اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (amyotrophic lateral sclerosis; ALS) که بهعنوان بیماری نورون حرکتی (motor neuron disease; MND) نیز شناخته میشود، یک بیماری کشنده است که در آن اعصاب موجود در مغز و طناب نخاعی که کنترل حرکات را برعهده دارند، تحلیل میروند. درمانها تاثیر چندانی بر روند پیشرفت بیماری ندارند. افراد مبتلا به بیماری ALS، دچار ضعف عضلانی و فلج عضلات اندامها و عضلات دخیل در بلع و تنفس میشوند. تحریک مکرر مغناطیسی ترانسکرانیال (repetitive transcranial magnetic stimulation; rTMS) روشی برای تحریک سلولهای عصبی در نواحی سطحی مغز است. این دستگاه از طریق الکترودی که روی پوست سر قرار میگیرد، میدانهای مغناطیسی پالسی را روی سطح مغز اعمال میکند. کارآزماییها برای بررسی موثر بودن rTMS در افراد مبتلا به ALS انجام شدهاند.
برای این مرور، بهصورت گستردهای به جستوجوی کارآزماییهای بالینی انجامشده بر rTMS در افراد مبتلا به ALS پرداختیم و سه مطالعه را یافتیم که در مجموع شامل 50 شرکتکننده بودند. هر سه مطالعه، rTMS را با rTMS ساختگی (غیرفعال) مقایسه کردند. هیچیک از سه مطالعه، ناتوانی یا محدودیت در فعالیت را که توسط مقیاس مختص ALS (یا ALSFRS-R) در پیگیری شش ماهه ارزیابی شده باشد، گزارش نکردند، این مقیاس، معیار اولیه برای اندازهگیری اثربخشی rTMS بود. دیگر معیارهای پیامد فقط برای 12 شرکتکننده در یک کارآزمایی با کیفیت پائین در دسترس بود، که در آن هیچ تفاوتی میان rTMS و rTMS ساختگی در مقیاس ALSFRS-R یا تست قدرت عضله در پیگیری 12 ماهه مشاهده نشد. هیچیک از مطالعات، عوارض جانبی را با rTMS گزارش نکردند. کارآزماییهای بررسیشده در این مرور، دارای تعداد شرکتکنندگان کم و برخی مشکلات در طراحی بودند، بنابراین برای تعیین کارآمدی و بیخطری استفاده از rTMS در درمان ALS، انجام کارآزماییهای بزرگتر و با طراحی خوب ضروری است. بااینحال، مزایای بالقوه درمان باید در مقابل تاثیر شرکت در کارآزماییها برای افراد مبتلا به ALS سنجیده شود.
در حال حاضر، شواهد کافی برای نتیجهگیری کردن در مورد کارآمدی و بیخطری rTMS در درمان ALS وجود ندارد. انجام مطالعات بیشتر، در صورتی که مزایای بالقوه آنها در مقابل تاثیر مشارکت در یک کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده بر افراد مبتلا به ALS بیشتر باشد، میتواند مفید باشد.
اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (amyotrophic lateral sclerosis; ALS)، که تحت عنوان بیماری نورون حرکتی (motor neuron disease; MND) نیز شناخته میشود، یک بیماری نورودژنراتیو پیشرونده است که درمانهای موثری برای آن وجود ندارد. مطالعات متعددی نشان دادهاند که تحریک مکرر مغناطیسی ترانسکرانیال (repetitive transcranial magnetic stimulation; rTMS) ممکن است در مدیریت بیماری ALS مزایای مثبتی داشته باشد. بااینحال، کارآمدی و بیخطری (safety) این درمان هنوز هم نامشخص است. این نخستین نسخه بهروز شده از مروری است که در سال 2011 منتشر شد.
تعیین کارآمدی و بیخطری بالینی rTMS برای درمان ALS.
در تاریخ 30 جولای 2012، پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماریهای عصبیعضلانی در کاکرین، CENTRAL (2012، شماره 7 در کتابخانه کاکرین )، MEDLINE (1966 تا جولای 2012)؛ EMBASE (1980 تا جولای 2012)؛ CINAHL (1937 تا جولای 2012)؛ Science Citation Index Expanded (ژانویه 1945 تا جولای 2012)؛ AMED (ژانویه 1985 تا جولای 2012) را جستوجو کردیم. به جستوجو در بانک اطلاعاتی زیستپزشکی چین (Chinese Biomedical Database) پرداختیم (1979 تا آگوست 2012). همچنین به منظور یافتن مطالعات در حال انجام در clinicaltrials.gov جستوجو کردیم (آگوست 2012).
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی و کنترلشدهای که به ارزیابی کارآمدی و بیخطری درمانی rTMS برای بیماران با تشخیص بالینی ALS پرداختند.
مقایسههای واجد شرایط برای گنجاندن در این مرور عبارت بودند از:
1. rTMS در مقایسه با عدم انجام مداخله؛
2. rTMS در مقایسه با rTMS ساختگی (sham)؛
3. rTMS در مقایسه با فیزیوتراپی؛
4. rTMS در مقایسه با داروها؛
5. rTMS + درمانها یا داروهای دیگر در مقایسه با rTMS ساختگی + همان درمانها یا داروها؛
6. روشهای مختلف استفاده از rTMS مانند rTMS با فرکانس بالا (> 1 هرتز (Hz)) در مقایسه با rTMS با فرکانس پائین (≤ 1 هرتز).
دو نویسنده بهطور مستقل از هم مقالات را انتخاب کرده، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده، و به استخراج دادهها پرداختند. اختلافنظرها را از طریق بحث و تبادلنظر، حل کردیم. برای کسب اطلاعات بیشتر، با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم.
سه کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده با دارونما (placebo)، با مجموع 50 شرکتکننده وارد این مرور شدند. هر سه کارآزمایی، rTMS را با TMS ساختگی مقایسه کردند. همه کارآزماییها از کیفیت روششناسی (methodology) ضعیفی برخوردار بودند و به اندازه کافی همگون نبودند تا امکان ادغام و تجمیع نتایج را فراهم کنند. علاوهبر این، نرخ بالای خروج بیماران از مطالعه (attrition)، خطر سوگیری را بیشتر افزایش داد. هیچیک از کارآزماییها دادههای دقیقی را در مورد نمرات مقیاس رتبهبندی عملکرد ALS-بازنگریشده (ALS Functional Rating Scale-Revised; ALSFRS-R) در پیگیری شش ماهه، که از قبل بهعنوان پیامد اولیه تعیین شده بود، ارائه نکردند. یک کارآزمایی، دادههایی را در قالبی مناسب برای آنالیز کمّی (quantitative) پیامدهای ثانویه دربرداشت. در این کارآزمایی، در پیگیری 12 ماه، هیچ تفاوتی میان rTMS و rTMS ساختگی با استفاده از نمرات ALSFRS-R و نمرات تست دستی عضله (manual muscle testing; MMT) مشاهده نشد. علاوهبر این، هیچیک از کارآزماییها هیچگونه عارضه جانبی مرتبط با استفاده از rTMS را گزارش نکردند. بااینحال، با توجه به حجم نمونه کوچک، محدودیتهای روششناسی و دادههای ناقص پیامد، درمان با rTMS را نمیتوان کاملا بیخطر تلقی کرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.