Kluczowe wnioski

– Stosowanie antybiotyków (np. penicyliny, doksycykliny, azytromycyny, cefotaksymu i chloramfenikolu) może nie wpływać na śmiertelność (ryzyko zgonu) i częstość występowania skutków ubocznych związanych z zakażeniem leptospirozą. Jednak ze względu na ograniczone dane naukowe, wyniki te mogą ulec zmianie, jeśli zostanie przeprowadzonych więcej badań klinicznych o wysokiej jakości.

Co to jest leptospiroza?

Leptospiroza jest globalną chorobą przenoszoną ze zwierząt (bydła, świń, koni, psów i gryzoni) na ludzi (tzw. choroba odzwierzęca) poprzez skażone źródła wody, glebę lub żywność zanieczyszczoną moczem zakażonych zwierząt. Leptospiroza jest chorobą, którą można leczyć i której można zapobiegać. Podczas gdy większość osób doświadcza łagodnych objawów grypopodobnych, które ustępują samoistnie i nie wymagają pomocy medycznej, u niektórych osób rozwija się poważna postać choroby, prowadząca do dysfunkcji wielu narządów (organy przestają prawidłowo funkcjonować), a nawet do śmierci.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy antybiotyki są skuteczną metodą leczenia leptospirozy i czy ich stosowanie ma jakiekolwiek niepożądane skutki.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy medyczne bazy danych w poszukiwaniu badań oceniających stosowanie antybiotyków w leczeniu leptospirozy.

Badania mogły porównywać antybiotyki z placebo (leczeniem pozorowanym) lub z niestosowaniem interwencji, albo z innym antybiotykiem.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 9 badań z udziałem 1019 uczestników, które przeprowadzono na Barbadosie, w Brazylii, w Malezji, Panamie, na Filipinach i w Tajlandii. Badaniem objęto pacjentów w wieku od 13 do 92 lat.

Z wyjątkiem 2 badań, w których rekrutowano personel wojskowy, wszyscy uczestnicy zamieszkiwali te obszary.

Głównie wyniki

W 4 badaniach porównywano penicylinę z placebo lub z niestosowaniem interwencji. W 1 badaniu penicylinę porównano z doksycykliną i z cefotaksymem. W 1 badaniu porównano penicylinę z ceftriaksonem. W 1 badaniu porównano penicylinę z chloramfenikolem i z niestosowaniem interwencji. W 1 badaniu porównano doksycyklinę z azytromycyną. W 1 badaniu porównano doksycyklinę z placebo. Połączyliśmy wyniki z 6 badań.

Antybiotyki w porównaniu z placebo

– Mogą nie zmniejszać liczby zgonów (3 badania, 367 uczestników)

– Mogą nie zmniejszać częstości łagodniejszych działań niepożądanych (np. biegunki [luźnych stolców], nudności [mdłości] i wymiotów; 2 badania, 162 uczestników).

W żadnym z uwzględnionych badań nie odnotowano poważnych skutków ubocznych.

Antybiotyk w porównaniu z innym antybiotykiem

– Może nie zmniejszać liczby zgonów (penicylina w porównaniu z cefalosporyną: 2 badania, 348 uczestników; penicylina w porównaniu z doksycykliną: 1 badanie, 168 uczestników; cefotaksym w porównaniu z doksycykliną: 1 badanie, 169 uczestników)

– Może nie wpływać na występowanie poważnych działań niepożądanych (penicylina w porównaniu z doksycykliną: 1 badanie, 168 uczestników; penicylina w porównaniu z cefotaksymem: 1 badanie, 175 uczestników; doksycyklina w porównaniu z cefotaksymem: 1 badanie, 175 uczestników)

– Może nie wpływać na występowanie łagodnych działań niepożądanych (penicylina w porównaniu z cefotaksymem: 1 badanie, 175 uczestników; penicylina w porównaniu z doksycykliną: 1 badanie, 168 uczestników; penicylina w porównaniu z chloramfenikolem: 1 badanie, 52 uczestników)

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych?

Mamy ograniczone zaufanie do naszych wyników dotyczących zgonów i skutków ubocznych ze względu na niewielką liczbę badań z bardzo zróżnicowanymi wynikami.

Finansowanie

W 6 badaniach zawarto oświadczenia ujawniające źródła finansowania/wsparcia, z kolei w 3 badaniach nie podano źródeł finansowania. W 4 spośród 6 badań, w których wymieniono źródła finansowania, pieniądze pochodziły ze źródeł publicznych, rządowych lub z międzynarodowych źródeł charytatywnych, a pozostałe 2 badania, oprócz źródeł publicznych lub rządowych, otrzymały również wsparcie w postaci leków testowych bezpośrednio od firm farmaceutycznych.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Niniejszy przegląd stanowi aktualizację poprzedniego przeglądu Cochrane. Dane naukowe są aktualne do 27 marca 2023 r.