سوال مطالعه مروری آیا استفاده از یک ترکیب سورفاکتانت مشتق از حیوان در مقایسه با یک ترکیب جایگزین سورفاکتانت مشتق از حیوان منجر به بهبود پیامد در نوزادان در معرض خطر یا مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی می‌شود؟
پیشینه: طیف گسترده و متنوعی از ترکیبات سورفاکتانت برای پیشگیری یا درمان سندرم زجر تنفسی (RDS) در نوزادان نارس استفاده می‌شود. تمامی محصولات تجاری سورفاکتانت در دسترس با منشاء حیوانی در پیشگیری و درمان سندرم زجر تنفسی در نوزادان نارس اثربخش هستند. با وجود این، مشخص نیست میان عصاره‌های سورفاکتانت در دسترس با منشاء حیوانی به لحاظ پیامدهای بالینی تفاوت‌های معناداری وجود دارد یا خیر. این مرور به مقایسه محصولات سورفاکتانت متفاوت با منشاء حیوانی بر اساس منبع آن‌ها (گاوی در مقابل خوکی) و روش استخراج آن‌ها (ریه چرخ‌شده در مقابل لاواژ کردن ریه) می‌پردازد.
ویژگی‌های مطالعه: تعداد 16 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده با معیارهای ورود ما مطابقت داشتند.
نتایج: ما دریافتیم که به دنبال استفاده از دوز بالاتری از سورفاکتانت خوکی (یک نوع ترکیب سورفاکتانت که از ریه خوک مشتق می‌شود) در مقایسه با سورفاکتانت حاصل از ریه چرخ‌شده گاوی (نوعی سورفاکتانت که از ریه چرخ‌شده گاو مشتق می‌شود)، خطر مرگ نوزاد پیش از ترخیص از بیمارستان و خطر پیامد ترکیبی مرگ یا نیاز به اکسیژن در چهار هفته پیش از زمان تعیین‌شده برای تولد بهبود می‌یابد. بر اساس شواهد موجود، نمی‌توانیم با قطعیت بگوئیم که بهبودی در پیامد با دوز بالای سورفاکتانت مشتق از خوک ناشی از اثر دوز (سطوح بالاتر فسفولیپید با استفاده از دوز اولیه بالاتر) است یا از تاثیر منبع استخراج سورفاکتانت (خوک در مقابل گاو). کارآزمایی‌های مقایسه‌ای در خصوص سورفاکتانت‌های مشتق از منابع گاوی که از روش‌های مختلف استخراج و اصلاح استفاده کردند، تفاوتی را در نتایج بالینی نشان ندادند.
تفاوت‌های قابل‌توجهی در پیامد بالینی در کارآزمایی‌های مقایسه عصاره سورفاکتانت خرد شده اصلاح‌شده (beractant) در مقایسه با عصاره سورفاکتانت خرد شده ریه خوک (poractant alfa) از جمله افزایش قابل‌توجه در خطر مورتالیتی پیش از ترخیص، مرگ نوزاد یا نیاز به اکسیژن در هفته 36 پس از قاعدگی، PDA نیازمند درمان و «دریافت > 1 دوز سورفاکتانت» در نوزادان تحت درمان با عصاره سورفکتانت ریه خرد شده گاوی اصلاح‌شده در مقایسه با عصاره سورفکتانت ریه چرخ شده خوک وجود دارد. این تفاوت‌ها در پیامدهای محدود به مطالعاتی شد که از دوز اولیه بالاتری از عصاره سورفاکتانت حاصل از ریه چرخ‌شده خوکی استفاده کردند. به دلیل عدم رعایت شرایط یکسان در گروه‌های تحت مقایسه با حجم نمونه مناسب، مشخص نیست تفاوت‌های مشاهده‌شده ناشی از تفاوت‌های موجود در دوز دارو بودند یا منبع استخراجی آن‌ها (گاوی در برابر خوکی). هیچ تفاوتی میان پیامدهای بالینی در کارآزمایی‌های مقایسه‌ای میان عصاره سورفاکتانت حاصل از لاواژ ریه گاوی و عصاره سورفاکتانت حاصل از ریه چرخ‌شده و اصلاح‌شده گاوی مشاهده نشد.
نشان داده شده که سورفاکتانت‌ها (surfactant) با منشاء حیوانی مزایای متعددی نسبت به اولین نسل از سورفاکتانت‌های مصنوعی داشته و از پُر-کاربردترین ترکیبات سورفاکتانت به شمار می‌آیند. سورفاکتانت‌ها با منشاء حیوانی و کاربرد بالینی آن‌ها، حاصل چرخ یا لاواژ کردن ریه گاوی (bovine) یا خوکی (porcine) هستند که اصلاح یا خالص‌سازی شده‌اند. مشخص نیست تفاوت‌های قابل‌توجهی میان عصاره‌های سورفاکتانت گاوی (چرخ شده یا لاواژ شده اصلاح‌شده) و عصاره‌های سورفاکتانت خوکی (چرخ شده یا لاواژ شده) از نظر پیامدهای بالینی وجود دارد یا خیر.
مقایسه تاثیر استفاده از عصاره‌های مختلف سورفاکتانت با منشاء حیوانی بر خطر مورتالیتی، بیماری مزمن ریوی، و دیگر عوارض مرتبط با تولد زودهنگام در نوزادان نارس در معرض خطر ابتلا به سندرم زجر تنفسی (respiratory distress syndrome; RDS) یا مبتلا به آن.
از استراتژی جست‌وجوی استاندارد گروه مرور نوزادان در کاکرین برای جست‌وجو در پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ 2015، شماره 7)، MEDLINE از طریق PubMed (1966 تا 31 جولای 2015)، EMBASE (1980 تا 31 جولای 2015) و CINAHL (1982 تا 31 جولای 2015) استفاده کردیم. هم‌چنین برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده و شبه-تصادفی‌سازی شده، در بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های بالینی، خلاصه مقالات کنفرانس‌ها و فهرست منابع مقالات بازیابی‌شده، به جست‌وجو پرداختیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی‌شده یا شبه-تصادفی‌سازی‌شده و کنترل شده که تاثیر درمان را با عصاره سورفاکتانت با منشاء حیوانی برای نوزادان نارس در معرض خطر یا مبتلا به RDS برای پیشگیری از بروز عوارض و مورتالیتی مقایسه کردند.
داده‌های مربوط به پیامدهای بالینی از گزارش‌های کارآزمایی‌های بالینی توسط نویسندگان مرور استخراج شدند. آنالیزهای زیر-گروه بر اساس سن بارداری، دوز و برنامه تجویز سورفاکتانت، شدت درمان و استراتژی درمان انجام شدند. تجزیهوتحلیل داده‌ها بر اساس استانداردهای گروه مرور نوزادان کاکرین به اجرا درآمد.
شانزده کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده وارد آنالیز شدند.
عصاره سورفاکتانت لاواژ ریه گاوی با عصاره سورفاکتانت ریه خرد شده اصلاح‌شده: هفت مطالعه درمانی و دو مطالعه پیشگیری عصاره سورفاکتانت لاواژ ریه گاوی را با عصاره سورفاکتانت ریوی خرد شده گاو مقایسه کردند. متاآنالیز هیچ تفاوت قابل‌توجهی را در مرگ یا بیماری مزمن ریوی در کارآزمایی‌های پیشگیری (RR معمول: 1.02؛ 95% CI؛ 0.89 تا 1.17؛ RD معمول: 0.01؛ 95% CI؛ 0.05- تا 0.06؛ 2 مطالعه و 1123 نوزاد؛ شواهد با کیفیت بالا) یا کارآزمایی‌های درمانی (RR معمول: 0.95؛ 95% CI؛ 0.86 تا 1.06؛ RD معمول: 0.02-؛ 95% CI؛ 0.06- تا 0.02؛ 3 مطالعه و 2009 نوزاد؛ شواهد با کیفیت بالا) نشان نداد.
عصاره اصلاح‌شده سورفاکتانت ریه خرد شده گاوی در مقایسه با عصاره سورفکتانت ریه چرخ‌شده خوک: نه مطالعه درمانی عصاره سورفاکتانت ریوی خرد شده گاو را با عصاره سورفاکتانت ریه خرد شده خوک مقایسه کردند. متاآنالیز این کارآزمایی‌ها افزایش قابل‌توجهی را در خطر مورتالیتی پیش از ترخیص از بیمارستان (RR معمول: 1.44؛ 95% CI؛ 1.04 تا 2.00؛ RD معمول: 0.05؛ 95% CI؛ 0.01 تا 0.10؛ NNTH: 20؛ 95% CI؛ 10 تا 100؛ 9 مطالعه و 901 نوزاد؛ شواهد با کیفیت متوسط)، مرگ‌ومیر یا نیاز به دریافت اکسیژن در سن 36 هفته پس از قاعدگی (RR معمول: 1.30؛ 95% CI؛ 1.04 تا 1.64؛ RD معمول: 0.11؛ 95% CI؛ 0.02 تا 0.20؛ NNTH: 9؛ 95% CI؛ 5 تا 50؛ 3 مطالعه و 448 نوزاد؛ شواهد با کیفیت متوسط)، دریافت بیش از یک دوز سورفاکتانت (RR معمول: 1.57؛ 95% CI؛ 1.29 تا 1.92؛ RD معمول: 0.14؛ 95% CI؛ 0.08 تا 0.20؛ NNTH: 7؛ 95% CI؛ 5 تا 13؛ 6 مطالعه و 786 نوزاد)، و مجرای شریانی (PDA) که نیاز به درمان دارد (RR معمول: 1.86؛ 95% CI؛ 1.28 تا 2.70؛ RD معمول: 0.28؛ 95% CI؛ 0.13 تا 0.43؛ NNTH: 4؛ 95% CI؛ 2 تا 8؛ 3 مطالعه و 137 نوزاد) در نوزادانی که با عصاره اصلاح‌شده سورفاکتانت ریه خرد شده گاوی در مقایسه با عصاره سورفاکتانت ریوی چرخ شده خوک درمان شدند، نشان می‌دهد. در تجزیهوتحلیل زیر-گروه بر اساس دوز اولیه سورفاکتانت، بهبودی در مورتالیتی پیش از ترخیص (RR معمول: 1.62؛ 95% CI؛ 1.11 تا 2.38؛ RD معمول: 0.06؛ 95% CI؛ 0.01 تا 0.11؛ NNTH: 16؛ 95% CI؛ 9 تا 100) و خطر مرگ‌ومیر یا نیاز به اکسیژن در سن 36 هفته پس از قاعدگی (RR معمول: 1.39؛ 95% CI؛ 1.08 تا 1.79؛ RD معمول: 0.13؛ 95% CI؛ 0.03 تا 0.23؛ NNTH: 7؛ 95% CI؛ 4 تا 33) محدود به دوز اولیه بالاتر از سورفاکتانت چرخ شده ریه خوک (> 100 میلی‌گرم/کیلوگرم) بود.
دیگر مقایسه‌ها: هیچ تفاوتی در پیامد بین عصاره سورفاکتانت لاواژ ریه گاوی در مقایسه با عصاره سورفاکتانت ریه خرد شده در گوشت خوک مشاهده نشد. هیچ مطالعه‌ای برای مقایسه عصاره سورفاکتانت لاواژ ریه گاوی با سورفاکتانت لاواژ ریه خوک؛ یا عصاره سورفاکتانت ریوی خرد شده خوک در مقابل سورفاکتانت لاواژ ریه خوک، وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.