سوال مطالعه مروری
هدف از انجام این مرور، تعیین این مساله بود که مداخلات ارائه شده توسط تلفن همراه باعث افزایش استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری می‌شوند یا خیر.
پیام‌های کلیدی
مداخلات ارائه شده توسط تلفن همراه تاثیر مثبتی را بر استفاده و ادامه استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری نشان می‌دهند.
پیام‌های تعاملی بهتر از پیام‌های متنی یک طرفه در بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری هستند.
شواهد موجود کیفیت متوسطی دارند.
چرا این مرور مهم است؟
نشان داده شده که پیام‌های سلامت، یا مداخلات ارائه شده توسط تلفن همراه باعث بهبود سلامت و رفتار می‌شوند، اما مشخص نیست که پیام‌های ارسال شده توسط تلفن همراه بر مسائل مربوط به سلامت باروری، مانند استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، تاثیر می‌گذارند یا خیر.
روش‌های پیشگیری از بارداری مزیت قابل‌توجهی برای سلامت زنان و کودکان دارند. با وجود این مزایا، تعداد قابل‌توجهی از زنان در سراسر جهان علیرغم اینکه می‌خواهند از باردار شدن پیشگیری کنند، از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نمی‌کنند.
گسترش سریع استفاده از تلفن همراه در سال‌های اخیر منجر به افزایش علاقه به ارائه خدمات مراقبت سلامت از طریق تلفن همراه و پتانسیل ارائه پشتیبانی در هر جایی که فرد در آن قرار دارد، هر زمان که نیاز باشد، و دسترسی به جمعیت‌هایی با دسترسی محدود به خدمات شده است.
چگونه شواهد را شناسایی و ارزیابی کردیم؟
بانک‌های اطلاعاتی پزشکی را برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که استفاده از مداخلات ارائه شده را توسط تلفن‌های همراه و تاثیر آنها را بر استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری ارزیابی کردند. تعداد 23 کارآزمایی را شامل 12,793 زن یافتیم که در 11 کشور در هر دو محیط با سطح درآمد بالا (11 مطالعه) و سطح درآمد پائین (12 مطالعه) انجام شدند. این مطالعات استاندارد مراقبت را با یک مداخله تلفن همراه مقایسه کردند - مانند یادآورهای پیام متنی یک طرفه، پیام‌های تعاملی (که نیاز به پاسخ از مراجعین داشت)، پیام‌های صوتی یا یک برنامه تلفن همراه.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
نتایج در سراسر مطالعات مختلط بودند؛ با این حال، هنگامی که نتایج تجمیع شدند، دریافتیم که استفاده از مداخلات ارائه شده توسط تلفن همراه تاثیر مثبتی داشته و باعث افزایش استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری می‌شوند.
هیچ تفاوتی از نظر بارداری‌های ناخواسته میان گروه‌هایی که از ابزارهای تلفن همراه استفاده کردند و گروه‌هایی که از آنها استفاده نکردند، وجود نداشت.
به نظر می‌رسد روش‌های تعاملی ابزارهای تلفن همراه به منظور بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری بهتر از مداخلات یک طرفه تلفن همراه باشند. شواهد کافی در مورد ارزیابی بی‌خطری یا پیامدهای منفی ابزارهای تلفن همراه برای بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری وجود ندارد.
انجام پژوهش‌های بیشتر، به احتمال زیاد، تاثیر مهمی بر اطمینان ما به این نتایج خواهند گذاشت.
این یافته‌ها به چه معنا هستند؟
به نظر می‌رسد که مداخلات ارائه شده توسط تلفن همراه در بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری مفید هستند. به دلیل کیفیت شواهدی که پیدا کردیم، آنالیز انجام شده محدود شد، و این امر دستیابی را به نتیجه‌گیری‌های قطعی دشوار می‌کند. انجام پژوهش‌های با کیفیت خوب بیشتری در زمینه پیام‌های سلامت و پیشگیری از بارداری مورد نیاز است.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
این مطالعه، در واقع مرور قبلی ما را به‌روز می‌کند. شواهد تا آگوست 2022 به‌روز است.
این مرور شواهدی را برای حمایت از استفاده از مداخلات مبتنی بر تلفن همراه در بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، با شواهدی با قطعیت متوسط، نشان می‌دهد. مداخلات تعاملی مبتنی بر تلفن همراه به نظر می‌رسد موثرتر از روش‌های یک طرفه باشند.
هزینه-اثربخشی، مزایای هزینه، بی‌خطری و تاثیرات طولانی‌مدت این مداخلات ناشناخته باقی مانده‌اند، همانطور که شواهد این رویکرد برای حمایت از استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری میان جمعیت‌های خاص ناشناخته است.
پژوهش‌های آتی باید اثربخشی و بی‌خطری مداخلات مبتنی بر تلفن همراه را در کارآزمایی‌هایی با کیفیت بهتر بررسی کنند تا به تعیین تاثیرات مداخلات ارائه شده توسط تلفن همراه بر استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری کمک کنند. نتایج این مرور به دلیل کیفیت مطالعات ناشی از نقص در روش‌شناسی (methodology)، سوگیری (bias) یا عدم دقت، محدود است.
پیشگیری از بارداری مزایای قابل‌توجهی برای سلامت زنان و کودکان دارد، با این حال بسیاری از زنان نیاز برآورده نشده به پیشگیری از بارداری دارند. گسترش سریع استفاده از تلفن‌های همراه در سال‌های اخیر تاثیر شگرفی بر ارتباطات بین فردی داشته است. درون حوزه سلامت، پیام‌های متنی و برنامه‌های تلفن هوشمند ابزارهای ارتباطی میان مشتریان و ارائه دهندگان مراقبت سلامت هستند. این مرور بر مداخلات ارائه شده توسط تلفن همراه و تاثیر آنها بر استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری تمرکز دارد.
ارزیابی مزایا و آسیب‌های ناشی از مداخلات مبتنی بر تلفن همراه به منظور بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری.
از روش‌های استاندارد و جامع جست‌وجوی کاکرین استفاده کردیم. تاریخ آخرین جست‌وجو، آگوست 2022 بود.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را در مورد مداخلات مبتنی بر تلفن همراه به منظور بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری میان کاربران یا کاربران بالقوه روش‌های پیشگیری از بارداری وارد مرور کردیم.
از روش‌های استاندارد کاکرین بهره بردیم. پیامدهای اولیه عبارت بودند از 1. استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، 2. استفاده از یک روش خاص پیشگیری از بارداری، 3. پایبندی به روش پیشگیری از بارداری، 4. تغییر به استفاده از روشی بی‌خطر، 5. قطع روش پیشگیری و 6. بارداری یا سقط جنین. پیامدهای ثانویه شامل 7. تصادفات رانندگی جاده‌ای، 8. هرگونه تاثیر جسمانی یا روانی گزارش شده و 9. خشونت یا آزار خانگی، بودند.
بیست و سه RCT (12,793 شرکت‌کننده) از 11 کشور معیارهای ورود را داشتند. یازده مطالعه در محیط‌هایی با سطح منابع بالا و 12 مطالعه در محیط‌هایی با سطح منابع پائین انجام شدند. سیزده مطالعه از مداخلات مبتنی بر پیام‌های متنی یک طرفه، شش مطالعه از پیام‌های متنی تعاملی، چهار مطالعه از مداخلات مبتنی بر پیام صوتی و دو مطالعه از برنامه‌های تلفن همراه برای بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کردند. همه مطالعات از نهادهای غیر تجاری بودجه دریافت کردند.
مداخلات مبتنی بر تلفن همراه در مقایسه با عامل کنترل احتمالا استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری را افزایش می‌دهند (نسبت شانس (OR): 1.30؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.06 تا 1.60؛ 16 مطالعه، 8972 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط).
ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در نرخ بارداری ناخواسته با استفاده از مداخلات مبتنی بر تلفن همراه در مقایسه با عامل کنترل وجود داشته باشد (OR: 0.82؛ 95% CI؛ 0.48 تا 1.38؛ 8 کارآزمایی، 2947 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط).
تجزیه‌وتحلیل زیر گروه که مداخلات تلفن همراه یک طرفه را در برابر مداخلات تلفن همراه تعاملی ارزیابی کرد، شواهدی را مبنی بر تفاوت میان زیر گروه‌های طرفدار مداخلات تعاملی یافت (P = 0.003؛ I 2 = 88.5%). مداخلات تعاملی دارای OR معادل 1.71 بودند (95% CI؛ 1.28 تا 2.29؛ P = 0.0003؛ I 2 = 63%؛ 8 کارآزمایی، 3089 شرکت‌کننده) در حالی که مداخلات یک طرفه OR معادل 1.03 را گزارش کردند (95% CI؛ 0.87 تا 1.22؛ P = 0.72؛ I 2 = 17%؛ 9 کارآزمایی، 5883 شرکت‌کننده).
تجزیه‌وتحلیل زیر گروه که محیط انجام کارآزمایی با درآمد بالا را در برابر درآمد پائین ارزیابی کرد، هیچ تفاوتی را میان گروه‌ها نشان نداد (تست تفاوت زیر گروه: P = 0.70؛ I 2 = 0%).
فقط شش کارآزمایی در مورد بی‌خطری و پیامدهای ناخواسته گزارشی را ارائه کردند؛ یک کارآزمایی افزایش خشونت شریک زندگی را گزارش کرد در حالی که چهار کارآزمایی دیگر تفاوتی را در نرخ خشونت فیزیکی میان گروه کنترل و مداخله نشان ندادند. یک کارآزمایی، وقوع تصادف رانندگی جاده‌ای را با استفاده از مداخله تلفن همراه گزارش نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.