پیام‌های کلیدی

• براساس نتایج یک کارآزمایی تصادفی‌سازی‌شده، ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در تولد زنده و بارداری ادامه‌دار میان برداشتن سپتوم (septum resection) (خارج کردن سپتوم از طریق جراحی) و مدیریت انتظار (expectant management) (تحت نظر داشتن و انتظار کشیدن (watch-and-wait)) وجود داشته باشد.

• ما به یافته‌های حاصل از مطالعات تصادفی‌سازی‌نشده اطمینان بسیار کمی داریم.

• برای افزایش اطمینان به نتایج، انجام مطالعات بیشتری با کیفیت بالا مورد نیاز است.

رحم سپتوم‌دار چیست؟

رحم سپتوم‌دار (septate uterus) نوعی ناهنجاری رحم است که از بدو تولد وجود دارد، و در آن رحم به دو حفره تقسیم می‌شود. زنانی که رحم سپتوم‌دار دارند در معرض خطر ناباروری، سقط مکرر، و زایمان زودرس قرار دارند. تصور می‌شود که انجام جراحی برای برداشتن سپتوم، این پیامدها را بهبود می‌بخشد، اما اثربخشی این روش مشخص نیست.

ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟

ما خواستیم بدانیم كه رزکسیون هیستروسکوپیک سپتوم (hysteroscopic septum resection) (برداشتن سپتوم با جراحی) شانس تولد زنده نوزاد را در زنان دارای رحم سپتوم‌دار بهبود می‌بخشد یا خیر، و اینکه مزایای آن از عوارض احتمالی این پروسیجر روش است یا خیر.

ما چه‌کاری را انجام دادیم؟

ما به تحقیقات انجام‌شده از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) نگاهی انداختیم، که مطالعاتی هستند که در آن‌ها افراد با استفاده از یک روش تصادفی به یکی از دو یا چند گروه درمانی اختصاص می‌یابند. این مطالعات، با کیفیت بالا در نظر گرفته می‌شوند. ما مطالعات تصادفی‌سازی‌نشده، به عنوان مثال مطالعاتی که پرونده‌های پزشکی را بررسی و آنالیز می‌کنند، را نیز بررسی کردیم. چنین مطالعاتی از نظر کیفیت بسیار پائین در نظر گرفته می‌شوند.

ما به چه نتایجی رسیدیم؟

ما یک RCT و 12 مطالعه تصادفی‌سازی‌نشده را پیدا کردیم، که از این تعداد، 10 مطالعه به بررسی و آنالیز پرونده‌های پزشکی پرداختند. تمام مطالعات، برداشتن سپتوم را با مدیریت انتظار مقایسه کردند. در این RCT، تعداد 39 زن تحت جراحی رزکسیون سپتوم قرار گرفته و 40 زن مدیریت انتظار دریافت کردند. در 12 مطالعه تصادفی‌سازی‌نشده، 1134 زن تحت جراحی رزکسیون سپتوم و 692 زن تحت مدیریت انتظار قرار گرفتند.

نتایج اصلی

• نتایج حاصل از RCT نشان می‌دهند که ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در تولد زنده میان برداشتن سپتوم و مدیریت انتظار وجود داشته باشد. براساس نتایج حاصل از مطالعات تصادفی‌سازی‌نشده، ما مطمئن نیستیم که برداشتن سپتوم می‌تواند نرخ تولد زنده را افزایش دهد یا خیر.

• این RCT یک مورد سوراخ شدن رحم (سوراخ یا پارگی در دیواره رحم) و یک مورد سپتوم باقی‌مانده (بخش باقی‌مانده سپتوم که حین جراحی برداشته نشده است) را گزارش کرد. از میان مطالعات تصادفی‌سازی‌نشده‌ای که عوارض جراحی را گزارش کردند، سه مورد هیچ عارضه‌ای را توصیف نکردند، و سه مورد عمدتا سوراخ شدن رحم، خون‌ریزی یا سپتوم باقی‌مانده را که نیاز به جراحی مجدد داشت، گزارش کردند. مطالعات باقی‌مانده گزارشی را در مورد عوارض ارائه ندادند.

• نتایج حاصل از RCT نشان می‌دهند که ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در بارداری ادامه‌دار میان برداشتن سپتوم و مدیریت انتظار وجود داشته باشد. براساس نتایج حاصل از مطالعات تصادفی‌سازی‌نشده، ما مطمئن نیستیم که برداشتن سپتوم بر بارداری ادامه‌دار تاثیر می‌گذارد یا خیر.

• نتایج حاصل از RCT نشان می‌دهند که ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در بارداری بالینی (که در آن علائم جنین قابل مشاهده یا شنیدن است) میان برداشتن سپتوم و مدیریت انتظار وجود داشته باشد. براساس نتایج حاصل از مطالعات تصادفی‌سازی‌نشده، ما مطمئن نیستیم که برداشتن سپتوم می‌تواند بارداری بالینی را افزایش دهد یا خیر.

• برداشتن سپتوم در مقایسه با مدیریت انتظار ممکن است سقط جنین را افزایش دهد؛ بااین‌حال، این مطالعه بسیار کوچک بود، بنابراین اعتماد کمی به شواهد داریم. براساس نتایج حاصل از مطالعات تصادفی‌سازی‌نشده، ما مطمئن نیستیم که برداشتن سپتوم در مقایسه با مدیریت انتظار، سقط جنین را کاهش دهد.

محدودیت‌های شواهد چه هستند؟

ما به شواهد RCT اعتماد کمی داریم، زیرا مطالعه بسیار کوچک بود و مطالعات کافی برای اطمینان یافتن از نتایج وجود ندارند. ما به شواهد حاصل از مطالعات تصادفی‌سازی‌نشده اطمینان بسیار کمی داریم، زیرا این مطالعات روی افراد مختلفی انجام شدند، و این امکان وجود دارد که افراد در این مطالعات می‌دانستند که چه درمانی را دریافت کردند.

این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟

شواهد تا سپتامبر 2025 به‌روز است.