پیشینه
سرطان روده سومین سرطان شایع در جهان است که تشخیص داده می‌شود. تشخیص و دریافت درمان برای سرطان روده می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت جسمانی و روحی فرد بگذارد. عوارض جانبی شامل کاهش سطح آمادگی جسمانی و افزایش خستگی است. بیماران همچنین در معرض خطر بازگشت سرطان خود پس از درمان هستند و این می‌تواند باعث ترس و نگرانی شود. تحقیقات انجام شده در مورد برنامه‌های فعالیت بدنی در دیگر جمعیت‌های سرطانی، فوایدی را در کاهش عوارض جانبی درمان نشان داده‌اند. با توجه به اینکه افرادی که فعال هستند احتمال کمتری برای ابتلا به سرطان روده دارند، فعالیت بدنی ممکن است برای افرادی مبتلا به سرطان روده مفید باشد، اما تحقیقات در این زمینه هنوز روشن نیستند.
سوال مطالعه مروری
این مرور برای یافتن این موضوع انجام شد که برنامه‌های فعالیت بدنی برای سلامت جسمانی و روانی افراد مبتلا به سرطان روده مفید است یا خیر و اینکه برای آنها ایمن هستند یا خیر.
نتایج کلیدی
ما 16 مطالعه را پیدا کردیم که شامل 992 شرکت‌کننده بودند، شواهد ما تا جون 2019 به‌روز است. شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی برای دریافت برنامه فعالیت بدنی یا مراقبت معمول (بدون برنامه فعالیت بدنی) اختصاص یافتند. در مطالعات وارد شده، ما مطمئن نیستیم که برنامه‌های فعالیت بدنی باعث بهبود عملکرد بدنی می‌شوند و هیچ تأثیری را از برنامه‌های فعالیت بدنی در مقایسه با مراقبت‌های معمول بر سلامت روان مرتبط با بیماری پیدا نکردیم. در هشت مطالعه‌ای که به بررسی عوارض جانبی پرداختند، هیچ عارضه جانبی جدی رخ نداد. در گزارش‌دهی و معیارهای عوارض جانبی ناهمگونی مشاهده شد. ما نمی‌دانیم که فعالیت بدنی در هر نقطه زمانی دیگری بقا را بهبود می‌بخشد یا خیر، زیرا هیچ مطالعه‌ای به این موضوع نپرداخت. مطالعات وارد شده حاکی از آن هستند که برنامه‌های فعالیت بدنی ممکن است باعث افزایش آمادگی هوازی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (بهزیستی عمومی) و کاهش خستگی (fatigue) در کوتاه‌مدت شوند. ما از تأثیرات طولانی‌مدت مداخلات فعالیت بدنی بر عملکرد بدنی، سلامت روانی ناشی از بیماری، عوارض جانبی، آمادگی جسمانی، خستگی (fatigue)، وزن، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (بهزیستی عمومی) و سطح فعالیت جسمانی مطمئن نیستیم زیرا هیچ مطالعه‌ای این موارد را ارزیابی نکرد.
کیفیت شواهد
ما، عمدتا به دلیل تعداد اندک مطالعات و تعداد کم شرکت‌کنندگان و همچنین محدودیت‌های مطالعه، کیفیت شواهد را از بسیار پائین تا متوسط ارزیابی کردیم.
نتیجه‌گیری
یافته‌های این مرور به دلیل کم بودن تعداد مطالعات وارد شده و کیفیت شواهد، باید با احتیاط تفسیر شوند. این مرور مطرح کننده نیاز به انجام تحقیقاتی با کیفیت بالا در آینده با پیگیری طولانی‌مدت برای ارزیابی تأثیرات مداخلات فعالیت بدنی بر سلامت جسمانی و روانی افراد مبتلا به سرطان روده، به ویژه در رابطه با ایمنی و بقا، است.
یافته‌های این مرور به دلیل کم بودن تعداد مطالعات وارد شده و کیفیت شواهد، باید با احتیاط تفسیر شوند. ما مطمئن نیستیم که مداخلات فعالیت بدنی باعث بهبود عملکرد جسمانی می‌شوند. مداخلات فعالیت بدنی ممکن است تاثیری بر سلامت روان مرتبط با بیماری نداشته باشند. مداخلات فعالیت بدنی ممکن است برای آمادگی هوازی، خستگی ناشی از سرطان و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت تا شش ماه پیگیری مفید باشند. عوارض جانبی که گزارش شدند، عموما جزئی بودند. برای ارزیابی تأثیر مداخلات فعالیت بدنی بر سلامت جسمانی و روانی مرتبط با بیماری و بر بقای مبتلایان به سرطان کولورکتال غیرپیشرفته، انجام RCTهایی با توان کافی و باکیفیت روش‌شناختی بالا با پیگیری طولانی‌مدت لازم است. حوادث جانبی باید به طور کافی گزارش شوند.
سرطان کولورکتال سومین سرطان شایع در جهان است که تشخیص داده می‌شود. تشخیص سرطان کولورکتال و درمان بعدی آن می‌تواند بر سلامت جسمانی و روانی افراد تأثیر منفی بگذارد. فواید مداخلات فعالیت بدنی در کاهش عوارض جانبی درمان در دیگر جمعیت‌های سرطانی نشان داده شده است. با توجه به اینکه فعالیت بدنی منظم می‌تواند خطر ابتلا را به سرطان کولورکتال کاهش دهد، و آمادگی قلبی‌عروقی یک فاکتور قوی پیش‌بینی کننده خطر مورتالیتی به هر علتی و مورتالیتی ناشی از سرطان است، مداخلات فعالیت بدنی ممکن است نقشی در زنجیره کنترل سرطان کولورکتال داشته باشد. شواهد مربوط به اثربخشی مداخلات فعالیت بدنی در این جمعیت نامشخص است.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی مداخلات فعالیت‌های بدنی بر سلامت جسمانی و روانی مرتبط با بیماری در افراد مبتلا به سرطان کولورکتال غیرپیشرفته، مرحله‌بندی شده به صورت T1-4 N0-2 M0، درمان شده با عمل جراحی یا با درمان نئوادجوانت یا ادجوانت (مثلا شیمی‌درمانی، رادیوتراپی یا کمورادیوتراپی) یا هر دو.
ما به جست‌وجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ 2019 ، شماره 6)، به همراه OVID MEDLINE، شش بانک اطلاعاتی دیگر و چهار پایگاه ثبت کارآزمایی، بدون محدودیت زبان یا تاریخ، پرداختیم. ما فهرست منابع مقالات مرتبط را غربالگری کرده و مجموعه مقالات کنفرانس‌های سازمان‌های مربوطه را برای یافتن مطالعات مرتبط بیشتر بررسی کردیم. تمام جست‌وجوها بین 6 جون و 14 جون 2019 کامل شدند.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (RCTs) و خوشه‌ای-RCTها را وارد کردیم که به مقایسه مداخلات فعالیت بدنی، با مراقبت‌های معمول یا عدم مداخله فعالیت بدنی در بزرگسالان مبتلا به سرطان کولورکتال غیرپیشرفته پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را انتخاب، داده‌ها را استخراج، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی و کیفیت شواهد را با استفاده از GRADE رتبه‌بندی کردند. ما داده‌ها را برای متاآنالیزها براساس مدت پیگیری ترکیب کردیم که به صورت تفاوت‌های میانگین (MD) یا تفاوت‌های میانگین استانداردشده (SMDs) با استفاده از اثرات تصادفی در هر جایی که امکان‌پذیر بود، یا مدل اثر ثابت، در جایی که مناسب بود، گزارش شدند. اگر انجام متاآنالیز امکان‌پذیر نبود، ما مطالعات را به صورت روایی (narratively) سنتز کردیم.
ما 16 RCT را شناسایی کردیم که 992 شرکت‌کننده در آنها شرکت داشتند؛ 524 نفر به گروه مداخله فعالیت بدنی و 468 نفر به گروه کنترل مراقبت معمول اختصاص یافتند. میانگین سنی شرکت‌کنندگان بین 51 و 69 سال متفاوت بود. ده مطالعه شامل شرکت‌کنندگانی بودند که درمان فعال را به پایان رسانده بودند، دو مطالعه شامل شرکت‌کنندگانی بودند که تحت درمان فعال قرار داشتند، دو مطالعه افراد دریافت کننده درمان فعال و افرادی را که درمان فعال را به پایان رسانده بودند، وارد کردند. مشخص نبود که شرکت‌کنندگان در دو مطالعه تحت درمان قرار داشتند یا آن را به پایان رسانده بودند. نوع، شرایط و طول مدت مداخله فعالیت بدنی بین کارآزمایی‌ها متفاوت بود. سه مطالعه برای مداخلات نظارت شده، پنج مورد برای مداخلات مستقر در خانه که توسط خود بیمار هدایت شدند و هفت مطالعه، ترکیبی را از برنامه‌های تحت نظارت و خود-هدایتی برگزیدند. در یک مطالعه شرایط مداخله گزارش نشد. شایع‌ترین مدت زمان مداخله 12 هفته (7 مطالعه) بود. نوع فعالیت بدنی شامل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، تمرین استقامتی، یوگا و ورزش تثبیت کننده مرکزی برای هماهنگی کارکرد عضلات با هم بودند.
بسیاری از موارد عدم قطعیت در مورد قضاوت برای تعیین سطح سوگیری (bias) مطالعه، ناشی از عدم وضوح در مورد چگونگی انجام پنهانسازی تخصیص و کورسازی ارزیابان پیامد بود. کورسازی شرکت‌کنندگان و پرسنل امکان‌پذیر نبود. کیفیت شواهد از بسیار پایین تا متوسط متغیر بودند. ما نتایج عملکرد بدنی را در پیگیری‌های میان‌مدت ترکیب نکردیم، زیرا تنوع قابل توجهی در نتایج و ناهمگونی جهت اثر (direction of effect) وجود داشت. ما مطمئن نیستیم که مداخلات فعالیت بدنی باعث بهبود عملکرد فیزیکی در مقایسه با مراقبت معمول می‌شوند. ما هیچ شواهدی را مبنی بر تأثیر مداخلات فعالیت بدنی در مقایسه با مراقبت معمول بر سلامت روان مرتبط با بیماری در پیگیری‌های کوتاه‌مدت یا میان‌مدت نیافتیم (اضطراب: SMD: -0.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.40- تا 0.18؛ 4 مطالعه، 198 شرکت‌کننده؛ I2 = 0%؛ و افسردگی: SMD: -0.21؛ 95% CI؛ 0.50- تا 0.08؛ 4 مطالعه، 198 شرکت‌کننده؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت متوسط). هفت مطالعه عوارض جانبی را گزارش نکردند. به دلیل ناهمگونی در گزارش‌دهی و اندازه‌گیری عوارض جانبی، آنها را ترکیب نکردیم. ما هیچ شواهدی را در مورد عوارض جانبی جدی در گروه‌های مداخله یا مراقبت‌های معمول مشاهده نکردیم. عوارض جانبی ناچیز مانند درد گردن، پشت و عضله، اغلب گزارش شدند. هیچ مطالعه‌ای در مورد بقای کلی یا بقای عاری از عود بیماری گزارشی ارائه نداد و هیچ مطالعه‌ای پیامدها را در پیگیری‌های طولانی‌مدت ارزیابی نکرد.
ما شواهدی را از تأثیرات مثبت مداخلات فعالیت بدنی بر مؤلفه آمادگی هوازی آمادگی جسمانی (SMD: 0.82؛ 95% CI؛0.34 تا 1.29؛ 7 مطالعه، 295 شرکت‌کننده؛ I2 = 68%؛ شواهد با کیفیت پائین)، خستگی ناشی از سرطان (MD: 2.16؛ 95% CI؛ 0.18 تا 4.15؛ 6 مطالعه، 230 شرکت‌کننده؛ I2 = 18%؛ شواهد با کیفیت پائین) و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (SMD: 0.36؛ 95% CI؛ 0.10 تا 0.62؛ 6 مطالعه، 230 شرکت‌کننده؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت متوسط) در پیگیری فوری یافتیم. این اثرات مثبت در پیگیری‌های کوتاه‌مدت نیز مشاهده شدند اما در پیگیری‌های میان‌مدت دیده نشدند. فقط سه مطالعه پیگیری میان‌مدت را برای خستگی ناشی از سرطان و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت گزارش کردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.