متاآنالیز یک تکنیک آماری است برای ترکیب نتایج حاصل از مطالعات پژوهشی جداگانه. متاآنالیز می‌تواند با استفاده از خلاصه داده‌های منتشر شده در یک گزارش مطالعه - داده‌های تجمیع شده (aggregate data; AD) - یا بر اساس جمع‌آوری داده‌ها از هر شرکت‌کننده در مطالعه، به نام داده‌های فردی شرکت‌کننده (individual participant data; IPD) انجام شود. متاآنالیز بر اساس داده‌های فردی شرکت‌کننده (IPD-MA) می‌تواند طولانی‌تر و گران‌تر از متاآنالیز بر اساس داده‌های تجمیع شده (AD-MA) باشد، اما IPD-MA قابل اعتماد‌تر است و به سوالات جزئی‌تر و دقیق‌تر بیش‌تری نسبت به AD-MA پاسخ می‌دهد.
مطالعات منتشر شده را تا 7 ژانویه 2016 جست‌وجو کردیم که در آنها نتایج IPD-MA با نتایج AD-MA مقایسه شدند. ما دریافتیم که در چهار مورد از پنج مطالعه، نتیجه‌گیری‌های مشابهی را از IPD-MA و AD-MA می‌توان انجام داد، در حالی که در یکی از این پنج مورد، این دو نوع مختلف از متاآنالیز می‌توانند نتایج و نتیجه‌گیری‌های متفاوتی داشته باشند. از آنجا که نمی‌توانستیم به‌طور قابل اعتمادی مشخص کنیم چه هنگام نتایج IPD-MA و AD-MA در مطالعاتی که از این روش‌ها استفاده می‌کنند، متفاوت است، توصیه کردیم که باید یک AD-MA پیش از انجام IPD-MA صورت گیرد. اگر کاستی‌ها و نقایصی با AD-MA وجود داشته باشد، آن‌گاه محققین باید مزایای احتمالی IPD را مد نظر قرار دهند، در عین حال که به یاد داشته باشند این عمل مستلزم کار بیش‌تر است.
IPD پتانسیل لازم را برای بررسی بیش‌تر، دقیق‌تر و آنالیزهای مناسب‌تر در مقایسه با AD امکان‌پذیر می‌کند. اما در بسیاری از موارد، نتایج و نتیجه‌گیری‌های مشابهی را می‌توان از IPD-MA و AD-MA به دست آورد. بنابراین، پیش از آغاز انجام یک IPD-MA روی منابع فشرده، باید یک AD-MA به‌طور اولیه بررسی شود هم‌چنین محققین باید با دقت مزایای بالقوه اضافی IPD را مدنظر قرار دهند.
انجام متاآنالیز بر اساس داده‌های فردی شرکت‌کننده (meta-analyses based on individual participant data; IPD-MAs) در مقایسه با متاآنالیزهای مبتنی بر تجمیع داده‌ها (meta-analyses based on aggregate data; AD-MAs) که از کارآزمایی‌های منتشر شده استخراج می‌شوند، باعث تجزیه‌وتحلیل‌های قوی‌تر و هم‌سو و سازگار و توصیف بهتر خصوصیات زیر-گروه‌ها و پیامدها می‌شود. با این حال، IPD-MAها نسبت به AD-MAها نیازمند به‌کارگیری منابع بزرگ‌تر و بیش‌تری است. پژوهشگران نتایج حاصل از IPD-MA را با نتایج به دست آمده از AD-MA مقایسه کرده و یافته‌های متناقضی را گزارش دادند. مروری را از متدولوژی ارائه دادیم تا این شواهد تجربی را خلاصه کنیم.
مرور سیستماتیک مقایسه‌های تجربی از متاآنالیزهای کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده مبتنی بر IPD با متاآنالیز داده‌های استخراج شده از گزارش‌های منتشر شده مبتنی بر AD، ارزیابی سطح توافق میان IPD-MA و AD-MA و بررسی این موضوع که این توافق تحت تاثیر تفاوت‌های ناشی از نوع اندازه‌گیری تاثیر، کارآزمایی‌ها و شرکت‌کنندگان وارد شده درون IPD-MA و AD-MA قرار می‌گیرد یا خیر، و اینکه تجزیهوتحلیلها برای بررسی تاثیرات اصلی درمان یا تعدیل‌کننده اثرات درمان (treatment effect modifiers) انجام شدند یا خیر.
جست‌وجوی الکترونیکی را در کتابخانه کاکرین (شامل بانک اطلاعاتی مرورهای سیستماتیک کاکرین؛ بانک اطلاعاتی خلاصه‌های مرور اثرات، CENTRAL؛ پایگاه ثبت متدولوژی کاکرین، بانک اطلاعاتی HTA، بانک اطلاعاتی ارزیابی اقتصادی NHS)، MEDLINE و Embase تا 7 ژانویه 2016 انجام دادیم. هم‌چنین مقالات بالقوه مرتبطی که برای نویسندگان این مرور شناخته‌شده بودند، و فهرست منابع مقالات بازیابی شده نیز بررسی شدند.
مطالعات گزارش‌دهنده از یک مقایسه تجربی نتایج متاآنالیز کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده با استفاده از IPD با کارآزمایی‌های مبتنی بر AD وارد مرور شدند. مطالعاتی که داده‌های عددی کافی برای مقایسه IPD-MA و AD-MA در گزارش آنها موجود بود، وارد شدند.
دو نویسنده مرور عنوان و چکیده مطالعات شناسایی‌شده را با مقالات متن کامل بازیابی‌شده غربالگری کردند تا واجد شرایط بودن یا بالقوه واجد شرایط بودن آنها را برای ورود به این مرور مشخص کنند. ارزیابی «کیفیت» انجام شد و داده‌ها توسط دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم استخراج شده و عدم-توافق‌ها با حضور نویسنده سوم حل‌وفصل شد. داده‌ها به صورت توصیفی برای مقایسه‌هایی که در آنها تخمین اندازه‌گیری تاثیر و دقت مربوطه، هم برای IPD-MA و هم برای AD-MA در گزارش مطالعه ارائه شد، خلاصه شدند. مقایسه‌ها بر اساس این موارد طبقه‌بندی شدند: اینکه اندازه‌گیری‌های تاثیرات یکسان، کارآزمایی‌ها و بیماران یکسان در روش IPD-MA و AD-MA به کار گرفته شدند یا خیر، و این که تجزیهوتحلیلها برای بررسی تاثیر اصلی درمان یا تعدیل‌کننده بالقوه اثرات درمان انجام شدند یا خیر.
اندازه‌گیری تاثیر در مقیاس استاندارد شده (نمرات z) و نمودارهای پراکندگی (scatter plot) تولید شده قرار گرفتند تا انجام مقایسه‌های بصری ممکن شود. برای هر مقایسه، اهمیت آماری (در سطح 5% معناداری دو-طرفه) مربوط به IPD-MA با AD-MA متناظر را مقایسه و تعداد اختلافات را محاسبه کردیم. اختلافات را بر اساس نوع تجزیه‌وتحلیل (تاثیر اصلی یا تعدیل‌کننده) و اینکه کارآزمایی‌های مشابه، بیماران و اندازه‌گیری‌های تاثیر با روش IPD-MA به‌کار گرفته شدند یا با روش AD-MA، ارزیابی کردیم. میانگین تفاوت‌های موجود میان IPD-MA و AD-MA (نمرات z، نسبت تخمین اثرگذاری و خطاهای استاندارد (از نسبت تاثیر)) و 95% محدوده توافق را محاسبه کردیم.
از 9330 گزارشی که در جست‌وجوهای‌مان پیدا کردیم، 39 مطالعه با تخمین اثرگذاری و اندازه‌گیری دقت استخراج شده برای 190 مقایسه روی IPD-MA و AD-MA، برای ورود به مرور واجد شرایط بودند. کیفیت مطالعات را به صورت «نبود نقایص مهم» (29 مطالعه (74%)) یا «نقایص احتمالی مهم» (10 مطالعه (26%))، طبقه‌بندی کردیم.
میانه (median): 4 (دامنه بین-چارکی (IQR): 2 تا 6 ) مقایسه به ازای هر مطالعه، با 6 (IQR؛ 4 تا 11) کارآزمایی و 1225 شرکت‌کننده (542 تا 2641) در IPD-MAها و 7 کارآزمایی (4 تا 11) و 1225 شرکت‌کننده (705 تا 2541) برای AD-MAها محاسبه شد. یک‌صد و چهل-چهار (76%) مقایسه برای متاآنالیز اصلی تاثیر درمان و 46 (24%) مقایسه با استفاده از نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل‌های مربوط به بررسی تعدیل‌کننده‌های تاثیر درمان انجام شدند.
توافق میان IPD-MA و AD-MA برای 152 مقایسه (80%) دارای اهمیت آماری بود، 23 مورد از این مقایسه‌ها در جهت تاثیر درمان، توافقی نداشتند. عدم-توافق برای 38 مقایسه (20%) دارای اهمیت آماری بود به نحوی که نسبت بالایی از نتایج دارای اهمیت آماری در گروه IPD-MA شناسایی شد که در گروه AD-MA؛ (28 (15%)) تایید نشده بود، در حالی که 10 مقایسه (5%) در گروه AD-MA دارای اهمیت آماری بوده که در گروه IPD-MA تایید نشد. این الگوی عدم توافق برای 144 تجزیه‌وتحلیل تاثیر درمان اصلی هم‌سو و سازگار بود، اما برای 46 مقایسه از تجزیه‌وتحلیل تعدیل‌کننده تاثیر درمان، صادق نبود. نتیجه‌گیری‌های حاصل از IPD-MA و AD-MA، حتی زمانی که کارآزمایی‌ها، بیماران (و نه ضرورتا پیگیری‌های یکسان) و اندازه‌گیری‌های تاثیر درمان یکسان بودند، باز هم تفاوت را نشان دادند. تفاوت میانگین میان IPD-MA و AD-MA در نمرات z، نسبت تخمین اثرگذاری و خطاهای استاندارد کم بودند اما حدود توافق وسیع و شامل تفاوت‌های مهم در هر دو جهت بود. به نظر نمی‌رسد تفاوت میان IPD-MA و AD-MA با افزایش تفاوت میان کارآزمایی‌ها و شرکت‌کنندگان افزایش یابد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.