سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به تاثیر داروهای غیر-استروئیدی ضد-التهابی (non-steroidal anti-inflammatory drugs; NSAIDs) را در افراد مبتلا به کمردرد مزمن بررسی کردیم. NSAIDها با دارونما (placebo)، انواع دیگر NSAIDها، داروهای دیگر یا انواع دیگر درمان‌ها مقایسه شدند.
پیشینه
کمر درد مزمن مشکلی شایع است که باعث ایجاد درد و ناتوانی می‌شود. غالبا از NSAIDها برای درمان افرادی که کمردرد مزمن دارند، استفاده می‌شود و به دو صورت بدون نسخه و با نسخه در انواع ترکیبات شیمیایی مختلف در دسترس هستند.
ویژگی‌های مطالعه
تمامی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده منتشر شده را در رابطه با اثربخشی NSAIDها، تا 24 جون 2015 گردآوری کردیم. ما 13 کارآزمایی را وارد کردیم که NSAIDها را با دارونما، دیگر NSAIDها، داروها یا درمان‌های دیگر در افراد مبتلا به کمردرد مزمن مقایسه کرده بودند. شش کارآزمایی (با 1354 شرکت‌کننده) به مقایسه NSAIDها با دارونما پرداخته بودند. مدت پیگیری بین نه روز تا 16 هفته بود.
نتایج کلیدی
NSAIDها میزان درد و ناتوانی را در افراد با کمردرد مزمن، در مقایسه با دارونما، کمتر کرده بودند. با این وجود، تفاوت‌ها اندک بودند: 7 نمره در مقیاس 100 امتیازی برای شدت درد. در رابطه با ناتوانی، از مقیاس 0 تا 24 امتیازی، افرادی که NSAID دریافت کرده بودند، 0.9 نمره بهتر شده بودند. میزان عوارض جانبی بین افرادی که NSAID یا دارونما دریافت کرده بودند، از لحاظ آماری تفاوت قابل ملاحظه‌ای نداشت، اما لازم است مطالعات بزرگ‌تر و طولانی‌تری برای شناسایی عوارض جانبی نادر یا تاخیری، اثر متقابل (interaction) دارویی مهم و عوارض جانبی که در اثر استفاده طولانی‌تر حاصل می‌شوند، انجام گیرد.
انواع مختلف NSAIDها تفاوت چندانی در میزان تاثیر با یکدیگر نداشتند. سه مورد از 13 مطالعه وارد شده دو نوع مختلف NSAID را با هم مقایسه کرده و در هیچ یک از آنها تفاوتی مشاهده نشده بود.
NSAIDها با انواع دیگر داروها نیز مقایسه شده بودند: پاراستامول (paracetamol)، ترامادول (tramadol) و پرگابالین (pregabalin). بین NSAIDها و پاراستامول و پرگابالین از نظر تاثیر یا عوارض جانبی تفاوتی مشاهده نشد. یک مطالعه که سلکوکسیب (celecoxib) را با ترامادول (tramadol) مقایسه کرده بود، نشان داد افرادی که از سلکوکسیب استفاده کرده بودند، بهبودی کلی بهتری داشتند.
یک کارآزمایی NSAIDها را با «ورزش خانگی» مقایسه کرده بود. در مورد ناتوانی، افرادی که ورزش کرده بودند، بهبودی بیشتری نسبت به دریافت کنندگان NSAID داشتند، اما نمرات درد تفاوت قابل توجهی با هم نداشت.
کیفیت شواهد
شواهدی با کیفیت پائین وجود داشت، مبنی بر اینکه تاثیر NSAIDها در کمردرد مزمن کمی بهتر از دارونما است. میزان این تفاوت اندک بود، وقتی ما فقط کارآزمایی‌های با کیفیت بالاتر را مد نظر قرار دادیم، این تفاوت کمتر شد.
شش مورد از 13 RCT نشان دادند که NSAIDها در کاهش شدت درد موثرتر از دارونما هستند. در مورد ناتوانی، NSAIDها کمی بهتر از دارونما عمل می‌کنند. با این حال میزان این تاثیرات کم، و سطح کیفی شواهد نیز پائین بود. زمانی که ما فقط RCTهایی را وارد کردیم که خطر پائین سوگیری داشتند، تفاوت‌های بین تاثیر NSAIDها و دارونما کمتر شد. هیچ تفاوتی بین اثربخشی NSAIDهای مختلف از جمله انوع انتخابی در برابر غیر-انتخابی شناسایی نکردیم. به دلیل گنجاندن فقط RCTها، حجم نمونه نسبتا کوچک و پیگیری نسبتا کوتاه در اکثر کارآزمایی‌های وارد شده، نمی‌توانیم اظهارات قاطعی در مورد وقوع عوارض جانبی یا ایمن بودن NSAIDها برای استفاده طولانی-مدت داشته باشیم.
کمردرد مزمن یکی از مشکلات مهم سلامت محسوب می‌شود. داروهای غیر-استروئیدی ضد-التهابی (Non-steroidal anti-inflammatory drugs; NSAIDs) به طور گسترده‌ای برای درمان افراد مبتلا به کمردرد استفاده می‌شوند، به خصوص افرادی که درد کمر حاد دارند. استفاده کوتاه-مدت از NSAID برای تسکین درد در افراد مبتلا به کمردرد مزمن نیز توصیه می‌شود. دو نوع NSAID برای درمان کمردرد استفاده می‌شوند: NSAIDهای غیر-انتخابی و NSAIDهای انتخابی COX−2. در سال 2008 یک مرور کاکرین تاثیر کوچک اما مهمی از NSAIDها را در مقایسه با دارونما (placebo)، در افراد مبتلا به کمردرد مزمن مشاهده کرده بود. این یک نسخه به‌روز از مرور کاکرین است که در سال 2008 منتشر شده و روی افراد با کمردرد مزمن تمرکز کرده است.
تعیین اینکه NSAIDها از دیگر گزینه‌های درمانی برای کمردرد مزمن غیر-اختصاصی بهتر هستند یا خیر، و اگر بهترند، کدام نوع NSAID موثرتر است.
برای پیدا کردن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشر شده در انگلیس، آلمان یا هلند، در CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ PubMed و دو بانک اطلاعاتی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی تا 24 جون 2015 به جست‌وجو پرداختیم. هم‌چنین فهرست منابع مرورهای مرتبط را نیز غربال کردیم.
RCTهایی را وارد کردیم (دوسو-کور یا یک‌سو-کور) که از NSAIDها برای درمان افراد مبتلا به کمردرد مزمن استفاده کرده بودند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود به این مرور کاکرین مطابق با معیارهای ورود ارزیابی کردند. یک نویسنده مرور داده‌ها را استخراج کرده و نویسنده دیگر به بررسی داده‌ها پرداخت. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم خطر سوگیری (bias)) را در تمامی کارآزمایی‌های وارد شده بررسی کردند. در صورتی که اطلاعات از نظر بالینی همگون و مشابه بودند، یک متاآنالیز انجام داده و کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم.
این مرور کاکرین حاوی 13 کارآزمایی است. ده مطالعه دارای «خطر پائین سوگیری» بودند. شش مطالعه NSAIDها را با دارونما مقایسه کرده و در مجموع 1354 شرکت‌کننده داشتند. شواهدی با کیفیت پائین وجود داشت، مبنی بر اینکه NSAIDها موثرتر از دارونما هستند، با تفاوت میانگین (MD) در میزان شدت درد از خط پایه معادل 6.97-؛ (95% CI؛ 10.74- تا 3.19-) در مقیاس آنالوگ بصری (visual analogue scale; VAS) 0 تا 100 و میانه (median) پیگیری 56 روز (دامنه بین-چارکی (interquartile range; IQR) معادل 13 تا 91 روز). چهار مطالعه با استفاده از پرسشنامه ناتوانی رولند موریس (Roland Morris Disability Questionnaire) میزان ناتوانی را اندازه‌گیری کردند. شواهد با کیفیت پائین وجود داشت که اظهار می‌داشت NSAIDها روی ناتوانی موثرتر از دارونما عمل می‌کنند، با تفاوت میانگین (MD) از خط پایه 0.85-؛ (95% CI؛ 1.30- تا 0.40-) در یک مقیاس 0 تا 24 و میانه (median) پیگیری 84 روز (IQR؛ 42 تا 105 روز). تمامی شش مطالعه کنترل شده با دارونما عوارض جانبی را نیز گزارش کرده و نشان دادند که از نظر اهمیت آماری، وقوع عوارض جانبی در افرادی که از NSAIDها استفاده کرده بودند، در مقایسه با دارونما افزایش قابل ملاحظه‌ای نداشت (RR: 1.04؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.17). به دلیل حجم نمونه نسبتا کوچک و دوره پیگیری نسبتا کوتاه در بیشتر کارآزمایی‌های وارد شده، این احتمال وجود دارد که شمار افرادی که دچار عارضه جانبی شده‌اند کمتر از حد واقعی اندازه‌گیری شده باشد.
دو مطالعه به مقایسه انواع مختلف NSAIDهای غیر-انتخابی پرداخته بودند، مثل ایبوپروفن (ibuprofen) در برابر دیکلوفناک (diclofenac) و پیروکسیکام (piroxicam) در برابر ایندومتاسین (indomethacin). در این کارآزمایی‌ها هیچ تفاوتی بین این انواع NSAIDها مشاهده نشده بود، لیکن حجم نمونه هر دو کارآزمایی کوچک بود. یک کارآزمایی تفاوتی از نظر شدت درد بین گروه‌هایی که از NSAIDهای انتخابی یا غیر-انتخابی استفاده کرده بودند، پیدا نکرده بود. در کارآزمایی دیگر که دیفلونیسال (diflunisal) را با پاراستامول مقایسه کرده بود، هیچ تفاوتی در میزان شدت درد از خط پایه دیده نشده بود. یک کارآزمایی در مصرف کنندگان سلکوکسیب (celecoxib) در برابر ترامادول (tramadol)، یک بهبودی کلی نشان داده بود.
یک کارآزمایی وارد شده به مقایسه NSAIDها با «ورزش خانگی» پرداخته بود. میزان ناتوانی در شرکتکنندگانی که ورزش کرده بودند، در برابر آنهایی که NSAID دریافت کرده بودند، بهبودی بیشتری داشت، اما میزان درد بین دو گروه یکسان بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.