سرطان آندومتر در مراحل اولیه هستند، مفید است و عوارض جانبی از آنها وجود دارد یا خیر.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که خارج کردن تمام غدد لنفاوی لگنی، فقط غدد لنفاوی نگهبان یا هیچ غدد لنفاوی ظاهرا طبیعی را از نواحی لگن/پارا-آئورت در زنان مبتلا به سرطان آندومتر در مراحل اولیه احتمالی مقایسه کردند. نتایج این مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده، و میزان اطمینان خود را نسبت به این شواهد، براساس عواملی مانند روشهای انجام و تعداد زنان واردشده در مطالعات، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما پنج مطالعه (یکی در حال انجام است) را با 2074 زن مبتلا به سرطان آندومتر یافتیم که در بریتانیا، آفریقای جنوبی، لهستان، نیوزیلند، شیلی، ایتالیا، مصر و برزیل انجام شده، و بین سالهای 2008 و 2023 منتشر شدند.
لنفادنکتومی لگنی در مقایسه با انجام ندادن لنفادنکتومی
-
زنانی که لنفادنکتومی انجام ندادند، احتمالا حداقل تا سه سال زنده ماندند (146/1000 مورد مرگومیر با لنفادنکتومی لگنی در مقایسه با 126/1000 مورد مرگومیر با انجام ندادن لنفادنکتومی).
-
زنانی که لنفادنکتومی انجام ندادند، تا سه سال احتمال کمتری برای عود بیماری داشتند (205/1000 زن با لنفادنکتومی لگنی در مقایسه با 164/1000 زن بدون لنفادنکتومی).
-
زنانی که لنفادنکتومی انجام ندادند، ممکن است عوارض کمتری ناشی از آسیب جراحی داشته (38/1000 زن با لنفادنکتومی لگنی در مقایسه با 26/1000 زن بدون لنفادنکتومی) و احتمالا عوارض کمتری ناشی از جراحی داشتند (مثلا عفونت/لختهشدن خون؛ 13/1000 زن با لنفادنکتومی لگنی در مقایسه با 4/1000 زن بدون لنفادنکتومی).
-
زنانی که لنفادنکتومی انجام ندادند، احتمالا تا سه سال با میزان بسیار کمتری از ابتلا به ادم لنفاوی مواجه خواهند شد (61/1000 زن با لنفادنکتومی لگنی در مقایسه با 7/1000 زن بدون لنفادنکتومی) و احتمالا تجمع لنفاوی کمتری دارند (کیست؛ 14/1000 زن با لنفادنکتومی لگنی در مقایسه با 3/1000 زن بدون لنفادنکتومی).
بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان در مقایسه با لنفادنکتومی لگنی/پارا-آئورت
-
دادههای اولیه از یک مطالعه در مورد مرگومیر، عوارض جراحی و کیفیت زندگی بسیار نامطمئن هستند.
-
بیوپسی غده لنفاوی نگهبان احتمالا میزان ادم لنفاوی را کاهش میدهد (92/1000 زن با بیوپسی غده لنفاوی نگهبان در مقایسه با 306/1000 زن با لنفادنکتومی لگنی/پارا-آئورت).
انجام ندادن لنفادنکتومی در مقایسه با لنفادنکتومی لگنی/پارا-آئورت
-
ما در مورد مرگومیر، عوارض جراحی و کیفیت زندگی بسیار نامطمئن هستیم.
-
لنفادنکتومی لگن/پارا-آئورت ممکن است ادم لنفاوی را به میزان زیادی افزایش دهد (18/1000 زن بدون لنفادنکتومی در مقایسه با 250/1000 زن با لنفادنکتومی لگن/پارا-آئورت).
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
برخیاز مطالعات پیشاز طبقهبندی مدرن تومورهای آندومتر منتشر شدند، و اکنون به تعداد بیشتری از این زنان، حتی بدون تائید درگیری غدد لنفاوی، شیمیدرمانی/پرتودرمانی پیشنهاد میشود. این مسئله ممکن است بر نتایج تاثیر گذاشته باشد.
ما امیدوار بودیم که اثربخشی این درمانها را رتبهبندی کنیم، اما مطالعات یا نتایج کافی برای انجام این کار وجود نداشتند. در انتظار انتشار دادههای بیشتر از 10 مطالعه در حال انجام هستیم.
شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا 22 مارچ 2024 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
اهداف
ارزیابی مزایا و خطرات لنفادنکتومی و بیوپسی غده لنفاوی نگهبان برای مدیریت بالینی سرطان آندومتر، با کمک مقایسههای مختلف پایاپای (head-to-head) در یک متاآنالیز شبکه (network meta-analysis) که امکان رتبهبندی استراتژیهای درمانی را فراهم میکند.
روشهای جستوجو
CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ ClinicalTrials.gov، و WHO ICTRP را تا 22 مارچ 2024 جستوجو کردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
دادهها نشان میدهند که از نظر مرحلهبندی جراحی برای زنان مبتلا به سرطان آندومتر احتمالی، «کمتر، احتمالا بهتر است (less is probably more)» زیرا از نظر پیامدهای مهم، با قطعیت کلی متوسط، انجام ندادن لنفادنکتومی بر لنفادنکتومی لگنی ارجحیت دارد. نتایج اولیه برای بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان در مقایسه با لنفادنکتومی لگنی/پارا-آئورت، جهت تاثیر مشابهی دارند، اما شواهد بسیار نامطمئن است. در انتظار انتشار دادههای حاصل از چندین مطالعه در حال انجام هستیم. بااینحال، با توجه به وزن شواهد که انجام ندادن لنفادنکتومی را بر لنفادنکتومی ترجیح میدهند، توانایی ما در تصمیمگیریهای درمانی ادجوانت براساس عوامل رحمی، و ظهور پروفایل مولکولی، ناامیدکننده است، زیرا فقط یک مطالعه انجام ندادن لنفادنکتومی را با بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان مقایسه کرد، که بهطور بالقوه بسیاری از زنان را در معرض خطر مداوم عواقب کوتاهمدت و طولانیمدت قابل توجه ناشی از لنفادنکتومی گسترده قرار میدهد.
حمایت مالی
این مرور کاکرین، منبع حمایت مالی اختصاصی نداشت.
ثبت
این مرور براساس یک پروتکل بهروزشده شامل روشهای متاآنالیز شبکه و ارزیابی جدید RoB 2 از یک مرور منتشرشده قبلی است.
پروتکل بهروزشده 2023 از طریق https://doi.org/10.1002/14651858.CD015786 در دسترس است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
