آیا بلوک صفحه عرضی شکمی (TAP) در درمان درد پساز جراحی در زنانی که تحت جراحی زنان (گاینکولوژی) با حداقل تهاجم قرار میگیرند، موثرتر از بیحسکنندههای موضعی یا عدم انجام بلوک است؟
پیامهای کلیدی
زنانی که تحت جراحی زنان با حداقل تهاجم (سوراخ کلید یا key-hole) قرار گرفته و برای کاهش میزان درد پساز جراحی، بلوک TAP دریافت میکنند، در مقایسه با افرادی که بلوک TAP دریافت نمیکنند، بعید است که تفاوت زیادی در درد یا نیاز به داروهای مسکّن قوی داشته باشند.
بلوک TAP چیست؟
بلوک TAP با تزریق داروی بیحسکننده از طریق پوست و به فضای میان عضلات سطحی و عمقی شکم، اعصاب شکم را بیحس میکند.
چرا این موضوع برای زنانی که تحت جراحی زنان با حداقل تهاجم قرار میگیرند، مهم است؟
کنترل درد پساز جراحی برای بهبودی و نقاهت موفقیتآمیز، مهم است. درد کنترلشده منجر به کوتاهتر شدن طول مدت بستری در بیمارستان، کاهش زمان غیبت از محل کار، و کاهش احتمال درد مزمن میشود. بسیاری از زنانی که تحت جراحی قرار میگیرند، درست در کنار برشهای خود، تزریق داروی بیحسی دریافت میکنند. بااینحال، این نوع داروی بیحسی به سرعت تاثیر خود را از دست میدهد. تزریق همان داروی بیحسکننده به عمق بیشتر، در عضلات دیواره شکم، باعث میشود که بیشتر پخش شده و ممکن است سرعت از بین رفتن تاثیر آن را کاهش دهد.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم زنانی که بلوک TAP داشتند نسبت به زنانی که تزریقی دریافت نکردند، داروی بیحسی در محل برش تزریق شد، یا بلوک ساختگی دریافت کردند، یک روز پساز جراحی درد کمتری داشتند و از داروی مسکّن کمتری استفاده کردند یا خیر. ما خواستیم بدانیم زنانی که بلوک TAP داشتند، در نتیجه این بلوک، دچار عوارض جانبی جدی و مضری شدند یا خیر. در نهایت، ما خواستیم بدانیم زنانی که بلوک TAP داشتند، دچار عوارض جانبی بیشتری نسبت به مصرف داروهای مسکّن قوی، مانند حالت تهوع، استفراغ یا خوابآلودگی پساز جراحی شدند یا خیر.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که زنان دریافتکننده بلوک TAP با زنانی مقایسه شدند که بلوک نداشتند، داروی بیحسی در محل برش خود دریافت کردند، یا برای جراحی سوراخ کلید زنان، بلوک ساختگی گرفتند. مطالعات میبایست زنان را به صورت تصادفی انتخاب کرده باشند (زنان شانس برابری برای قرار گرفتن در همه گروهها داشتند).
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 21 مطالعه را با 1645 زن بزرگسال یافتیم که تحت جراحی زنان به روش سوراخ کلید قرار گرفتند. این مطالعات در 10 کشور مختلف، بین سالهای 2011 و 2023 انجام شدند.
ما نتایج را در سه مقایسه آنالیز کردیم: بلوک TAP در مقایسه با عدم انجام بلوک، بلوک TAP در مقایسه با تزریق داروی بیحسکننده در محل برش، یا بلوک TAP در مقایسه با بلوک ساختگی.
زنانی که تحت جراحی زنان به روش سوراخ کلید قرار گرفته و بلوک TAP را دریافت میکنند، نسبت به افرادی که در گروه تزریق بیحسی موضعی یا بلوک ساختگی قرار میگیرند، در روز پساز جراحی ممکن است درد کمتری داشته باشند.
زنانی که بلوک TAP را دریافت میکنند، در مقایسه با زنانی که بلوک را دریافت نکرده، داروهای بیحسکننده در محل برش گرفته یا بلوک ساختگی دریافت میکنند، ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در نیاز به داروهای مسکّن قوی داشته باشند.
هیچیک از مطالعات هیچگونه عوارض جانبی جدی مرتبط با بلوک TAP را گزارش نکردند.
زنانی که بلوک TAP را دریافت میکنند، در مقایسه با زنانی که بلوک را دریافت نکرده، در محل برشها داروی بیحسکننده دریافت کرده یا بلوک ساختگی دریافت میکنند، ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در حالت تهوع یا استفراغ داشته باشند.
ما مطمئن نیستیم که این نتایج از نظر بالینی معنادار هستند یا خیر.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
ما نسبتا مطمئن هستیم که زنان تحت بلوک TAP دچار درد کمتری نسبت به زنانی میشوند که بلوک ساختگی دریافت میکنند. ما مطمئن نیستیم که آنها دچار درد کمتری نسبت به کسانی میشوند که بلوک عصبی نداشته یا تزریق بیحسی موضعی دریافت میکنند. این امکان وجود دارد که برخی از زنان از نوع روش کنترل درد خود مطلع بودند، که این امر میتوانست بر نتایج تاثیر گذاشته باشد.
ما در مورد نتایج نیاز به داروهای مسکّن قوی مطمئن نیستیم، زیرا ممکن است برخی از زنان از نوع روش کنترل درد خود مطلع بودند، و به این دلیل که مطالعات بسیار کمی وجود داشتند که این پیامد را اندازهگیری کردند.
ما نسبتا مطمئن هستیم که بلوک TAP با عوارض جانبی جدی و مضری همراه نیست. ما اطمینان متوسط تا پائینی داریم که تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در بروز تهوع و استفراغ میان همه زنان، در همه گروهها وجود دارد. مطالعات بسیار کمی این پیامد را گزارش کردند، بنابراین نمیتوان از این نتایج مطمئن بود.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
این مرور تا 6 دسامبر 2024 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
اهداف
ارزیابی مزایا و خطرات بلوکهای صفحه عرضی شکمی تک-تزریقی (single-shot) برای پیشگیری از ایجاد درد پساز جراحی در زنان تحت جراحی لاپاروسکوپی و رباتیک گاینکولوژی، در مقایسه با عدم انجام بلوک، بلوک ساختگی، یا تزریق بیحسی موضعی.
روشهای جستوجو
ما تا 6 دسامبر 2024 در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و دو پایگاه ثبت کارآزمایی به جستوجو پرداخته و چکیده مقالات را بهصورت دستی جستوجو کردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
میان زنانی که تحت جراحی گاینکولوژی با حداقل تهاجم قرار گرفتند، هیچ تاثیر بالینی معنیداری را از بلوک TAP بر درد پساز جراحی یا مصرف اوپیوئید پیدا نکردیم. بااینحال، ممکن است کاهش اندکی در درد با استفاده از بلوکهای TAP در مقایسه با بیحسی موضعی یا بلوکهای ساختگی وجود داشته باشد. بلوک TAP احتمالا بیخطر است، زیرا هیچ عارضه جانبی بین 525 زنی که بلوک را دریافت کرده و دادههای بیخطر بودن (safety) آنها در دسترس بودند، مشاهده نشد. به دلیل وجود ناهمگونی (heterogeneity) در نتایج، خطر سوگیری در مطالعات، و فرضیات در نظر گرفتهشده برای سنتز هنگام ترکیب دادهها، شواهد محدود است.
حمایت مالی
این مرور منبع حمایت مالی اختصاصی نداشت.
ثبت
پروتکل (2022): DOI: 10.1002/14651858.CD015145.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
