ความเป็นมา
เทสโทสเตอโรนเป็นฮอร์โมนเพศชายที่สำคัญ มักใช้ในผู้ชายที่มีระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนต่ำและประสบปัญหาการแข็งตัวของอวัยวะเพศ อย่างไรก็ตาม ยังไม่ชัดเจนว่าการรักษานี้มีประสิทธิภาพเพียงใด และมีผลเสียที่ไม่พึงประสงค์ (ผลเสีย) โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อสุขภาพของหัวใจหรือไม่
ใจความสำคัญ
ในระยะสั้น การบำบัดทดแทนฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนมีผลเล็กน้อยต่อการแข็งตัวของอวัยวะเพศ คุณภาพชีวิตทางเพศ และการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ โดยมีผลข้างเคียงเพียงเล็กน้อย
ผลกระทบระยะยาวของการบำบัดนี้ต่อการแข็งตัวของอวัยวะเพศยังไม่แน่นอน และไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับคุณภาพชีวิตทางเพศและการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจในระยะยาว
การค้นพบนี้สามารถแจ้งแนวปฏิบัติทางคลินิกและการตัดสินใจด้านการดูแลสุขภาพในอนาคตได้
เราต้องการค้นหาอะไร
เราต้องการทราบผลของการบำบัดทดแทนฮอร์โมนเทสโทสเทอโรนในผู้ชายที่มีปัญหาเรื่องการแข็งตัวของอวัยวะเพศ
เราทำอะไร
เราทำการค้นหาการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับผู้ชายที่มีระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนต่ำอย่างครอบคลุม การศึกษาเหล่านี้เปรียบเทียบผลของฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนกับยาหลอกหรือยาอื่นๆ ที่มุ่งปรับปรุงการแข็งตัวของอวัยวะเพศ
ผู้วิจัยค้นพบอะไรบ้าง
เรารวมการศึกษา 43 ฉบับ โดยมีผู้เข้าร่วม 11,419 คน ซึ่งเปรียบเทียบฮอร์โมนเพศชายกับยาหลอก แต่ยังศึกษาเปรียบเทียบกับสารยับยั้งฟอสโฟไดเอสเทอเรส 5 (กลุ่มยาเพื่อปรับปรุงการแข็งตัวของอวัยวะเพศ) นอกจากนี้เรายังพบการศึกษาที่ทั้งสองกลุ่ม (เทสโทสเทอโรนและยาหลอก) ได้รับสารยับยั้งฟอสโฟไดเอสเทอเรส 5
ผลลัพธ์หลัก
ในระยะสั้น ฮอร์โมนเทสโทสเทอโรนเมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอก แสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยในด้านสมรรถภาพทางเพศ คุณภาพชีวิตทางเพศ และการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ
เมื่อเราดูเฉพาะการศึกษาที่มีวิธีการที่มีประสิทธิภาพ ผลลัพธ์ยังคงเหมือนเดิม คือ มีผลกระทบเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีผลเลยต่อการแข็งตัวของอวัยวะเพศและคุณภาพชีวิตทางเพศ ข้อมูลชี้ให้เห็นว่าการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจไม่น่าจะได้รับผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม ในระยะยาว มีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลของการบำบัดทดแทนฮอร์โมนเพศชายต่อภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ น่าเสียดายที่ไม่มีการศึกษาใดที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับคุณภาพชีวิตทางเพศหรือผลลัพธ์การเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือดในระยะยาว
ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร
ความเชื่อมั่นของหลักฐานอยู่ในระดับปานกลางสำหรับผลลัพธ์ระยะสั้นส่วนใหญ่ ซึ่งหมายความว่าเรามั่นใจในระดับปานกลางว่าผลลัพธ์นี้มีแนวโน้มที่จะใกล้เคียงกับผลลัพธ์ที่แท้จริง สำหรับผลลัพธ์ระยะยาว เรามีความเชื่อมั่นที่จำกัดมากเนื่องจากขาดหลักฐานที่ชัดเจน และการวิจัยเพิ่มเติมอาจเปลี่ยนแปลงข้อสรุปเหล่านี้
หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน
ข้อมูลล่าสุดเป็นข้อมูลปัจจุบัน ณ วันที่ 29 สิงหาคม 2023
Read the full abstract
แนวปฏิบัติทางคลินิกแนะนำการบำบัดทดแทนฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone Replacement Therapy: TRT) สำหรับผู้ชายที่มีความบกพร่องทางเพศและขาดฮอร์โมนเพศชาย อย่างไรก็ตาม TRT มักได้รับการส่งเสริมในผู้ชายที่ไม่มีภาวะขาดฮอร์โมนเพศชาย และการทดลองที่มีอยู่มักไม่ได้รายงานระดับฮอร์โมนเพศชายของผู้เข้าร่วมหรืออาการที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเพศชายอย่างชัดเจน การทบทวนนี้ประเมินประโยชน์และอันตรายที่อาจเกิดขึ้นของ TRT ในผู้ชายที่มีปัญหาทางเพศ
วัตถุประสงค์
เพื่อประเมินผลของการบำบัดทดแทนฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนเมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอกหรือการรักษาทางการแพทย์อื่นๆ ในผู้ชายที่มีปัญหาทางเพศ
วิธีการสืบค้น
เราทำการค้นหาอย่างครอบคลุมใน CENTRAL (the Cochrane Library), MEDLINE, EMBASE และทะเบียนการทดลอง ClinicalTrials.gov และ World Health Organisation International Clinical Trials Registry Platform โดยไม่มีข้อจำกัดด้านภาษาในการตีพิมพ์หรือสถานะการตีพิมพ์ จนถึงวันที่ 29 สิงหาคม 2023
เกณฑ์การคัดเลือก
เรารวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มเปรียบเทียบ (RCTs) ในผู้ชาย (อายุ 40 ปีขึ้นไป) ที่มีความบกพร่องทางเพศ เราไม่รวมผู้ชายที่มีภาวะ Primary หรือ Secondary hypogonadism เราเปรียบเทียบฮอร์โมนเพศชายหรือฮอร์โมนเพศชายกับสารยับยั้ง phosphodiesterase-5 (PDEI5I) กับยาหลอกหรือ PDE5I เพียงอย่างเดียว
การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล
ผู้ประพันธ์การทบทวน 2 คนคัดกรองวรรณกรรม ประเมินความเสี่ยงของอคติ ดึงข้อมูล และจัดอันดับความเชื่อมั่นของหลักฐาน (CoE) อย่างเป็นอิสระต่อกันตาม GRADE โดยใช้ minimally contextualized approach เราทำการวิเคราะห์ทางสถิติโดยใช้แบบจำลองผลกระทบแบบสุ่มและตีความตามวิธีมาตรฐานของ Cochrane ผลลัพธ์หลักที่กำหนดไว้ล่วงหน้า ได้แก่ ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศที่รายงานด้วยตนเอง ประเมินโดยเครื่องมือที่ผ่านการตรวจสอบ คุณภาพชีวิตทางเพศ ประเมินโดยเครื่องมือที่ผ่านการตรวจสอบ และการเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือด ผลลัพธ์รองคือการถอนตัวจากการรักษาเนื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ เหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับต่อมลูกหมาก และอาการทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง (LUTS) เราแยกความแตกต่างระหว่างผลลัพธ์ระยะสั้น (สูงสุด 12 เดือน) และผลลัพธ์ระยะยาว (> 12 เดือน)
ผลการวิจัย
เราระบุการศึกษา 43 ฉบับที่มีผู้เข้าร่วมแบบสุ่ม 11,419 คนจากการเปรียบเทียบ 3 รายการ: ฮอร์โมนเพศชายเทียบกับยาหลอก ฮอร์โมนเพศชายเทียบกับ PDE5I และฮอร์โมนเพศชายกับ PDE5I เทียบกับ PDE5I เพียงอย่างเดียว บทคัดย่อนี้มุ่งเน้นไปที่ที่เกี่ยวข้องมากที่สุดคือการเปรียบเทียบฮอร์โมนเทสโทสเทอโรนกับยาหลอก
ฮอร์โมนเพศชายเทียบกับยาหลอก (นานถึง 12 เดือน)
จากการวิเคราะห์ความไวที่กำหนดไว้ล่วงหน้าของการศึกษาที่มีความเสี่ยงต่ำต่ออคติ และการวิเคราะห์ที่รวมข้อมูลจากดัชนีระหว่างประเทศของการแข็งตัวของอวัยวะเพศ (IIEF-EF) และเครื่องมือ IIEF-5 ที่คล้ายกัน TRT น่าจะให้ผลลัพธ์เพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในสมรรถภาพทางเพศที่ประเมิน ด้วย IIEF-EF (ค่าความแตกต่างเฉลี่ย (MD) 2.37, ช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) 1.67 ถึง 3.08; I² = 0%; 6 RCTs, ผู้เข้าร่วมปี 2016; CoE ปานกลาง) ในระดับตั้งแต่ 6 ถึง 30 โดยค่าที่มากกว่าสะท้อนถึงการแข็งตัวได้ดีขึ้น (erectile function) เราถือว่าความแตกต่างที่สำคัญทางคลินิกขั้นต่ำ (MCID) คือมากกว่าหรือเท่ากับ 4 TRT น่าจะส่งผลให้คุณภาพชีวิตทางเพศเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยโดยการประเมินด้วยระดับอาการของชายสูงวัย (MD -2.31, 95% CI -3.63 ถึง -1.00; I² = 0%; 5 RCTs, ผู้เข้าร่วม 1,030 คน; CoE ปานกลาง) ระดับตั้งแต่ 17 ถึง 85 โดยค่าที่มากขึ้นสะท้อนถึงคุณภาพชีวิตทางเพศที่แย่ลง เราถือว่า MCID คือมากกว่าหรือเท่ากับ 10 TRT ยังมีแนวโน้มที่จะให้ผลลัพธ์ในการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่แตกต่างเลย (อัตราส่วนความเสี่ยง (RR) 0.83, 95% CI 0.21 ถึง 3.26; I² = 0%; RCT 10 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 3525 คน; CoE ปานกลาง) จากการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ 2 รายในกลุ่มยาหลอกและค่า MCID ที่สมมติไว้ที่ 3% สิ่งนี้จะสอดคล้องกับการไม่มีการเสียชีวิตเพิ่มเติมต่อผู้ชาย 1000 คน (95% CI น้อยกว่า 1 ถึงมากกว่า 4 คน) นอกจากนี้ TRT ยังมีแนวโน้มที่จะให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย ในการถอนตัวออกจากการรักษานื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ เหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับต่อมลูกหมาก หรือ LUTS
ฮอร์โมนเพศชายเทียบกับยาหลอก (นานเกิน 12 เดือน)
เราไม่แน่ใจอย่างมากเกี่ยวกับผลกระทบระยะยาวของ TRT ต่อภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศที่ประเมินด้วย IIEF-EF (MD 4.20, 95% CI -2.03 ถึง 10.43; การศึกษา 1 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 42 คน; CoE ต่ำมาก) เราไม่พบการศึกษาที่รายงานเกี่ยวกับคุณภาพชีวิตทางเพศหรือการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ เราไม่แน่ใจอย่างมากเกี่ยวกับผลของฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนต่อการถอนตัวออกจากการรักษาเนื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ เราไม่พบการศึกษาที่รายงานเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับต่อมลูกหมากหรือ LUTS
ข้อสรุปของผู้วิจัย
ในระยะสั้น TRT อาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีผลต่อการทำงานของอวัยวะเพศ คุณภาพชีวิตทางเพศ หรือการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ เมื่อเทียบกับยาหลอก อาจส่งผลให้มีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในการถอนตัวจากการรักษาเนื่องจากเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ เหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับต่อมลูกหมาก หรือ LUTS ในระยะยาว เราไม่แน่ใจมากเกี่ยวกับผลกระทบของ TRT ต่อการแข็งตัวของอวัยวะเพศ เมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอก เราไม่พบข้อมูลเกี่ยวกับผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตทางเพศหรือการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ
ความเชื่อมั่นของหลักฐานมีตั้งแต่ปานกลาง (ส่งสัญญาณว่าเรามั่นใจว่าขนาดผลกระทบที่รายงานมีแนวโน้มที่จะใกล้เคียงกับผลกระทบที่แท้จริง) ไปจนถึงต่ำมาก (บ่งชี้ว่าผลกระทบที่แท้จริงมีแนวโน้มที่จะแตกต่างอย่างมาก) ข้อค้นพบของการทบทวนนี้น่าจะช่วยในการแจ้งแนวปฏิบัติในอนาคตและการตัดสินใจทางคลินิก ณ จุดดูแลผู้ป่วย
แปลโดย พญ.วิลาสินี หน่อแก้ว โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี Edit โดย พ.ญ. ผกากรอง ลุมพิกานนท์ 1 สิงหาคม 2024
