انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده به ‌عنوان محافظی در برابر تخمین‌های دارای سوگیری از تاثیرات درمان

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) از بازی شانس برای تخصیص شرکت‌کنندگان به گروه‌های مقایسه، به منظور پیشگیری از بروز سوگیری انتخاب (selection bias)، استفاده می‌کنند. دیگر روش‌های تخصیص درمان بیشتر مستعد سوگیری هستند، زیرا تصمیم‌گیری‌ها در مورد استفاده از درمان می‌توانند تحت تاثیر ترجیحات پزشک یا بیمار باشند. این مرور، تخصیص تصادفی‌سازی شده (تخصیص بیمار به گروه درمان با استفاده از روش تصادفی) را در مقابل تخصیص تصادفی‌سازی نشده (تخصیص بیمار به درمان با استفاده از روش تصادفی‌سازی نشده، مانند تناوب یا خارجی (alternation or external)، عوامل غیرقابل کنترل، بدون قضاوت بالینی) و کارآزمایی‌های کنترل‌شده را با پنهان‌سازی تخصیص کافی در مقابل ناکافی/نامشخص مقایسه می‌کند. پنهان کردن تخصیص درمان به بهترین وجه به عنوان فرآیندی که برای پیشگیری از پیش‌آگاهی از تخصیص گروه در یک کارآزمایی کنترل‌شده (مانند استفاده از پاکت‌های غیرشفاف و مهر و موم شده با شماره متوالی) استفاده می‌شود، توصیف می‌شود.

گاهی نتایج مطالعات تصادفی‌سازی شده و تصادفی‌سازی نشده متفاوت بودند. گاهی مطالعات تصادفی‌سازی نشده، و گاهی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده تخمین‌های بزرگ‌تری را از تاثیر مداخله به ‌دست می‌آوردند. از سوی دیگر، عدم استفاده از پنهان‌سازی تخصیص تصادفی منجر به برآوردهای بزرگ‌تری از اثر می‌شود، اما گاهی به تخمین‌های مشابهی از تاثیر (از مضر به مفید یا بالعکس) منجر می‌شود. این یک پارادوکس است که پیش‌بینی ناپذیری تخصیص تصادفی بهترین محافظت در برابر غیرقابل پیش‌بینی بودن میزانی است که مطالعات تصادفی‌سازی نشده ممکن است سوگیری داشته باشند.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

گاهی نتایج مطالعات تصادفی‌سازی شده و تصادفی‌سازی نشده متفاوت بودند. در برخی موارد، مطالعات تصادفی‌سازی نشده تخمین‌های بزرگ‌تری را از تاثیر مداخله و در موارد دیگر کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده تخمین‌های بزرگ‌تری را از تاثیر مداخله به ‌دست آوردند. گاهی نتایج کارآزمایی‌های کنترل‌شده با پنهان‌سازی کافی و ناکافی/نامشخص تخصیص، متفاوت بودند. زمانی که تفاوت‌ها رخ دادند، اغلب کارآزمایی‌ها با پنهان‌سازی ناکافی یا نامشخص تخصیص، برآوردهای بزرگ‌تری را از تاثیرات مداخله نسبت به کارآزمایی‌های کنترل‌شده با پنهان‌سازی تخصیص کافی به دست آوردند. با این حال، به‌طور کلی نمی‌توان بزرگی، یا حتی جهت، سوگیری‌های احتمالی انتخاب و تحریف‌های متعاقب تاثیرات درمان را از مطالعاتی با تخصیص تصادفی‌سازی نشده یا کارآزمایی‌های کنترل‌شده با پنهان‌سازی ناکافی یا نامشخص تخصیص پیش‌بینی کرد.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده از بازی شانس (play of chance) برای اختصاص دادن شرکت‌کنندگان به گروه‌های مقایسه استفاده می‌کنند. غیرقابل پیش‌بینی بودن فرآیند، در صورتی که معکوس نشود، می‌تواند از بروز تفاوت‌های سیستماتیک میان گروه‌های مقایسه پیشگیری کند (سوگیری انتخاب (selection bias)). تفاوت‌های ناشی از شانس همچنان رخ می‌دهند و با تصادفی‌سازی (randomisation) تعداد زیادی از افراد، این تفاوت‌ها به حداقل می‌رسد.

اهداف: 

ارزیابی تاثیرات انجام تصادفی‌سازی و پنهان‌سازی تخصیص (concealment of allocation) بر نتایج مطالعات مراقبت‌های سلامت.

روش‌های جست‌وجو: 

تا سپتامبر 2009 در پایگاه ثبت روش‌شناسی (methodology) در کاکرین؛ MEDLINE؛ SciSearch و فهرست منابع، جست‌وجو کردیم. علاوه بر این، استنادهای مقالات واردشده (ISI Science Citation Index) و مقالات مرتبط با مطالعات واردشده (PubMed) را غربالگری کردیم.

معیارهای انتخاب: 

طراحی‌های مطالعات واجد شرایط عبارت بودند از کوهورت‌هایی از مطالعات، مرورهای سیستماتیک یا متاآنالیزهایی از مداخلات مراقبت‌های سلامت، که تخصیص تصادفی‌سازی شده (random allocation) را در مقابل تخصیص تصادفی‌سازی نشده یا پنهان‌سازی کافی را در مقابل ناکافی/نامشخص در کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده مقایسه ‌کردند. پیامدهای مورد نظر، بزرگی (magnitude) و جهت (direction) تخمین‌ها و عدم تعادل در عوامل پیش‌آگهی بودند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

مطالعاتی را بازیابی و ارزیابی کردیم که به نظر می‌رسید به‌طور مستقل از هم معیارهای ورود را برآورده کردند. حداقل دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم، کیفیت روش‌شناسی را ارزیابی کرده و اطلاعات را استخراج کردند. خلاصه‌هایی را از نتایج در قالب جدول برای هر مقایسه تهیه کرده و نتایج را بین مطالعات به صورت کیفی ارزیابی کردیم تا روندها یا اختلافات رایج را شناسایی کنیم.

نتایج اصلی: 

در مجموع 18 مطالعه (مرورهای سیستماتیک یا متاآنالیز) معیارهای ورود ما را برآورده کردند. ده مورد، تخصیص تصادفی‌سازی شده را با تخصیص تصادفی‌سازی نشده، و نه مطالعه پنهان‌سازی کافی را در مقابل پنهان‌سازی ناکافی یا نامشخص در کارآزمایی‌های کنترل‌شده مقایسه کردند. همه مطالعات دارای خطر بالای سوگیری بودند.

برای مقایسه مطالعات تصادفی‌سازی شده با تصادفی‌سازی نشده، چهار مقایسه نتایج غیرقطعی به همراه داشتند (میان پیامدها یا حالت‌های مختلف آنالیز متفاوت بودند)؛ سه مقایسه نتایج مشابهی را برای تخصیص تصادفی‌سازی شده و تصادفی‌سازی نشده نشان دادند؛ دو مقایسه برآوردهای بزرگتری از تاثیر مداخله در مطالعات تصادفی‌سازی نشده نسبت به کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده داشتند؛ و دو مقایسه برآوردهای بیشتری را از تاثیر مداخله در مطالعات تصادفی‌سازی شده نسبت به مطالعات تصادفی‌سازی نشده نشان دادند.

پنج مطالعه برآوردهای بزرگتری را از تاثیر مداخله در کارآزمایی‌هایی با پنهان‌سازی ناکافی تخصیص نسبت به کارآزمایی‌هایی با پنهان‌سازی کافی نشان دادند. چهار مطالعه دیگر تفاوت‌های آماری معنی‌داری را پیدا نکردند.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information