Wprowadzenie
Zaburzenia ze spektrum autyzmu (autyzm) to schorzenie, które rozpoczyna się w dzieciństwie. Główne objawy obejmują trudności w komunikacji społecznej (np. trudności w podejmowaniu naprzemiennych interakcji, komunikacji niewerbalnej, problemy z nawiązywaniem i utrzymywaniem relacji), a także ograniczone wzorce zachowań i zainteresowań (np. powtarzalne aktywności, manieryzmy ruchowe, wąskie zainteresowania, niechęć do zmian i wrażliwość sensoryczna). Około 1-2% dzieci cierpi na autyzm. U osób autystycznych często współwystępują zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), lęk, zaburzenia rozwoju językowego (np. trudności ze zrozumieniem i stosowaniem gramatyki) oraz niepełnosprawność intelektualna. Autyzm może negatywnie wpływać na jakość życia, osiągnięcia szkolne i relacje społeczne. Memantyna to lek zwyczajowo stosowany w leczeniu demencji, jednak niektóre badania sugerują, że może łagodzić główne objawy autyzmu. Istotna jest ocena działania memantyny i bezpieczeństwa jej stosowania, jeśli wykorzystuje się ją w celu zmiany głównych objawów autyzmu. Niniejszy przegląd przedstawia łącznie dane naukowe pochodzące z badań dotyczące stosowania memantyny u osób z autyzmem.

Pytanie badawcze
Czy memantyna wpływa na główne objawy autyzmu i powiązane z nim zachowania?

Data wyszukiwania
Dane naukowe są aktualne na dzień 14 lutego 2022 roku.

Charakterystyka badań
Znaleźliśmy trzy badania z udziałem 204 osób, w których oceniano skuteczność stosowania memantyny u osób z autyzmem. Były to badania z randomizacją, co oznacza, że uczestnicy byli losowo przydzielani do grupy otrzymującej lek albo leki pozorowane (placebo). Jest to najlepsza metoda oceny skuteczności leczenia. Wszystkie trzy badania obejmowały dzieci ze zdiagnozowanym zaburzeniem ze spektrum autyzmu, a średni wiek pacjentów wynosił 9,4 lata. Nie znaleźliśmy żadnych badań z udziałem dorosłych. Dzieci otrzymywały memantynę (przez 12 tygodni w dwóch badaniach i przez 24 tygodnie w jednym badaniu), a ich zachowanie oceniano zarówno przed leczeniem, jak i bezpośrednio po jego zakończeniu.

Źródła finansowania badań
Jedno z badań było sponsorowane i finansowane przez laboratorium produkujące memantynę (Forest). Sponsor badania pomógł w jego zaprojektowaniu, zebraniu danych, analizie i interpretacji, jak i również w podjęciu decyzji o opublikowaniu wyników badania. Autorzy pozostałych dwóch mniejszych badań zadeklarowali, że nie otrzymali żadnego finansowania, chociaż w jednym z nich firma Forest Pharmaceuticals dostarczyła lek za darmo.

Najważniejsze wyniki
Nie jest jasne, czy memantyna ma jakikolwiek wpływ na główne objawy autyzmu. Ponadto, może nie istnieć różnica między memantyną a placebo pod względem występowania efektów ubocznych, rozwoju umiejętności językowych, pamięci, zachowań adaptacyjnych oraz zachowań związanych z autyzmem, takich jak nadpobudliwość i drażliwość.

Ograniczenia danych naukowych
Nie jesteśmy pewni danych naukowych dotyczących głównych objawów autyzmu, ponieważ pochodzą one tylko z trzech małych badań, które obejmowały różne grupy osób i w ramach których stosowano różne sposoby podawania leku. Dodatkowo badania te nie zawsze dostarczały wszystkich interesujących nas informacji. Ponadto, mamy niewielkie zaufanie do danych naukowych dotyczących efektów ubocznych oraz umiejętności językowych, ponieważ pochodzą one jedynie z dwóch małych badań; również mamy niewielkie zaufanie do danych dotyczących inteligencji, pamięci, zachowań adaptacyjnych, nadpobudliwości oraz drażliwości, ponieważ pochodzą z tylko jednego małego badania.